Kıbrıs Haçlı Krallığı-Hamitoğulları münasebetleri

Abstract

Doğu Akdeniz’in en önemli ve en büyük adası olan Kıbrıs, stratejik konumu nedeniyle bölgede etkin olmayı başarmıştır. III. Haçlı seferinden sonra Kıbrıs’ta kurulan Haçlı Lusignan Krallığı adanın sahip olduğu konum ve özelliklerini kullanmaktan geri durmamıştır. Doğu Akdeniz’in en güçlü devletlerinden biri olmayı başaran bu Haçlı krallığı, Türkiye ile ilişkilerini devamlı surette canlı tutmuştur. Gerek Selçuklular ile gerekse onlardan sonra özellikle Antalya ve çevresine hâkim olan beyliklerle temasını sürdürmüştür. Türkiye topraklarında Moğol istilasından sonra ortaya birçok beylik çıkmıştır. Bunlardan biri olan Hamit oğulları, Isparta, Burdur ve Antalya civarına hâkim olmakla Türkiye topraklarının verimli ve ticaret yollarının bulunduğu önemli bir bölümüne sahip olmuştur. Özellikle Antalya’nın Akdeniz ticareti için sahip olduğu elverişli konum ve özellikler nedeniyle dönem itibariyle bir cazibe merkezi olduğunu belirtmek gerekir. Kıbrıs Haçlı krallığı ile Selçukluların en kudretli olduğu yıllarda (I. Gıyaseddin Keyhüsrev) ticaret antlaşmaları yapılmıştır. Selçukluların çöküşü ile birlikte Türkiye’deki kargaşadan yararlanan Kıbrıs Haçlı Kralı I. Pierre, 1361 yılında Antalya’yı ele geçirdi. Dönem itibariyle bölgeye hâkim olan Hamitoğulları ile aralarında yaklaşık olarak 12 yıl boyunca kanlı mücadeleler olmuştur. Durumun boyutları, bölgesel bir hal alarak birçok beyliği de bu olaya dâhil olmaya zorlamıştır. Hamitoğulları’nın Antalya bölgesine hâkim olan ve Teke Beyliği olarak anılan kolu ile Kıbrıs Haçlı Krallığı arasındaki münasebetleri değerlendirmek bu çalışmanın amacı olacaktır.

Cyprus, the most important and largest island in the Eastern Mediterranean, has succeeded in the region due to its strategic location. The Crusader Lusignan Kingdom established in Cyprus after the III. Crusade, did not refrain from using the position and features of the island. the crusader kingdom managed to become one of the most powerful state in the eastern Mediterranean, has kept its relationship with continuous live by Turkey. Both the Seljuk and after them, especially in Antalya and surrounding areas continued to contact with the principalities. Many principalities emerged after the Mongol invasion of the territory of Turkey. One of them is Hamitoğulları; to dominate Burdur, Isparta and the vicinity Antalya, has been an important part of Turkey's land where the productive and trade routes. It should be noted that Antalya is an attraction center due to its favorable location and features for Mediterranean trade. In the years when the Seljuks were most powerful (I. Gıyaseddin Keyhüsrev’s reing) between the Crusader Kingdom of Cyprus and the Seljuks trade agreements were made. Crusader King of Cyprus I. Pierre, seized in Antalya 1361 taking the avantage of disarry of Turkey. There have been bloody struggles with Hamitoğulları, who dominated the region as of the period, for nearly 12 years. The dimensions of the situation have become a regional one and forced many of the principalities to be included in this event. The aim of this study is to evaluate the relations between Hamitogullari, which is known as the Teke Principality and dominates the Antalya region, and the Cyprus Crusader Kingdom.