KOAH hastalarında algılanan sosyal desteğin öz bakım gücüne etkisi

Abstract

Araştırma, KOAH hastalarında algılanan sosyal desteğin öz bakım gücüne etkisini değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Çalışma Kasım 2018-Mart 2019 tarihleri arasında bir eğitim araştırma hastanesinin Göğüs Hastalıkları kliniklerinde KOAH tanısıyla takip edilen 200 hasta ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri Hasta Tanıtım Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Öz Bakım Gücü Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde bağımsız iki örnek t testi, Mann-Whitney U testi, tek yönlü varyans (ANOVA) analizi, Kruskal Wallis testi, Spearman ve Pearson korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Hastaların öz bakım gücü toplam puan ortalaması 103.82±19.41, algılanan sosyal destek ölçeği toplam puan ortalaması 47.65±17.78 olarak belirlenmiştir. Öz bakım gücü ölçeği puanı ile çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği alt boyutları ve toplam puanı arasında pozitif yönlü ve çok ileri düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Hastaların çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği toplam puanındaki 1 puanlık artışın öz bakım gücü puanında 0.56 puanlık artışa neden olduğu saptanmıştır. Çok boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği toplam puanı, sigara kullanımı, günlük yaşantısında yardıma ihtiyaç duyma durumu, yaş, sağlığını değerlendirme, ilaçlarını düzenli kullanma durumu, gelir durumu, eğitim düzeyi ve aile tipi olmak üzere bu dokuz bağımsız değişkenin hastaların öz bakım gücü puanına ait değişimi (varyansı) %62 olarak açıkladığı belirlenmiştir. Çalışma sonucunda hastaların öz bakım gücünün orta düzeyde olduğu ve algılanan sosyal destek puanları arttıkça öz bakım gücü puanlarının da arttığı saptanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda KOAH olan bireylerin öz bakım gücü ve sosyal destek düzeylerin değerlendirilerek hasta ve aile üyelerine gerekli eğitim ve danışmanlıkların verilmesi önerilmiştir.

The study was conducted descriptively to evaluate the effect of perceived social support on self-care agency in COPD patients. The study was conducted with 200 patients who were followed up with the diagnosis of COPD in Chest Diseases clinics of a training and research hospital between November 2018 and March 2019. The data of the study were collected using Patient Information Form, Multidimensional Perceived Social Support Scale and Self-Care Agency Scale. Two independent samples t test, Mann-Whitney U test, one-way variance analysis (ANOVA), Kruskal Wallis test, Spearman and Pearson correlation analysis, multiple regression analysis were used to evaluate the data. Total mean score of the patients' self-care agency was found to be 103.82±19.41, total mean score of perceived social support scale was found to be 47.65±17.78. There was a positive and highly significant relationship between the self-care agency scale score and the sub-dimensions and total score of the multidimensional perceived social support scale. It was determined that 1 point increase in the total score of the multidimensional social support scale of the patients caused an increase of 0.56 points in the self-care agency score. The nine independent variables; total score of the Multidimensional Scale of Perceived Social Support, smoking, needing help in daily life, age, assessment of own health, regular use of medicines, income status, education level and family type were determined to explain the change of patients' self-care agency scores (variance) as 62%. As a result of the study, it was found that the self-care agency of the patients was at a moderate level and as their perceived social support scores increased, their self-care agency scores increased. In line with these results, it was suggested that individuals with COPD should be given the necessary training and counselling to patients and family members by evaluating their self-care power and social support levels