Finansal gelişmenin sermayenin etkin dağıtımındaki rolü

Abstract

Finansal sistemin temel görevlerinden biri, ekonomik kaynakların optimum dağılımını sağlamaktadır. Ancak 2008 yılında yaşanan küresel finans krizi ve sonraki yıllarda birçok ülkenin toplam faktör verimliliğinde meydana gelen yavaşlama, finansal sistemin bu görevini ne derece yerine getirdiği ile ilgili şüpheleri artırmış ve sermaye dağıtım etkinliği üzerinde etkili olabilecek faktörlerin tespitini önemli hale getirmiştir. Bu çalışmanın amacı (1) finansal gelişmenin sermaye dağıtım etkinliği üzerindeki etkisini araştırmak ve (2) finansal gelişmenin kaynağının ve boyutunun bu etkide önemli olup olmadığını tespit etmektir. Etkin sermaye dağıtımı, yatırımların katma değerdeki artış ile ölçülen büyüme potansiyeline yüksek tepki vermesi anlamına gelmektedir. Bu bağlamda çalışmada, yatırımların katma değere olan duyarlılığı sermaye dağıtım etkinliğinin ölçüsü olarak kullanılmıştır. Finansal gelişmenin ölçümünde hem IMF Finansal Gelişme Endeksleri hem de ham finansal gelişme göstergeleri kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini 1980-2016 yıllarında minimum 25 yıllık veriye sahip olan 50 ülke oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında yapılan analizler iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada panel veri analizi kullanılarak sermaye dağıtım etkinliğini gösteren katsayılar hesaplanmıştır. İkinci aşamada ise yatay kesit regresyon analizi yardımıyla finansal gelişmenin etkin sermaye dağıtımına etkisi araştırılmıştır. Finansal gelişme ile etkin sermaye dağıtımı arasındaki ilişkinin tespitine yönelik yapılan regresyon analizi sonuçları, finansal gelişmenin sermaye dağıtım etkinliğini artırdığını göstermiştir. Finansal gelişmenin sermaye dağıtım etkinliğine katkısında finansal kurumların daha fazla rol aldığı görülmüştür. Yine, sermayenin etkin dağıtımına en önemli katkının finansal sistemin derinliğinde yaşanan gelişmelerden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte, derinlik boyutunda yaşanan gelişmelerin belirli bir noktaya kadar sermaye dağıtım etkinliğine katkı sağladığı, bu noktadan sonra katkının ortadan kalktığı ve bu boyutta yaşanan ilerlemelerin sermaye dağıtımını olumsuz etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, yakınsama hipotezini destekler şekilde, zaman içerisinde gelişmiş ve yüksek gelirli ülkelerin sermaye dağıtım etkinliği hızlarının yavaşladığı, gelişmekte olan düşük ve orta gelirli ülkelerin sermaye dağıtım etkinliği hızlarının ise arttığı görülmüştür. Son olarak çalışmada karşılaşılan kısıtlara değinilmiş, sermaye dağıtım etkinliğinin geliştirilmesi noktasında politika yapıcılara tavsiyelerde bulunulmuş ve gelecekte konu ile ilgili yapılacak çalışmalara öneriler sunulmuştur.

One of the main functions of the financial system is to ensure the optimum allocation of economic resources. However, the global financial crisis and the slowdown in total factor productivity of many countries have raised doubts to what extent the financial system fulfills this task as well as addressing the importance of the factors affecting capital allocation efficiency. The purpose of the current study is (1) to reveal the effect of financial development on capital allocation efficiency and (2) to determine whether the origin and dimension of financial development is important in this effect. Efficient capital allocation implies the high response of investment to the growth potential measured by the increase in value-added. The elasticity of investment to growth potential is used as a measure of capital allocation efficiency. In order to measure financial development, both IMF Financial Development Indices and raw financial development indicators are used. The study covers 50 countries with a minimum of 25 years of data over the period 1980-2016. In the study, the analyzes are carried out in two stages. In the first stage, the elasticity parameters representing the capital allocation efficiency are calculated. Panel data analysis is used to calculate the elasticity parameters. Then, the effect of financial development on capital allocation efficiency is investigated with the help of cross-sectional regression analysis. Regression analyses for the determination of the relationship between financial development and capital allocation efficiency show that financial development contributes to capital allocation efficiency. Financial institutions play a major role in the contribution of financial development to capital allocation efficiency. Besides, the most important contribution to efficient capital allocation comes from the developments in the depth of the financial system. However, the developments in the depth dimension contributes to capital allocation efficiency up to a certain point, the contribution disapperares from this point, and the developments in this dimension negatively affect capital allocation efficiency. In addition, supporting the convergence hypothesis, capital allocation efficiency of high-income economies slows down while that of low- and middle-income economies increase over time. Lastly, the constraints encountered in the study are addressed, policy recommendations for the development of capital allocation efficiency and future directions are made.