Hayat bilgisi dersinde değerler eğitimi

Abstract

Hayat bilgisi dersi, çocuğun kendini, çevresini ve hayatı tanımasını sağlar. Çocuğu hayata hazırlayan, topluma uyumunu sağlayan, kişisel özelliklerini geliştiren, temel bilgi, beceri ve değerlerini öğreten, mutlu birey ve mutlu toplumu hedefleyen, ilkokul 1.,2. ve 3. sınıfta okutulan canlı/dirik bir derstir. Aynı zamanda bu ders, toplu öğretim anlayışından dolayı sosyal, fen, eğitim, sağlık, turizm, çevre ve doğa bilim alanlarında çocuğun bütün olarak geliştirmeyi hedeflediğinden diğer tüm derslerin temelinin atıldığı ön koşul bir derstir. Bu nedenle bu dersin disiplinler arası bir özelliği de vardır. Hayat bilgisi dersi aynı zamanda diğer derslere kaynaklık eder, diğer derslerin merkezinde bulunur bu nedenle mihver bir ders olma özelliği vardır. Hayat Bilgisi dersi, doğası gereği öğrencilere ilkokulda değer eğitimi çalışmalarının yapılabileceği ilk ders olma özelliği göstermektedir. Bu ders sayesinde öğrenciler hem yaşama hazırlık yapacak hem de programda belirtilen değerleri kazanmış olacaktır. Nitekim hayat bilgisi dersinin amaçlarıyla değer eğitiminin amaçları uyuşmaktadır. Değer toplumun çoğunluğu tarafından iyi veya kötü kabul edilen inanç, düşünce, eylem ve olgulardır. Bireyler bu değerlere bazen farklı bazen de aynı anlamları yükleyerek karakterlerinin temellerini atarlar. Kendi karakteri ile toplumun karakteri aynı yönde olan bireyler mutlu bir yaşam sürerler. Bu anlamda daha ilkokuldayken bireyin sosyal değerleri kazanması önem arz etmektedir. Hayat Bilgisi dersi bu bağlamda toplumsal yapının temel yapı taşları olan değerlerin kazandırılması açısından önemli bir ders olma özelliği göstermektedir. Bu derste öğrencilere kazandırılacak değer kadar değerin nasıl öğretildiği de önemli bir husustur. Hayat Bilgisi dersinde en çok kullanılan değer öğretim yaklaşımları; telkin, değeri belirginleştirme, değer analizi, ahlaki ikilem, eylemle öğrenme, gözlemle öğrenme ve örtük program yaklaşımlarıdır. Bu yaklaşımları bilen ve etkili bir şekilde uygulayan sınıf öğretmenleri sayesinde öğrenciler değerleri doğru bir şekilde öğrenmiş olacaklardır.