Konaklama işletmelerinde algılanan örgütsel adaletin işe yabancılaşma üzerine etkisi: Kapadokya örneği

Abstract

Araştırmanın amacı, konaklama işletmelerinde çalışan işgörenlerin algıladıkları örgütsel adaletin işe yabancılaşma üzerine etkisini ortaya koymaktır. Böylece örgütsel adalet algısı ile işe yabancılaşma eğilimi arasında ilişkinin veya etkinin olup olmadığı, varsa da ne boyutta bir ilişki veya etki olduğu belirlenecektir. Araştırmanın amaçlarına bağlı olarak literatürden hareketle oluşturulan tezin kavramsal çatısını oluşturan örgütsel adalet ve işe yabancılaşma olmak üzere iki değişken ve bu değişkeni oluşturan alt değişkenler anket yardımıyla 3, 4 ve 5 yıldızlı otellerde çalışan işgörenler üzerinde test edilmiştir. Örgütsel adaleti oluşturan her bir boyuta ilişkin ölçek oluşturulurken, literatür taraması sonucunda Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen "Örgütsel Adalet Ölçeği"nden yararlanılmıştır. İşe yabancılaşma değişkeni araştırmada bağımlı değişken olarak analiz edilmiştir. Buna bağlı olarak anket cevaplayıcılarının işe yabancılaşmalarını ölçmek amacıyla, yabancılaşmanın güçsüzlük, anlamsızlık, kuralsızlık, yalıtılmışlık ve kendine yabancılaşma boyutları dikkate alınarak bir ölçek oluşturulmuştur. Bu ölçek, Günsal (2010), Gürcü (2012) ve Kasapoğlu (2015) çalışmalarında kullanılan yabancılaşma ölçeklerinden yararlanılarak oluşturulmuştur. Araştırmanın evrenini, Nevşehir ilinde bulunan konaklama işletmelerinde çalışan işgörenler oluşturmaktadır. Ancak tüm işgörenlere ulaşmanın zorluğundan dolayı araştırmanın örneklemini, Nevşehir ilinde bulunan 3, 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 242 işgören oluşturmuştur. Bu doğrultuda olasılık dışı örnekleme yöntemlerinden yargısal örnekleme tekniği kullanılmıştır. Anket formlarının otel işletmelerine elden bırakıp alma ve yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak doldurulmuştur. Bu araştırmanın sonuçları bilgisayar ortamında, uygun program ve uygun analiz teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada frekans, yüzde, standart sapma, mod, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda örgütsel adalet algısının orta düzeyde çıktığı görülürken işe yabancılaşma eğiliminin ise düşük düzeyde çıktığı görülmektedir. Yapılan korelasyon analizinde örgütsel adaleti oluşturan boyutlardan dağıtım adaleti, prosedür adaleti ve etkileşim adaleti ile işe yabancılaşma arasında anlamlı ve negatif bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda dağıtım adaletinin işe yabancılaşma eğilimine olan etkisinin doğrusal ve pozitif yönlü olduğu, prosedür adaleti ve etkileşim adaletinin işe yabancılaşma eğilimine olan etkisinin ise doğrusal ve negatif yönlü olduğu sonucu elde edilmiştir. Bu analiz sonucuna göre algılanan örgütsel adalet işe yabancılaşma eğiliminin 16,8'ini açıklamaktadır ve bu oranın düşük olduğu görülmektedir. Çünkü örgütsel adaletin yanı sıra iş tatmini, tükenmişlik gibi değişkenlerin de işe yabancılaşma üzerinde etkisi olduğu görülmektedir.

The purpose of this study is to reveal the impact of perceived organizational justice of hospitality employees on their work alienation. Thus, whether there is a relationship or between perceived organizational justice and work alienation tendency will be determined, and if there is, the extent or influence of the relationship will be studied. Depending on the purpose of the study, two variables including organizational justice and work alienation which were generated from the conceptual framework of the thesis and sub-variables, constituting the main variables, were tested on the employees of 3,4 and 5 star hotels. While creating scale for each dimension that makes up the organizational justice, "Organisational Justice Scale", created by Niehoff and Moorman (1993) was used after reviewing literature. Work alienation variable was analyzed as a dependent variable in the study. Accordingly, to measure the respondents work alienation, a scale was created by considering the dimensions of work alienation such as powerlessness, meaninglessness, anomie, alienation and self-isolation. This scale was generated with the help of a master's thesis by Günsal (2010) and also with the help of alienation scales from the works of Gürcü (2012) and Kasapoğlu (2015). The universe of the study consists of employees who work for hospitalty business in Cappadocia region. However, since it is difficult to reach all the employees, the sample of the study consists of 242 employees who work in 3, 4 and 5 star hotels in Nevşehir province. In this regard the intentional (decisional) sampling technique was used from the judicial sampling techniques. The results of this study were analyzed in computer environment by using appropriate software and appropriate analysis techniques. In the study the frequency, percentage, standard deviation, mode, correlation and regression analysis were performed. The result of this study percived organizational justice is medium level, work alienational tendency is low level. With the findings reached through these analyses, it is concluded that there is a meaningful negative relation between perceived organizational justice and work alienation. The results of the multiple regression analysis showed that the impact of distributive justice on work alienation tendency was linear and positive, the impact of procedural justice and interactional justice on work alienation tendency was linear and negative. According to result of this analysis percieved organizational justice effects 16,8 of work alienational tendency. This rate is low. Because besides organizational justice, also burnout, work satisfaction effect work alienation tendency.