Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun "Selçuklu Üçlemesi" adlı roman dizisi (Kilit-anahtar-kapı)'ndeki halk bilimi unsurlarının tespiti ve incelenmesi

Abstract

Mustafa Necati Sepetçioğlu, Cumhuriyet Dönemi Türk romanına, tarihi roman yazmadaki başarısıyla yeni bir soluk getirmiştir. Yazar, yetiştiği çevrenin kültürüyle yoğrulan romanlarını Anadolu'nun milli-manevî değerleriyle "ideal Türk insanı" tipi çizerek, Türk okurlarına kendi tarihini yeniden öğretmiştir. "Selçuklu Üçlemesinde" (Kilit-Anahtar-Kapı) Selçuklu tarihini anlatırken, etkilendiği Türk destanlarını, metaforik dili ve efsanevî anlatımıyla kurgulamış, Büyük Selçuklu Devleti'nin kuruluşundan başlayarak, Anadolu'nun nasıl Türkleştiğini ve İslamlaştığını, Haçlılarla olan mücadeleleri, bazı Türk beylerinin kişisel zaaflarına yenilerek birbirleriyle mücadeleye girip, devleti nasıl zayıf bıraktıklarını, ibretlik bir hikâyeye dönüştürerek anlatmıştır. Tarihi dönemlerle ilgili bilgiler arttıkça tarihin karanlık sayfaları da aydınlanır. Bu aydınlanmadan halk bilimi de nasibini almıştır. Mustafa Necati Sepetçioğlu, romanlarına aksettirdiği kültürel değerleri ele alırken, halk bilimi unsurlarını metinler aracılığıyla olayların içerisinde verilerek, bu unsurların anlaşılmasının ve muhafaza edilmesinin sağlandığı görülmüştür. Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun "Selçuklu Üçlemesi" Adlı Roman Dizisi (Kilit-Anahtar-Kapı)'ndeki Halk Bilimi Unsurlarının Tespiti ve İncelenmesi adlı çalışmada Sepetçioğlu'nun incelenen romanlarından yola çıkarak eserlerindeki folklor kadrolarının ve sözlü kültür ürünlerinin, yazılı bir kültür ürünü olan romana ve yazarın sanatına ne derece yansıdığının incelemesi yapılmıştır. Çalışmanın önemli bölümü Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun, İncelenen Roman-larında Halk Bilimi Unsurları adını taşımaktadır. Araştımanın asıl kısımını oluşturan bu bölüm, Dil Anlatım, Halk Şiiri, Anlatmalar, Kalıp Sözler, Dayanışma Yardımlaşma ve Eğitim Kurumları, Hayatın Dönüm Noktaları, Halk Bilgisi, Bayramlar Kutlamalar Törenler, İnanışlar, Halk Tiyatrosu, Oyun Eğlence Spor, Halk Mimarisi, Halk Mutfağı ana başlıklarından oluşmaktadır. Sonuç bölümünde çalışmada incelenen ve tespitine varılan halk bilimi unsurlarını Sepetçioğlu'nun yoğun bir şekilde kullandığı kanısına varılmış ve hakkında yapılan değerlendirme ile çalışma tamamlanmıştır.

Mustafa Necati Sepetçioğlu has brought a new breath to rebuplic period of Turkish novel with success of writing historical novels The author of the novel mingled with the culture of the environment where they grow Anatolia 's national - spiritual values with the "ideal Turkish people " type drawing , taught Turkish readers to re- own history . In Selçuklu Trilogy (Kilit-Anahtar-Kapı), he fictionalize Turkish epics that he was influenced with his methaporic language and mithical expression and from the beginning of Anatolian Seljuk Sultanate's foundation, he told about how Anatolia became Turkish and Islam, the fight against the crusaders, how some Turkish lords were overwhelmed by their ambitions and fight each other and weaken the state by making them a noteworthy story. As information about history increases dark stages of history are enlightened too. Folklore has its share from this enlightenment too. While determining cultural values that Mustafa Necati Sepetçioğlu reflected to his novels, it has been seen that folklore items are presented in the events through texts and these items are made easy to understand and preserved. In the study titled as Determining and Examination of folklore items in Mustafa Necati Sepetçioğlu's "Selçuklu trilogy" novel series (Kilit-Anahtar-Kapı), it is examined that in what degree folklore staff and vocal culture artifacts in his works reflected to novel as a written culture product and the writer's art. The important part of the study is named as folklore items in Mustafa Necati Sepetçioğlu's examined novels. This part which is the main section of the study is composed of these titles: Language Expression, Folk Poetry, Narrations, Routines, Solidarity, Mutualization and Education Institutions, Milestones of Life, Folklore, Festivals and Festivities, Ceremonies, Beliefs, Folk Drama, Game Entertainment Sport, Folk Architecture, Folk Cuisine. In the conclusion, it has been concluded that the folklore items that are examined and determined in the study were used by Sepetçioğlu intensely and the study was ended with an assessment about him.