Turizm ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: Karadeniz'e kıyısı olan ülkeler üzerine bir uygulama

Abstract

Dünyadaki ekonomik gelişmelerde yaşanan olumsuzluklar ve ülkelerin ekonomik kaynaklara ihtiyaç duyması, ülkeleri daha fazla gelir elde edebilmek için kaynak çeşitlendirmesi yapmaya zorlamaktadır. Turizm sektörünün dünya milli gelirindeki kayda değer payı göz önünde bulundurulduğunda, bu durum ülkelerin turizm kaleminden daha fazla pay almak için harekete geçmesine neden olmaktadır. Turizm sektörünün, ekonomik oluşumdaki büyük payı araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Çalışmamızda Karadeniz'e kıyısı olan ülkelerin 1995-2013 yılları arasındaki reel GSYH, reel turizm gelirleri, brüt sabit sermaye oluşumu ve işgücü verilerini kullanarak ekonometrik analizler yapılmıştır. Panel OLS analiz sonuçlarına göre turizm gelirleri ile ekonomik büyüme arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Değişkenlerimize uyguladığımız Pedroni(1999) eşbütünleşme testi sonuçlarında uzun dönemli bir ilişkinin olmadığı tespit edilmesine karşın, Dumitrescu ve Hurlin(2012) panel nedensellik testi sonuçlarına göre turizm gelirleri ve ekonomik büyüme arasında çift yönlü bir nedenselliğin varlığı tespit edilmiştir.

The negative economic conditions experienced in the world and the countries needs to economic resources forces the countries to make a diversification of the resources in order to make more profits. Given the considerable share of tourism sector in the world GDP, this situation causes countries to act in order to get more share from the tourism sector. The big share of tourism in the formation of economy draws the attention of researchers. In our study, econometric analysis were done by using real GDP, real tourism revenues, gross fixed capital formation and the data of work force of the countries having a coast of Black Sea between 1995 and 2013. According to the Panel OLS results, it was determined that there was a positive and meaning full relationship between tourism revenues and economic development. Although there was no long-term relationship in the Pedroni (1999) cointegration test results implemented to our variables, the existence of bi-directional relationship was determined between the tourism revenues and economic development according to Dumitrescu and Hurlin (2012) panel causality test results.