Resmedilen yaşamı ve yaşayan resimleriyle Semiha Berksoy

Abstract

Semiha Berksoy, Cumhuriyet dönemi kadın sanatçı kimliğinin oluşmasında önemli bir yere sahiptir. Herkes tarafından bilinen opera sanatçılığının yanında, daha az bilinen ressam kimliği de vardır. Berksoy, hayatı boyunca “kadın” olma mücadelesini sürdürmüş, ne pahasına olursa olsun, normalleştirilmeye direnerek sadece kendini yaşamaya cesaret edebilmiş bir bireydir. Bu cesaret, resimlerinde de kendisini açıkça dışa vurmaktadır. Resimlerinde, ruhunu en çıplak haliyle görebiliriz. Duygularının belki de en samimi dışa yansımalarıdır. Beden-ruh ortaklığıdır resimleri. Bedeninde taşıdığı ruhu, ruhuyla sardığı bedenidir. Berksoy’un ruhunu yakalayabilmek ve onu daha iyi anlayabilmek için, resimlerindeki dünyayı kavramak, imgelerini tanımak gerekir. Bu, onu daha doğru anlamamızı sağlayacaktır. Bu araştırmada, resimlerinden yararlanarak, Berksoy’un dünyası keşfedilmeye çalışılmıştır. İlgili literatür taraması yapılarak, çeşitli doküman ve kaynaklar araştırılmıştır. Mevcut resim eleştirileri ve çözümlemeler de göz önüne alınarak Semiha Berksoy resimleri incelenmiştir. Semiha Berksoy’un resimlerindeki yormayan ve içine alan samimi duyguyu cümle kurarak anlatmak, Semiha Berksoy resimlerini yaşayarak yaşatmak. Çocuk Semiha’yı, âşık Semiha’yı, sanatçı Semiha’yı, kadın Semiha’yı, hepsini olduğu gibi resimlerinde bulmak. Berksoy, bazen siyah küt saçlı kırmızı yanaklı kız çocuğudur, çocuk gibi bakar çocuk olduğu resimde. Annesi kucağında kardeşini taşırken bir koluyla da ona sarılmıştır. Bazen bir operadaki oyuncu bazen de âşık olduğu kişinin bedeniyle kendi bedenini resmeder, aşka sıkı sıkıya sarılan görüntü ve duygusuyla. Kendisidir, resimlerindeki en yakınları, en sevdikleriyle. Onlarla konuşurcasına yapar resimlerini. Bu konuşmada resmiyete gerek duymaz. Kendi bildiğini kendine anlatır gibi onlara da anlatır.

Semiha Berksoy had a considerable and celebrated place in concept formation of what a woman artist means in the Republican Area in Turkey. Berksoy was a world-renowned opera singer and she came to be known lesser as an artist. She struggled for being “a woman” for her whole life, and resisting being normalized, she had the courage of her convictions, at all costs, to live herself. Her courage can be stared in her paintings. You can see her soul without stint in her drawings. They are probably the most sincere reflections of her emotions, and they are her body and soul interestedness. The thing she carries in her body is her psyche or, vice versa, it is her psyche that covers her body. In order to catch and ascertain what lies in Berksoy’s spirit, it is necessary to comprehend the world in her paintings and to know imagery there. This would let us have a better understanding of her. In this study, it was aimed to find out Berksoy’s world by investigating her paintings; related literature, sources and documents about her. In addition current critics and analysis on Berksoy’s works were taken into consideration. To find the childlike Semiha, the lover Semiha, the artist Semiha, the woman Smiha, and to word the non-exhausting emotion which lies on Semiha Berksoy’s painting, one should live her art works. She is sometimes a cute girl in the pink of condition, and looks as if she were a child in paintings she is in her childhood. While her mother is cuddling her sibling, she is also grappling Semiha. She sometimes paints her body with expressing her herself as a hermetic lover in a opera singer’s body or in the body of one of her lovers, There she stands in her paintings with her closest friends and dearest ones. She paints as if she were talking with them. She does not need any formality. She speaks to them about what she knows as if she were telling herself.