Sınıf öğretmenlerinin okuma ve yazma güçlüğü olan öğrencileri ile ilgili deneyimleri: Fenomenolojik bir araştırma

Abstract

Okuma ve yazma güçlükleri ilkokul döneminde öğrencilerin akademik başarılarını olumsuz yönde etkileyen en önemli sorunlardan biridir. Bu nedenle sınıf öğretmenlerinin okuma ve yazma güçlüklerinin tespiti ve giderilmesi ile ilgili eğitim alması ve öğrencilerin eğitimi sırasında karşılaştıkları zorluklarla nasıl mücadele edeceği konusunda desteklenmesi gerekir. Bu sorunlar öğretmenler tarafından yeterince önemsenmediği zaman öğrencilerin eğitim hayatını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Okuma ve yazmaya ilişkin sorunların öğretmenler tarafından nasıl algılandığı ve bu sorunların giderilmesine ilişkin öğretmenlerin ne yaptıklarının belirlenmesi öğrencilerin akademik ve sosyal hayatlarında daha başarılı olmalarını sağlayacaktır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin okuma-yazma güçlüklerini tespit etme ve giderme aşamasında yaptığı uygulamaların ve yaşadıkları sorunların derinlemesine incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden yararlanarak veriler elde edilecektir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden olgubilim (fenomenoloji) kapsamında yürütülecektir. 2019–2020 eğitim-öğretim yılında devlet okullarında ilkokul öğretmenliği yapan toplam altı sınıf öğretmeni ile yürütülecek olan çalışmada amaçlı örnekleme türlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılacaktır. Araştırmanın ölçütleri ‘daha önce özgül öğrenme güçlüğüne sahip öğrenci okutmuş olma’, ‘en az beş yıl öğretmenlik yapma’, ‘sınıf öğretmeni olma’ olarak belirlenmiştir. Veriler görüşme ve gözlem yoluyla toplanacak ve içerik analizi tekniği ile çözümlenecektir. Veri toplama araçlarının geliştirilmesi aşamasında öncelikle kavramsal çerçeve dikkate alınarak taslak gözlem ve görüşme formları oluşturulmuştur. Daha sonra uzman görüşü alınarak formlar düzenlenmiştir. Ayrıca görüşme formunda soruların anlaşılırlığını kontrol etmek için iki sınıf öğretmeni ile pilot görüşme yapılmış ve tekrardan form üzerinde düzenleme yapılmıştır. Görüşmeler katılımcıların uygun gördüğü ortamlarda birebir gerçekleştirilecektir. Birebir görüşme yoluyla elde edilen veriler ses kayıt cihazı yardımıyla kayıt edilecektir. İkinci aşama olarak görüşme sırasında ve sonrasında araştırmacı görüşme yaptığı öğretmenlerin sınıfında gözlem yapacaktır. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmenlerinin okuma ve yazma güçlüklerini tespit etmede zorluk yaşayıp yaşamadıkları, hangi konulara dikkat ettikleri, tespit aşamasından sonra öğrencinin sorunlarını gidermek için ne tür çalışmalar yaptıkları, öğrencilerin okuma veya yazma sorunlarının giderilip giderilmediği konularında bilgi elde edilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca sınıf öğretmenlerinin çalışmalar sırasında karşılaştığı sorunların neler olduğunun belirlenmesi ve bu konuda aileler, öğretmenler ve akademisyenlere önerilerde bulunması beklenmektedir.