Refah modellerinin değerlendirilmesinde Türkiye ekonomisinin incelenmesi

Abstract

Refah devleti, devletin ekonomiye aktif bir şekilde müdahale ederek toplumun sosyal refahını amaçlayan bir devlet modelidir. Kökenleri çok eskiye, 1880’lerin başına Bismarck’ın getirdiği sosyal güvelikle dayanmaktadır. Ancak esas şeklini 2. Dünya Savaşı’ndan sonra kazanmıştır. Refah devleti konusu dünyada ve Türkiye’de uzun zamandır tartışılmış ve günümüzde halen sıcak tartışma konusudur. Refah devletinin çıkmasına paralel olarak çeşitli bilim adamları tarafından birçok refah devleti rejimleri ortaya atılmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, geliştirilen refah devleti rejimlerini açıklayıp, çeşitli ülkelerin hangi modelde bulunduğunu açıklamaktır. Daha sonra Türkiye’nin hangi refah modelleri içerisinde bulunduğunu değerlendirmektir. Türkiye aslında hiçbir modele tam olarak uygun değildir. Ancak Türkiye’nin özelliklerini göz önünde bulundurursak Güney Avrupa, Muhafazakâr-Korporatist ve Liberal refah modellerine yakın özellikler taşıdığını bu nedenle karma bir model içerisinde bulunduğu sonucuna varılmıştır. Gøsta Esping-Andersen refah rejimlerini üç tipe göre sınıflandırmıştır: liberal, muhafazakâr-korporatist ve sosyal demokrat. Muhafazakâr-korporatist ülke grubunda üç ülke (Almanya, Avusturya ve Belçika), liberal ülke grubunda dört ülke (Amerika, İngiltere, Avustralya ve Yeni Zelanda) ve sosyal demokrat ülke grubunda beş ülke (Danimarka, İsveç, Norveç, Finlandiya ve Hollanda) için panel EGLS analizi yapılmıştır. Sonuç olarak, muhafazakâr-korporatist ülke grubunda üç ülke, sağlığa ve eğitime yatırım harcamaları yapmamaları, liberal ülke grubunda dört ülke, ARGE’ye, sağlığa ve teknolojiye yatırım harcamaları yapmamaları, söz konusu ülkelerin refahını arttıracaktır. Son olarak, yapılmış olan panel EGLS analizine göre, sosyal demokrat ülke grubunda beş ülke, refahı arttırmaları için sağlığa ve GSYİH’ya yatırım yapmaları gerekmektedir.

Welfare state is a state model which aims social welfare of society by intervening actively in the economy. The origins of the welfare state is very old, as it is based on social security brought by Bismarck in the beginning of 1880. But it got its basic shape after 2. World War. The welfare state has long been debated in the world and in Turkey and today, it is still a warm debate. İn parallel with the emergence of the welfare state, many welfare state regimes have been put forward by various scientists. İn this context, the aim of this study, to explain the developed welfare state regimes and declare explain in which model the various countries are located. Then, evaluate in which model Turkey is located. Actually, Turkey is not exactly suitable in any model. But if we consider Turkey’s characteristics it has close characteristics to Southern European, Conservative- Corporatist and Liberal welfare regimes. Therefore, we can come to conclusion that it has a mixed model. Gøsta Esping-Andersen has categorized welfare regimes according to three types which are liberal, conservative-corporatist and social democratic. Panel EGLS analysis has been performed for three countries (Germany, Austria and Belgium) which take part in the conservative-corporatist country group, for four countries (America, UK, Australia and New Zealand) which take part in the liberal country group and for five countries (Denmark, Sweden, Norway, Finland and the Netherlands) which take part in the social democratic country group. As a result, if three countries in the conservative-corporatist country group don’t make an investment expenditure in health and education, and if four countries in the liberal country group don’t make an investment expenditure in R&D, health and technology, it will increase the prosperity of the countries. Finally, according to the panel EGLS analysis, five countries in the social democratic country group are required to invest in health and GDP to increase their welfare.