Açık-yeşil alan varlığının, değişiminin ve yeterliliğinin uzaktan algılama ve cbs teknolojileri ile belirlenmesi: Nevşehir kenti örneği

Abstract

Bir kentin genel karakterini, mimari yapılar, açık-yeşil alanlar ve bunların birbirleriyle olan ilişkileri ve bütünlüğü tayin eder. Açık-yeşil alanlar, insan ile doğa arasındaki bozulan ilişkiyi dengelemede ve kentsel yaşam koşullarının iyileştirilmesinde önemli bir konuma sahiptir. Bu nedenle gelişmiş ülkelerde açık-yeşil alanların nitelik ve nicelikleri, medeniyetin ve yaşam kalitesinin bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda pek çok gelişmiş ülke, insanların zihinsel ve fiziksel ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak insan yaşamı için uygun kent mekânı veya ekolojisini planlama ve oluşturma çabasına yönelmektedirler. Bu araştırmada, kentlerde yaşayan insanların sosyal, fiziksel, psikolojik birçok ihtiyaçlarını karşılayan, dolayısıyla yaşam kalitesini artıran başlıca unsurlardan olan açık-yeşil alanların Nevşehir ilindeki mevcut durumu ve 2004-2014 yılları arasında kent açık-yeşil alanlarında meydana gelen değişim incelenmiştir. Kent imar sınırı baz alınarak yapılan araştırmada 2004 yılına ait QuickBird uydu görüntüsü ile 2014 yılına ait Worlview-2 uydu görüntüsü analiz edilerek kent bütünü ve mahalle bazında değerlendirmeler yapılmıştır. Buna göre son 10 yıl içerisinde Nevşehir kenti bütününde açık-yeşil alanların %23,28 azalış gösterdiği belirlenmiştir. Kent, kuzeydoğu, batı ve güneybatı yönünde gelişim göstermektedir. Özellikle kuzeydoğu yönünde ciddi bir yapılaşma artışı olduğu (%107,11) ve buna bağlı olarak açık-yeşil alan miktarının bu bölgede önemli derecede azaldığı saptanmıştır. 2014 yılında kişi başına düşen yeşil alan miktarına bakıldığında kent ortalamasının 3,30 olduğu; mahalle bazında ise Sümer Mahallesi’nin en yüksek aktif yeşil alan miktarına (kişi başına 10,82) sahip olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda kent gelişim yönü, mahallelerdeki yeşil alan miktarları değerlendirilerek kanun ve yönetmeliklerle belirlenen standartlar doğrultusunda kentin sağlıklı gelişimine yönelik öneriler sunulmuştur.

Architectural constructions, open-green spaces and their relation to each other and their integrity define the general character of a city. The open-green spaces have important roles on balancing the deteriorating relationship between people and nature and improving the urban living conditions. For this reason, the quality and quantity of open-green areas in developed countries are accepted as a sign of civilization and quality of life. In this context, many developed countries are trying to plan and create a suitable urban spaces or urban ecology for human life, by taking into consideration the mental and physical needs of people. In this research, the current situation of open-green areas which provide many functions such as social, physical and psychological needs of the people in the province of Nevşehir has been examined and evaluated the change of open-green spaces in between 2004 and 2014. The urban development zone use as a base in the study, the QuickBird satellite image of 2004 and the Worlview-2 satellite image of 2014 were analyzed, and the evaluations were made on the basis whole city and neighborhood. Accordingly, it has been determined that in the last 10 years, open-green areas of Nevşehir city have decreased by 23,28%. The city develops in the northeast and southwest direction. Specially, it was determined that there was a serious dense housing in the northeast direction (107,11%) and amount of open-green area decreased significantly in this region. When the amount of green space per person in 2014 is taken into consideration, it is determined that the city average is 3,30. On the basis neighborhood, it has been determined that Sümer neighborhood has the highest amount of active green area (10,82 per person). As a result of the research, the amount of green area in the neighborhoods was evaluated, and suggestions for the healthy development of the city were presented in accordance with the standards determined by laws and regulations.