MEB'in hizmet içi eğitim faaliyetlerinin ve Türkçe öğretmenlerinin bu faaliyetlere ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Hizmet içi eğitim tüm iş sektörlerinde olduğu gibi eğitim sektöründe de yönetici ve öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerine katkıda bulunmak amacıyla düzenlenen faaliyetlerdir. Ülkemizde gerek kurum yöneticilerinin gerekse öğretmenlerin mesleğin icrası esnasında gelişmeleri ve çağın şartlarına ayak uydurmaları hizmet içi eğitim faaliyetleri ile sağlanmaktadır. Günümüzde Milli Eğitim Bakanlığı hizmet içi eğitim faaliyetleri Öğretmen Yetiştirme Genel Müdürlüğü ve İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenmektedir. Bunun dışında İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri tarafından da mahalli hizmet içi eğitim faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmanın amacı MEB'in hizmet içi eğitim faaliyetlerini (2012-2016 yılları arası) ve Türkçe Öğretmenlerinin bu faaliyetlere ilişkin görüşlerini değerlendirerek bu faaliyetlerin ülkemizdeki genel durumunu ve yeterliliğini belirlemektir. Araştırmanın evrenini Türkiye'nin on iki bölgesinde görev yapan Türkçe Öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise rastlantısal örneklem yolu ile seçilmiş Türkiye'nin on iki bölgesinden üçer Türkçe Öğretmeni olmak üzere otuz altı Türkçe Öğretmeni oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında uzman görüşleri yardımıyla hazırlanan on iki soruluk yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu görüşme formu üç bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde araştırma ile ilgili gerekli açıklamalar yapılmış; ikinci bölümde uygulama grubuna ait tanıtıcı bilgiler sorgulanmış; üçüncü bölümde ise Türkçe Öğretmenlerinin hizmet içi eğitim faaliyetlerine ilişkin görüşlerinin sorgulandığı on iki adet açık uçlu soruya yer verilmiştir. Görüşme formu yüz yüze ve internet üzerinden uygulanmıştır. Genel tarama modeli ile oluşturulan araştırmanın MEB'in hizmet içi eğitim faaliyetlerinin değerlendirildiği birinci aşamasında doküman incelemesi yöntemi; Türkçe Öğretmenlerinin hizmet içi eğitim faaliyetlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirildiği ikinci aşamasında ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü verilerine göre hizmet içi eğitim ihtiyacının saptanması için her yıl yapılan Hizmet içi Eğitim İhtiyacını Belirleme Anketi verilerinin yeterince göz önünde bulundurulmadığı ve ankete katılan öğretmen sayılarından hareketle bu anket ile yeterli sayıda öğretmene ulaşılamadığı kanaatine varılmıştır. Son beş yıl içerisinde Türkçe Öğretmenliği branşına yönelik olarak düzenlenen hizmet içi eğitim faaliyetleri ise faaliyet konuları ve sayıları göz önünde bulundurulduğunda yetersiz bulunmuştur. Türkçe Öğretmenlerinin hizmet içi eğitim faaliyetlerine ilişkin görüşlerinden hareketle Türkçe Öğretmenlerinin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin işlevi hususunda bilinçli olduğu, bu faaliyetlerin Türkçe Öğretmenlerinin büyük çoğunluğunca gerekli görüldüğü, mevcut haliyle faydasız ve yetersiz bulunduğu, bu faaliyetler ile ulaşılmak istenen amaçların farkında olunduğu, mesleki gelişime yönelik hizmet içi eğitim faaliyetlerinin Türkçe Öğretmenlerince daha çok talep edildiği, Türkçe Öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun hizmet içi eğitim faaliyetlerinin öğretmenlerin kişisel ve mesleki gelişimine katkısı olduğunu düşündüğü, Türkçe Öğretmenlerinin tamamına yakınının mahalli hizmet içi eğitim faaliyetlerine katıldığı, katılanların bu faaliyetler hakkında daha çok olumsuz düşüncelere sahip olduğu, merkezi hizmet içi eğitim faaliyetlerine katılan Türkçe Öğretmeni sayısının çok olduğu ancak ilerlemiş mesleki kıdem yılına rağmen henüz katılamayan öğretmenlerin bulunduğu, merkezi faaliyetlere katılanların bu faaliyetler hakkında daha çok olumlu düşüncelere sahip olduğu, hizmet içi eğitim faaliyetlerine isteyerek ve mecburi olarak katılanların oranlarının birbirine yakın olduğu, Türkçe Öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun hizmet içi eğitim faaliyetlerine katılımın gönüllülük esasına göre, uygulamaların ise yüz yüze olması gerektiğini düşündüğü belirlenmiştir. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgular doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

In-service training is an activity organized to contribute to the professional and personal development of managers and teachers in the education sector as well as in all business sectors. Development of institutional managers and teachers in our country, also their adaptation of conditions of the times are provided with in-service training activities. Today, Ministry of National Education's in-service training activities are organized by the General Directorate of Teacher Training and the General Directorate of Human Resources. In addition to this, local in-service training activities are carried out by Provincial and District National Education Directorates . The aim of this study is to determine the situation and adequacy of in-service training activities in our country by examining in-service training activities held (2012-2016) by the Ministry of National Education and the opinions of Turkish Language Teachers about these activities. The conception of study consists Turkish Language Teachers working in the twelve regions of Turkey. The sample of the research consists of thirty-six Turkish Language Teachers, three teachers from each region, selected by random sampling. Semi-structured interview form with twelve questions prepared based on expert opinions was used to gather data. This interview form takes place in three parts. In the first part, required explanations about the research were made; In the second part,, identification information about of the application group was inquired; In the third part, the opinions of Turkish Language teachers about in-service training activities were questioned with twelve open-ended questions . The interview form was applied face-to-face and online. In the first part of the study, which is composed of the general scanning model , the in-service training activities that is organized by Ministry of National Education was examined and document examination method was used. The content analysis method was used in the second part, where the opinions of Turkish teachers about the in-service training activities were examined. At the end of the research, it was observed based on data of the Ministry of National Education General Directorate of Teacher Training and Development , data of the annual In-Service Training Needs Survey ,which is made for estimating the needs for in-service training, were not considered sufficiently and it was concluded that a sufficient number of teachers could not be reached with this questionnaire. In the past five years, in-service training activities organized for the branch of Turkish Language Teaching have been found inadequate in terms of subjects and number of activities. When the opinions of the Turkish teachers about the in-service training activities were examined, it was determined that the Turkish teachers were conscious about the function of in-service training activities and it was observed that the in-service training activities were deemed necessary but existing activities are not effectual and adequate for the vast majority of the Turkish teachers and they were aware of the purposes to be reached by the in-service training activities; in-service training activities related to vocational development were mostly demanded by Turkish teachers. The vast majority of the Turkish teachers considered that the activities contributed to the personal and professional development of the teachers and almost all teachers were attended local in-service training activities yet the views about the activities are negative. In addition, it is observed that the number of Turkish Teachers participating in centralized in-service training activities is high but there are teachers who are not yet attending despite the advanced vocational year of seniority and he participant of central training activities are positive in the minds. It was determined the proportion of voluntay participants and compolsory participants are close and the majority of Turkish teachers thought that participation in in-service training activities should be on a voluntary basis and applications should be face-to-face. As a result of the research, suggestions were made in the direction of the findings obtained.