Otel işletmelerinde iş özellikleri ve örgütsel bağlılık ilişkisinde işe yabancılaşmanın rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı, otel işletmelerinde iş özellikleri ve örgütsel bağlılık ilişkisinde işe yabancılaşmanın rolünü ve bu değişkenler arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın üç temel değişkeni olan iş özellikleri, örgütsel bağlılık ve işe yabancılaşma konularının birbiri ile ilişkisi pek çok araştırmaya konu olmuştur. Ancak bu üç değişken arasındaki ilişkileri bir arada inceleyen bir araştırmaya rastlanmamıştır. Dolayısıyla, literatüre dayanarak, araştırmanın değişkenleri olan iş özellikleri, örgütsel bağlılık ve işe yabancılaşma değişkenlerini içeren bir araştırma modeli oluşturulmuştur. Araştırma kapsamında Ankara'da dört ve beş yıldızlı otel işletmeleri çalışanlarından anket yoluyla veri toplanmıştır. Çalışanlardan toplam 387 kullanılabilir anket toplanmıştır. Veriler yapısal eşitlik modellemesi yoluyla analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda, iş özellikleri ile işe yabancılaşma arasında negatif, iş özellikleri ile örgütsel bağlılık arasında ise pozitif yönlü ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca işe yabancılaşmanın örgütsel bağlılık ile negatif ilişkisi olduğu görülmüştür. İşe yabancılaşmanın, iş özellikleri ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolünün olduğu sonucuna da ulaşılmıştır. Bu sonuçlar emek-yoğun bir sektör olan turizm için daha da büyük önem arz etmektedir. Sektörün bu özelliğinden dolayı, turizm işletmelerinin başarısı, büyük oranda çalışanlara bağlıdır. Çalışma sonuçlarına dayanarak işletme yöneticilerinin iş özellikleri, işe yabancılaşma ve örgütsel bağlılık arasındaki bu ilişkileri, işleri tasarlarken göz önüne almaları önerilmektedir.

The pupose of this study is to examine the role of work alienation in the relationship between job characteristics and organizational commitment in hotel businesses and the relationships between these three variables. The relationships between the three main variables of the study, namely job characteristics, organizational commitment, and work alienation were examined in many studies. However, no previous study could be found in which the relationships between these three variables were examined together. Thus, based on the literature, a research model which includes the variables of job characteristics, organizational commitment, and work alienation was developed. Data were collected from the employees of four- and five-star hotels in Ankara through questionnaires. In total, 387 usable questionnaires were collected from the employees. Data were analyzed through structural equation modeling. Based on the analyses of the data, a negative relationship between job characteristics and work alienation and a positive relationship between job characteristics and organizational commitment were discovered. In addition, a negative relationship between work alienation and organizational commitment was found. Another result was that work alienation played a partial mediating role in the relationship between job characteristics and organizational commitment. The results of this study gain more importance for tourism industry because of its labor-intensive characteristic. Due to this characteristic of the industry, the success of tourism businesses rely substantially on employees. Based on the results of this study, it is recommended for the managers to consider these relationships between job characteristics, work alienation, and organizational commitment while designing jobs.