XVI. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti’nde vergi muâfiyeti: Derbendçilik

Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.author Özcan, Almıla Gökçe
dc.date.accessioned 2021-08-25T06:32:14Z
dc.date.available 2021-08-25T06:32:14Z
dc.date.issued 2018
dc.identifier.citation Almıla Gökçe Özcan, !XVI. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Devleti’nde Vergi Muâfiyeti: Derbendçilik', Gazi Akademik Bakış, 2018, C.11, S.22, s. 305-322. tr_TR
dc.identifier.uri http://hdl.handle.net/20.500.11787/4249
dc.description.abstract Bu makalede Osmanlı Devleti’nin XVI. yüzyılın ikinci yarısında Anadolu ve Rumeli beylerbeyliklerinde uyguladığı vergi muâfiyetinin sebepleri, muâfiyet verdiği vergiler, devlet ve halkın muâfiyete bakışı derbendçilik örneği ile Mühimme Defterlerinden tespit edilen hükümler doğrultusunda incelenmeye çalışılmıştır. Bu cümleden olarak bu makalenin konusunu derbendçilerin tabi oldukları vergi nizamı ve muâf oldukları vergiler ve derbendçilerin muâfiyeti hususunda yapılan suistimaller oluşturmaktadır. Ayrıca konu bütünlüğünün sağlanması için derbendlerin kurulma sebepleri, derbendçilerin görevleri ve derbendçiliğin kaldırılması hakkında da bilgi verilmiştir. Osmanlı Devleti derbendçilere yaptıkları stratejik hizmet karşılığında vergi muâfiyeti tanımıştır. Derbendler yolcuların, yol ve yerleşim yerlerinin güvenliğini sağlamak ve iskân amacıyla kurulmuştur. Devletin XVI. yüzyılın ikinci yarısında yaşadığı ekonomik ve sosyal sıkıntılar halkın vergi vermemek için derbendçi olduklarını iddia etmelerine, devlet görevlilerinin derbendçilere kanuna aykırı müdahale etmelerine yol açmıştır. tr_TR
dc.description.abstract In this article, it has been aimed to examine, based on the derbend model and in accordance with the decrees contained in Mühimme register books, the reasons behind the tax exemption applied by the Ottoman State for Anatolian and Rumelian Provinces in the second half of the XVIth century, as well as the types of exempted taxes and the perception of state and society towards tax exemption. Therefore, the subject of this article covers the tax regime and tax exemptions which derbendci was subjected to, the abuse of the derbend system. Also inform to the reasons behind the establishment of derbend, the duties of the derbendci, and revocation of the derbend to ensure the integrity issues. The Ottoman State had granted tax exemption for the ‘derbendci’ who carried out a strategic mission, in return of its service. The Derbend has been established in order to maintain the security of roads and settlement areas as well as to facilitate inhabiting. The economic and social depression encountered by the Ottoman State throughout the second half of the XVIth century have led the people to claim themselves being derbendci to avoid tax charge, and provoked unlawful intervention of the state officers toward derbendci. tr_TR
dc.language.iso tur tr_TR
dc.relation.isversionof https://doi.org/10.19060/gav.437828 tr_TR
dc.rights info:eu-repo/semantics/openAccess tr_TR
dc.subject Osmanlı Devleti tr_TR
dc.subject Vergi muâfiyeti tr_TR
dc.subject Derbend tr_TR
dc.subject Rumeli Beylerbeyliği tr_TR
dc.subject Anadolu Beylerbeyliği tr_TR
dc.subject Ottoman State tr_TR
dc.subject Tax exemption tr_TR
dc.subject Province of the Anatolia tr_TR
dc.subject Province of the Rumelia tr_TR
dc.title XVI. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti’nde vergi muâfiyeti: Derbendçilik tr_TR
dc.title.alternative Tax exemption in the Ottoman state in the second half of the xvı. century: The derbend organization tr_TR
dc.type article tr_TR
dc.relation.journal Gazi Akademik Bakış tr_TR
dc.contributor.department Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi/fen-edebiyat fakültesi/tarih bölümü/genel Türk tarihi anabilim dalı tr_TR
dc.contributor.authorID 29383 tr_TR
dc.identifier.volume 11 tr_TR
dc.identifier.issue 22 tr_TR
dc.identifier.startpage XVI. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Devleti’nde Vergi Muâfiyeti: Derbendçilik* Tax Exemption in the Ottoman State in the Second Half of the XVI. Century: The Derbend Organization Almıla GÖKÇE ÖZCAN* Öz Bu makalede Osmanlı Devleti’nin XVI. yüzyılın ikinci yarısında Anadolu ve Rumeli beylerbeyliklerinde uyguladığı vergi muâfiyetinin sebepleri, muâfiyet verdiği vergiler, devlet ve halkın muâfiyete bakışı derbendçilik örneği ile Mühimme Defterlerinden tespit edilen hükümler doğrultusunda incelenmeye çalışılmıştır. Bu cümleden olarak bu makalenin konusunu derbendçilerin tabi oldukları vergi nizamı ve muâf oldukları vergiler ve derbendçilerin muâfiyeti hususunda yapılan suistimaller oluşturmaktadır. Ayrıca konu bütünlüğünün sağlanması için derbendlerin kurulma sebepleri, derbendçilerin görevleri ve derbendçiliğin kaldırılması hakkında da bilgi verilmiştir. Osmanlı Devleti derbendçilere yaptıkları stratejik hizmet karşılığında vergi muâfiyeti tanımıştır. Derbendler yolcuların, yol ve yerleşim yerlerinin güvenliğini sağlamak ve iskân amacıyla kurulmuştur. Devletin XVI. yüzyılın ikinci yarısında yaşadığı ekonomik ve sosyal sıkıntılar halkın vergi vermemek için derbendçi olduklarını iddia etmelerine, devlet görevlilerinin derbendçilere kanuna aykırı müdahale etmelerine yol açmıştır. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, vergi muâfiyeti, derbend, Rumeli Beylerbeyliği, An adolu Beylerbeyliği Abstract In this article, it has been aimed to examine, based on the derbend model and in accordance with the decrees contained in Mühimme register books, the reasons behind the tax exemption applied by the Ot toman State for Anatolian and Rumelian Provinces in the second half of the XVIth century, as well as the types of exempted taxes and the perception of state and society towards tax exemption. Therefore, the subject of this article covers the tax regime and tax exemptions which derbendci was subjected to, the abuse of the derbend system. Also inform to the reasons behind the establishment of derbend, the duties of the derbendci, and revocation of the derbend to ensure the integrity issues. The Ottoman State had granted tax exemption for the ‘derbendci’ who carried out a strategic mission, in return of its service. The Derbend has been established in order to maintain the security of roads and settlement areas as well as to facilitate inhabiting. The economic and social depression en countered by the Ottoman State throughout the second half of the XVIth century have led the people to claim themselves being derbendci to avoid tax charge, and provoked unlawful intervention of the state officers toward derbendci. Key words: Ottoman State, tax exemption, derbend, Province of the Anatolia, Province of the Rumelia tr_TR
dc.identifier.endpage of taxpaying, the derbendci was amongst those who were totally exempted from raiyyet rüsûmu and those who were obliged to pay it. Like çeltikçi (rice farmers), ortakçı (sharecropper) and köprücü (an especial class responsible with the maintenance and repair of the bridges) the derbendci was among the service competent who paid their taxes to the State in kind of its production and activity. The derbendci was exempted from avârız-ı dîvâniyye and tekâlîf-i örfiyye within the Anatolian Province during 1568-1579 and within the Rume lian Province during 1560-1595. In addition, between 1574 and 1578, an ex emption was granted to the derbendci in the Rumelian Province against öşür which was a religious tax. The economic and social depression which was encountered in the Ot toman State during the second half of XVIth century has given rise to some problems regarding the derbend system. Citizens who weren’t willing to pay taxes and the infantrymen who were reluctant to enter into military service have either applied for being derbendci or claimed to be so. However, the State hadn’t accepted such applications for being derbendci or the relevant claims. On the other hand, the state officers have committed some abuse against derbendci groups by registering them to the timar as raiyyet and re questing unlawful taxes from them. The State had notified such officers to act in compliance with the law. While granting tax exemptions, the Ottoman State had been paying attention to avoid any harm against miri service, and revoking those who were registered as derbendci if deemed necessary. tr_TR


Bu öğenin dosyaları

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster