Borsa İstanbul’da İşlem Gören Metal Ana Sanayi Firmalarının Ekonomik Etkinlik Analizi

Abstract

Bu çalışmada Borsa İstanbul’da faaliyetlerini sürdüren 17 Metal Ana Sanayi firmasının finansal açıdan maliyet ve kâr performansları, veri zarflama analizi ile hesaplanarak; 2014-2018 yıllarını kapsayan 5 yıllık döneme ait ekonomik etkinliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Analizin uygulama aşamasında minimum girdi ve maksimum çıktı temeline dayanan CCR (Charnes, Cooper, Rhodes) Veri Zarflama modelinden faydalanılmıştır. Analiz bulguları, 2009’da yaşanan küresel ekonomik kriz sonrası 2014 ve 2015’in, yükselişe geçen demir çelik sektöründeki Türk firmaları açısından başta Çin’in uyguladığı fiyat baskıları sebebiyle etkinsiz bir dönem olarak atlatıldığına; 2016’ da artan global talep sonrası etkinliklerde gözlemlenen yükselişin, 2017 ve 2018 dönemlerinde koruyucu politikalara rağmen yatırım ve altyapı harcamaları ile beş yıllık sürecin en verimli dönemi olarak ortaya çıkmasına dikkat çekmektedir.

In this study, it is aimed to determine the economic efficiencies of 17 Main Metal Industry firms financial cost and profit performances which is trading in Borsa Istanbul with using data envelopment analysis in 5 year period covering the years 2014-2018. In the application step of the analysis, CRR (Charnes, Cooper, Rhodes) Data Envelopment model which is based on minimum input and maximum output was used. The findings of the analysis indicate that in the aftermath of the global economic crisis in 2009, 2014 and 2015 had been ineffective for Turkish firms in the rising steel industry, mainly due to China’s price pressures; despite the protective policies in 2017 and 2018, the increase observed in the activities following the growing global demand in 2016 points out to be the most productive period of investment and infrastructure expenditures during five year process.