Arge harcamaları ve devlet desteklerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin analizi: Türkiye-İsveç örneği

Abstract

Ülkelerin refah düzeyleri yüz yıllardır farklı şekilde değişmektedir. Ekonomik büyüme, refah düzeyindeki bu değişmenin en önemli açıklayıcılarından biri olarak kabul edilmektedir. Büyüme teorileri tarihte farklı şekilde evrilsede, İçsel Büyüme Modelleri, Teknolojik ilerlemeyi büyümenin temel iç dinamiklerinden biri olarak görerek büyüme literatüre yeni bir yaklaşım getirmiştir. Bu çalışmada, içsel büyüme modellerini temel alan çalışmalar ışığında, ARGE'ye yönelik Devlet Desteklerinin ve ARGE Harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkileri Türkiye ve İsveç ülkeleri örnekleri üzerinde karşılaştırmalı olarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Teknolojik gelişmenin mekânsal boyutu ele alınarak Teknoparklar, ARGE merkezleri ve kuluçka merkezleri incelenmiştir. Avrupa İnovasyon Endeksi verileri incelenmiş, iki ülke arasındaki büyüme ve yeniliğe bağlı gelişme farkı ve bunların sebepleri mukayese edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın ampirik uygulama bölümünde Türkiye için 2001-2016 yıllarına ait Ar-Ge harcamaları, araştırmacı, bilimsel yayın ve patent sayılarının GSYIH üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Dört faklı ekonometrik model ile yapılan çalışmada zaman serisi analizi yapılmıştır. Araştırma kapsamında Granger Nedensellik Analiz ve ARDL yöntemleri uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre ekonomik büyümeden patente doğru tek yönlü bir nedensellik gözlemlenmektedir. ARDL sonuçlarına göre ARGE harcamalarındaki bir birimlik artışın büyüme üzerinde iki buçuk katlık pozitif bir etki doğuracağı sonucuna varılmıştır. Fakat ARGE harcamalarının uzun dönem esnekliği istatistiki olarak anlamlı sonuçlar vermemiştir. Aynı şekilde diğer üç değişken içinde kısa ve uzun dönemde anlamlı sonuçlara ulaşılmamıştır. Türkiye ve İsveç Ülkerli için grafikler yardımı ile incelenen Devlet Destekleri ile Ekonomik Büyüme arasında doğrudan bir ilişki tespit edilememiştir. Ekonomik büyüme küresel krizler ve ülke için dinamiklerin etkisinden direkt olarak etkilenirken, Devlet Destekleri ve istikrarlı olarak artmaya devam etmiştir.

The countries' welfare levels have changed differently for hundreds of years. Economic growth is considered to be one of the most important explanations of this change in welfare. Although growth theories evolved differently in history, Endogenous Growth Models introduced a new approach to growth literature by seeing technological progress as one of the basic internal dynamics of growth. In this study, in the light of studies based on endogenous growth models, comparative analysis of that the examples of Turkey and Sweden is tried to be performed. It is analyzed that State aids for R&D and R&D Expenditures and their impacts on economic growth in the countries. Technoparks, R&D centers and incubation centers were examined by considering the spatial dimension of technological development. The data of the European Innovation Index were examined and the difference between the growth and innovation due to growth and innovation between the two countries and their reasons were compared. In the empirical part of the study, R&D expenditures, number of the researchers, scientific publications and patents impacts on GDP have been investigated for the period of 2001-2016 for Turkey. Time series analysis was performed in four different econometric models. Granger Causality Analysis and ARDL methods were applied. According to the findings, one-way causality from economic growth to patent is observed. According to the results of ARDL, it was concluded that one-unit increase in R&D expenditures would have a positive impact on growth of two and a half times. However, the long-term flexibility of R&D expenditures did not yield statistically significant results. Similarly, no significant short or long term results were found in the other three variables. With the help of the graphs, a direct relationship between the State Aids and Economic Growth was not determined for Turkey and Sweden. While the economic growth was directly affected by the global crisis and the dynamics for the country, the State Supports continued to increase steadily.