Cinsiyet eşitsizliği ve kalkınma: Teorik bir inceleme

Abstract

Cinsiyetler arası eşitsizlikler tek taraflı olarak bir kadın sorunu gibi değerlendirilmiş, kalkınmanın da kadın olmadan düşünülemeyeceği anlaşılınca bu eşitsizlik durumu toplumsal bir sorun haline gelmiştir. Bir toplumun kalkınmasındaki en önemli unsurlarından birisi olan cinsiyetler arası eşitsizliğin ne yönde değiştiği önem arz etmektedir. Kalkınma kavramını incelerken, uygulanan kalkınma politikalarının erkek ve kadın üzerindeki etkilerinin farklı olabileceği tartışılmıştır ve bu noktada kalkınma ile cinsiyet eşitsizliği kavramları birbiri için önem kazanmıştır. Ülkeler cinsiyetler arası eşitsizliğin azaltılması yönünde birçok politika üretmekte, ayrıca bir çaba göstermektedir. Çünkü cinsiyetler arasındaki fark kalkınmanın önünde duran bir engeldir. Aynı zamanda bu fark ülkeler arasındaki gelişmişlik farkları ile de orantılıdır. Gelişmiş ülkelerde cinsiyet eşitsizliği örneklerine genellikle iş hayatında rastlanırken, gelişmekte olan ülkelerde iş hayatının yanı sıra eğitim alanında kendini göstermektedir. Bu çalışmada cinsiyet eşitsizliği ile kalkınma arasındaki ilişki birçok farklı açıdan ele alınacaktır. Çalışmanın ilk kısımlarında cinsiyet eşitsizliği ve kalkınma kavramları kavramsal çerçeve olarak ele alınmış, daha sonra da kalkınma ve cinsiyet eşitsizliği arasındaki ilişki incelenmiştir. Ayrıca toplumsal cinsiyet eşitsizliği anlayışının kalkınma planları çerçevesinde toplumsal ve siyasal boyutunun yanı sıra; toplumsal cinsiyet kavramı ile sosyal politika, kadın ve sağlık, kadın ve eğitim, kadın ve siyaset, kadına yönelik şiddet gibi kavramlar da detaylı olarak incelenmiştir. Cinsiyete Dayalı Kalkınma Endeksi (GDI) ve bu endeksin Türkiye açısından analizi değerlendirilmiş; sonuç ve öneriler kısmında da birtakım politika önerilerinde bulunulmuştur.

Gender inequalities were unilaterally regarded as a women's problem, and when it became clear that development could not be considered without women, this inequality became a social problem. Changes in the direction of gender inequality, which is one of the most important elements in the development of a society, is important. While examining the concept of development, it was discussed that the effects of development policies on male and female could be different and at this point the concepts of development and gender inequality gained importance for each other. Countries are producing and also making efforts to reduce gender inequality. The difference between the sexes is an obstacle to development. At the same time, this difference is related to the development differences between countries. In developed countries, gender inequalities are often encountered in business life, while in developing countries, it is seen in education as well as in business life. In this study, the relationship between gender inequality and development will be discussed from many different perspectives. In the first parts of the study, the concepts of gender inequality and development are discussed in conceptual framework and then the relationship between development and gender inequality is examined. In addition to the social and political dimension of gender inequality within the framework of development plans; the concept of gender and social policy, women and health, women and education, women and politics, violence against women are also examined in detail. Based on Gender Development Index (GDI) and the analysis of this index evaluated in terms of Turkey and some policy suggestions were made in the conclusions and recommendations section.