Covid 19 pandemi sürecinde sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerisine yönelik metaforik algıları

Abstract

Eleştirel düşünme bir bilginin doğruluğunu ve güvenilirliğini sorgulamadan kabullenmeyen düşünce tarzıdır. Ayrıca eleştirel düşünme bazı insanların düşündüğü gibi eleştiride bulunma çabası demek değildir. Eleştirel düşünme ile aktarılmak istenen bir bilgiye ya da olaya farklı açılardan bakılabileceği düşüncesidir. Günümüzde sıradan düşüncelerin önemi kalmamıştır. Bir ülkenin gelişmesi ancak farklı açılardan bakabilen, üst düzey düşünme becerilerine sahip insanların eğitilmesi ile mümkün olmaktadır. Bu becerilerin başında ise eleştirel düşünme becerisi yer almaktadır. Bu araştırmada sosyal bilgiler öğretim programında yer alan eleştirel düşünme becerisi üzerinde çalışılmış ve öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerisine ilişkin algılarının metaforlar yoluyla tespit edilmesi hedeflenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu; 2019-2020 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesinde Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalında 1., 2., 3 ve 4. sınıflarda öğrenim gören 80 kadın 26 erkek olmak üzere toplam 106 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada amaçlı örneklemin ölçüt temelli çeşidi kullanılmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden görüngübilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde nitel araştırma yöntemlerinde kullanılan içerik analizi yöntemi tercih edilmiştir. Çalışmanın güvenilirliğini sağlamak amacıyla 106 sosyal bilgiler öğretmen adayının ürettiği 95 metafordan elde edilen tablolar Sosyal Bilgiler Eğitimi alanında uzman olan 2 kişiye iletilerek görüşleri alınmıştır. Güvenirliğin sağlanması amacıyla Miles ve Huberman'ın [Güvenirlik =Görüş Birliği / (Görüş Birliği + Görüş Ayrılığı) x 100] formülü kullanılmıştır. Güvenirlik = 106/ (106+11) x 100 = %90 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca çalışmanın güvenilirliğini artırmak için öğretmen adaylarının örnek ifadelerine yer verilmiştir. Öğretmen adayları eleştirel düşünme becerisi ile ilgili 95 farklı metafor üretmişlerdir. Üretilen metaforlar ortak özellikleri açısından 14 kavramsal kategori altında toplanmıştır. Bu kategoriler duygu olarak eleştirel düşünme, aile ve sosyal çevre olarak eleştirel düşünme, doğa olarak eleştirel düşünme, soyut kavram olarak eleştirel düşünme, yaşam olarak eleştirel düşünme, vücut olarak eleştirel düşünme, nesne olarak eleştirel düşünme, değer olarak eleştirel düşünme, değer olarak eleştirel düşünme, varlık olarak eleştirel düşünme, bakış açısı olarak eleştirel düşünme, yenilik olarak eleştirel düşünme, derinlik olarak eleştirel düşünme, sentez olarak eleştirel düşünme ve tartışma olarak eleştirel düşünme kategorileridir. Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi sosyal bilgiler öğretmen adaylarının katılım gösterdiği bu çalışmada 106 öğretmen adayı tarafından 95 metafor üretilmiştir. Bir metafor ise geçersiz sayılmıştır. En fazla tekrar eden metaforlar su, kuş, felsefe, kitap okumak, ağaç, uzay, objektiflik, ışık, empati ve hayat metaforlarıdır. Tüm metaforlar içinde en fazla tekrar eden metafor ise su metaforudur.

Critical thinking is a way of thinking that does not accept the accuracy and reliability of information without questioning it. Also, critical thinking is not an effort to criticize the way some people think. It is the idea that an information or event that is intended to be conveyed through critical thinking can be viewed from different angles. Today, ordinary thoughts do not matter. The development of a country is only possible with the training of people who can look at it from different perspectives and have high-level thinking skills. Critical thinking skill is at the top of these skills. In this study, the critical thinking skill in the social studies curriculum was studied and it was aimed to determine the perceptions of pre-service teachers about critical thinking skill through metaphors. The study group of the research; In the spring semester of the 2019-2020 academic year, a total of 106 teacher candidates, 80 female and 26 male, studying in the 1st, 2nd, 3rd and 4th grades at Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Faculty of Education, Department of Turkish and Social Sciences Education, Social Studies Education constitute. The criterion-based type of the purposeful sample was used in the study. Phenomenology, one of the qualitative research designs, was used in the research. In analyzing the data, the content analysis method used in qualitative research methods was preferred. In order to ensure the reliability of the study, the tables obtained from 95 metaphors produced by 106 social studies teacher candidates were sent to 2 experts in the field of Social Studies Education and their opinions were received. In order to ensure reliability, the formula of Miles and Huberman [Reliability = Consensus / (Consensus + Disagreement) x 100] was used. Reliability was calculated as 106 / (106 + 11) x 100 = 90%. In addition, sample statements of pre-service teachers were included in order to increase the reliability of the study. Pre-service teachers produced 95 different metaphors about critical thinking skills. The metaphors produced were grouped under 14 conceptual categories in terms of their common features. These categories are critical thinking as emotion, critical thinking as family and social environment, critical thinking as nature, critical thinking as abstract concept, critical thinking as life, critical thinking as body, critical thinking as object, critical thinking as value, critical thinking as value. Critical thinking as being, critical thinking as perspective, critical thinking as innovation, critical thinking as depth, critical thinking as synthesis, and critical thinking as discussion. In this study in which Nevşehir Hacı Bektaşi Veli University social studies teacher candidates participated, 95 metaphors were produced by 106 pre-service teachers. A metaphor has been deemed invalid. The most recurring metaphors are water, bird, philosophy, reading, tree, space, objectivity, light, empathy and life. Of all the metaphors, the most recurring metaphor is the water metaphor