Özet:
Avanos, 1873 yılına kadar idarî yapının içinde karye (köy) konumunda bulunuyordu. Tarihi süreç içinde çoğrafî konumu gereği zaman zaman Nevşehir, Ürgüp, Niğde ve Kırşehir gibi kazâ ve sancak birimlerine bağlı kaldı. 1873 yılından sonra ise idarî statüsünde değişiklik yapılarak kaza birimi haline getirildi. Hal böyle olunca Avanos’un gerek idarî gerekse demografik yapısıyla ilgili belge ve bilgiler kaza olamadan önceki dönemlere oranla daha da arttı. Arşiv belgeleri ve tetkik eserlere dayanılarak yapılan bu çalışmada Avanos Kazâsı’nın 19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başlarındaki idarî ve demografik yönünü değerlendirilerek yorumlanmaya çalışılacaktır.