Çalışanların elektronik izlemeye ilişkin algılarının performansları üzerindeki etkisi: İş stresinin düzenleyici rolü

Abstract

Çalışanların verimliliğini artırmak düşüncesiyle giderek yaygınlaşan bir elektronik izleme dünyasında yaşamaktayız. Bu konudaki yasal düzenlemelerin eksikliği, elektronik izlemenin iş hayatından özel hayata doğru kaymasına neden olmaktadır. Bu tür izlemelere sınır getirmemek, örgütsel etkinlikte kayıplar meydana getirdiği gibi çalışanların psikolojisi üzerinde de negatif etkiler ortaya çıkarmaktadır. Bu bağlamda yöneticiler çalışma ortamında elektronik izlemenin kullanımının çalışanların performansını artırdığını, düşünmektedir. Çalışanlar ise elektronik izlemenin kendilerinin performanslarını düşürdüğünü, işgörenlerin moral ve motivasyonunu olumsuz yönde etkilediğini ve bunun da strese neden olduğunu ileri sürmektedirler. Aynı zamanda çalışanlar elektronik izlemenin yöneticiler ve işgörenler arasında istenmeyen gerilimlere de neden olacağını düşünmektedirler. Bu çerçevede bu çalışmanın amacı, elektronik izleme algısının çalışan performansı üzerindeki etkisinde iş stresinin düzenleyici rolünü ortaya koymaktadır. Araştırmanın örneklemini, Nevşehir ilinde faaliyet gösteren imalat işletmesinin yöneticileri ve çalışanları oluşturmaktadır. Bu çalışmada veriler, Oz ve arkadaşlarının (1999), elektronik izleme ölçeği, Goodman ve Syyantek'in (1999) görev performansı ölçeği, Jahawar ve Carr'ın (2007) bağlamsal performans ölçeği ve Cohen ve arkadaşlarının (1983) iş stresi ölçeğini içeren bir anket yardımıyla elde edilmiştir. Araştırma için geliştirilen düzenleyicilik modeli ve hipotezleri test etmek için SPSS PROCESS makrosundan yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; elektronik izlemenin görev performansı üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Benzer şekilde elektronik izlemenin bağlamsal performans üzerinde de negatif bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, çalışanların elektronik izleme algılarının görev performansı üzerindeki etkisinde iş stresinin düzenleyici rolü olduğu saptanmıştır. Yine aynı şekilde çalışanların elektronik izleme algılarının bağlamsal performans üzerindeki etkisinde iş stresinin düzenleyici rolü olduğu tespit edilmiştir.

We live in an increasingly widespread electronic monitoring world with the idea of increasing employee productivity. The lack of legal regulations on this subject causes electronic monitoring to shift from business life to private life. Not limiting this kind of monitoring causes both losses in organizational efficiency and negative effects on the psychology of the employees. In this context, managers think that the use of electronic monitoring in the work environment increases the performance of the employees. Employees, on the other hand, claim that electronic monitoring reduces their performance, negatively affects the morale and motivation of employees, and this causes stress. At the same time, employees feel that electronic monitoring will also cause unwanted tensions between managers and employees. In this context, the purpose of this study is to reveal the moderating role of job stress in the effect of electronic monitoring perception on employee performance. The sample of the study consists of the managers and employees of the manufacturing enterprise operating in the province of Nevşehir. The data in this study are based on a questionnaire that includes Oz et al's (1999) electronic monitoring scale, Goodman and Syyantek's (1999) task performance scale, Jahawar and Carr's (2007) contextual performance scale, and Cohen et al's (1983) work stress scale. It has been obtained with the help. SPSS PROCESS macro was used to test the moderated model and hypotheses developed with the help of these data. According to the results of the research; It has been observed that electronic monitoring has a negative effect on task performance. Similarly, electronic monitoring has been found to have a negative effect on contextual performance. However, it has been founded that job stress has a moderating role in the effect of employees' electronic monitoring perceptions on task performance. Likewise, it has been determined that work stress has a moderating role in the effect of employees' electronic monitoring perceptions on contextual performance.