Fırat-Dicle havzasında bazı Alburnus sellal Heckel, 1843 popülasyonlarının geometrik morfometrik analizi

Abstract

Bu çalışmada Fırat-Dicle havzasının Türkiye sularındaki bazı popülasyonlarında Alburnus sellal'ın vücut şekli morfolojisindeki varyasyonu geometrik morfometrik analizi ile değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında kullanılan örnekler 2014-2019 yılları arasında ilgili havzadaki 8 lokaliteden (5 akarsu, 2 baraj gölü ve 1 doğal göl) toplanmıştır. Toplam 160 bireyle yürütülen çalışmada her bireyin sol lateralden fotoğrafları çekilmiştir. TPS programı ile dosyaları oluşturulan fotoğraflara her birey üzerine tespit edilen 15 Landmark noktası işaretlenmiştir ve istatistik analizler için kullanılacak olan x-y kartezyen koordinatları belirlenmiştir. MorphoJ programı ile üst üste bindirme (superimposition) işlemi yapılarak şekil konfigürasyonlarından oluşan farkların ortadan kaldırılması sağlanarak veriler standartlaştırılmıştır. Daha sonra MANOVA (Multivariate Analysis of Variance) analizi ile popülasyonlar arasında farklılıklar belirlenmiş ve MorphoJ programı ile de deformasyon eğrilerinin üzerinde TPS (Thin Plate Spline) ile morfolojik farklılıkları görsel olarak ortaya çıkarılarak bu farklılığın hangi noktalardan kaynaklandığı belirlenmiştir. Popülasyonlardaki farklılık ve benzerliklerin ortaya çıkarılması amacı ile istatistik uygulamalarından DFA, PCA ve CVA yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; akarsu ve göl popülasyonları arasında, doğal göl ve baraj gölü popülasyonları arasında, sadece akarsu popülasyonları arasında ve farklı mevsimlerdeki akarsu popülasyonları arasında vücut morfolojisinde istatistik olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Alburnus sellal popülasyonlarında vücut morfometrisinde görülen bu geniş varyasyonun çevresel koşullardaki değişikliklere bağlı olarak fenotipik plastisite ile açıklanabileceği tespit edilmiştir.

In this study, the variation of body shape morphology of Alburnus sellal in Turkish waters of some populations of the Euphrates-Tigris basin was evaluated by geometric morphometric analysis. The specimens collected from 8 localities (5 stream, 2 dam lake, 1 natural lake) at 2014-2019. The study carried out with a total of 160 individuals, photos of each individual were taken from the left lateral. 15 Landmark points determined on each individual were marked on the photographs whose files were created with the TPS program, and the x-y cartesian coordinates to be used for statistical analysis were determined. The data is standardized by eliminating the differences in shape configurations by performing superimposition with the MorphoJ software. Then, differences between the populations were determined by MANOVA (Multivariate Analysis of Variance) analysis, and morphological differences were revealed visually with TPS (Thin Plate Spline) on the deformation curves with the software MorphoJ, and the points where this difference originated were determined. DFA, PCA and CVA statistical methods, have been used in order to reveal the differences and similarities in the populations. According to the results obtained; body morphology differs significantly between stream and lake populations, between natural lake and reservoir populations, only between stream populations and between stream populations in different seasons. According to the results obtained; there was a statistically significant difference in body morphology between river and lake populations, between natural lake and reservoir populations, and stream populations in different seasons. As a result, it has been determined that this wide variation in body morphometry of A. sellal populations can be explained by the phenotypic plasticity due to changes in environmental conditions.