Rafadan Tayfa 2: Göbeklitepe animasyon filminin yerel kültürel ögeler ve Göbeklitepe arkeolojik alanına ilişkin unsurlar bağlamında değerlendirilmesi

Abstract

Bir topluma kimlik kazandıran kültürel değerlerin yaşatılabilmesi için çocukluktan itibaren kültürel miras farkındalığının oluşturulması önem teşkil etmektedir. Günümüzde, geleceğimiz olan çocuklara kültürel mirasımızı aktarmak için çizgi filmlerin kullanılabilecek en etkili araçlardan biri olduğunu söylemek mümkündür. Özellikle son yıllarda, sinema salonlarında gösterime giren animasyon filmleri ile de, çocuklar ve gençler başta olmak üzere her yaştan insanı içine alan geniş kitlelere ulaşmak ve kültürel mirası aktarmak mümkün olmaktadır. Bu yapımlardan biri olarak Rafadan Tayfa 2: Göbeklitepe animasyon filmi, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Göbeklitepe ile ilgili ilk animasyon filmi olmasıyla dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır. Bu çalışmada; Göbeklitepe Arkeolojik Alanı ile yerel kültürel ögelerimizin Rafadan Tayfa 2: Göbeklitepe animasyon filmi kapsamında kullanımının ve sunum şeklinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi kullanılmıştır. Filmde yer alan sözel ve görsel sunumlar ile yapıların/alanların/elemanların mevcut durumlarına ilişkin görseller ve gerçekteki bilgiler karşılaştırılarak kültür ögelerimizin doğru şekilde aktarımı bağlamında bir değerlendirme yapılmış ve görsel ve sözel ifadelerin genel olarak gerçeğe yakın olarak sunulduğu görülmüştür. Söz konusu animasyon filminde kültürel ögelerin çocukların seviyesine indirgenmeye çalışılarak, anlaşılır ve ilgi çekici şekilde sunulmaya çalışıldığı, filmin kültür aktarımı ve kültürel miras farkındalığına ilişkin katkı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.

It is important to create awareness of cultural heritage from childhood in order to maintain the cultural values that give identity to a society. Today, it is possible to say that cartoons are one of the most effective tools that can be used to transfer our cultural heritage to our children who are our future. Especially in recent years, it is possible to reach large masses of people of all ages, especially children and young people, and to transfer the cultural heritage with animation films that have been shown in movie theaters. Rafadan Tayfa 2: Göbeklitepe as one of these productions, has managed to attract attention with being the first animation film about Göbeklitepe, included in the UNESCO World Heritage List. In this study; it was aimed to examine the use and presentation of our local cultural elements and Göbeklitepe Archeological Site within the scope of Rafadan Tayfa 2: Göbeklitepe. Document analysis method, which is one of the qualitative research methods, was used in the research. By comparing the verbal and visual presentations in the film with the visuals regarding the current state of the buildings/areas/elements and the actual information, an evaluation was made in the context of the correct transfer of our cultural elements, and it was seen that the visual and verbal expressions were generally presented as close to reality. It was concluded that in the film, cultural elements were tried to be reduced to the level of children and presented in an understandable and interesting way, and that the film contributed to the cultural transfer and awareness of cultural heritage.