Çalışanlarda öznel iyi olma halinin algılanan istihdam edilebilirlik ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi: Konaklama işletmelerinde bir uygulama

Abstract

Küreselleşme ve özellikle bilişim teknolojisindeki ilerlemer, işgücü piyasasını kaygan bir zemine bağlı kılmıştır. Söz konusu gelişmeler, işgücü yapısında kıyasıya rekabete neden olmuş ve işletmeler bu durumla başa çıkmak adına işgücü kalitesini artırma yoluna gitmişlerdir. Personel seçiminde son derece titiz davranan ve beşeri sermayaye önem veren işletmelerin sayısındaki artış, işgörenlerin istihdam edilebilirlik algılarının araştırılmasını gerekli hale getirmiştir. Bu noktada bireyin istihdam edilebilirlik algı düzeyinin öznel iyi olma haline etkisi de büyük önem arz etmektedir. Çünkü işsiz kalma korkusu, kişinin hayatı üzerindeki kontrol gücünü kaybetme kaygısını beraberinde getirebilmektedir. Bireyin öznel iyi olma halinin mevcut işletmesinden ayrılma niyetine etkisi ise hem çalışan hem de işletmeler açısından üzerinde durulması gereken bir konudur. Bu çalışmanın amacı; algılanan istihdam edilebilirlik, öznel iyi olma hali ve işten ayrılma niyeti kavramlarının teorik incelemesini sunmakla birlikte, algılanan istihdam edilebilirliğin öznel iyi olma haline etkisi ve öznel iyi olma halinin işten ayrılma niyetine etkisini ortaya koymaktır. İlgili yazın taraması sonucukuramsal bir model geliştirilmiş ve oluşturulan modele dayanılarak araştırma hipotezleri kurulmuştur. Bu doğrultuda Antalya İli'nde faaliyet göstermekte olan beş yıldızlı konaklama işletmesi çalışanlarına yönelik kapsamlı bir çalışma yapılmıştır. Verilerin analizi için T testi, korelasyon analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve yol analizi gibi istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda algılanan istihdam edilebilirliğin öznel iyi olma halinin alt boyutlarından olumsuz duyguyu negatif, olumlu duyguyu pozitif, yaşam doyumunu ise pozitif yönde etkilediği gözlenmiştir. Bununla birlikte öznel iyi olma halinin alt boyutlarından olumsuz duygunun işten ayrılma niyetine pozitif, olumlu duygunun pozitif, yaşam doyumunun ise yine pozitif yönde etki ettiği tespit edilmiştir. Aynı zamandaalgılanan istihdam edilebilirliğin; cinsiyet, eğitim düzeyi ve sektörde çalışma süresine, öznel iyi olma halinin; cinsiyet, eğitim düzeyi, gelir düzeyi, sektör ve işletmede çalışma süresine, işten ayrılma niyetinin ise; eğitim düzeyine bağlı olarak farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Globalization and advances in information technology, in particular, have forced the labour market to be on a slippery basis. These developments have caused a cutthroat competition in labour structure and businesses have resorted to increase the quality of labour force to cope with this situation. The increase in the number of businesses that are extremely rigorous in the selection of staff and that attach importance to human capital has made it necessary to investigate the employers' perceptions of employability. At this point, the effect of the individual's level of employability perception on subjective well-being is also of great importance. Because the fear of being unemployed can bring about the loss of control over one's life. The effect of the individual's subjective well-being on the intention to leave the current business is an issue that must be addressed in terms of both employees and businesses. The aim of the this study is to reveal the effect of perceived employability on subjective well-being and the effect of subjective well-being on the intention to leave work besides presenting the theoretical examination of the concepts of perceived employability, subjective well-being and intention to leave work. As a result of the related literature search, a theoretical model was developed and research hypotheses were established based on the model. In this direction, a comprehensive study has been carried out for the employees in the five-star accommodation businesses operating in Antalya Province. Statistical methods such as T test, correlation analysis, confirmatory factor analysis and path analysis were used for the analysis of the data. In the direction of the findings, it was observed that perceived employability affects three sub-dimensions of subjective well-being: negative feeling negatively, positive feeling positively and life satisfaction positively. On the other hand, it was also found that the sub-dimensions of subjective well-being, negative feeling, positive feeling and life satisfaction affected intention to leave work positively. At the same time, it was found that there was a difference in the perceived employability depending on gender, education level and duration of work experience in the sector; subjective well-being depending on gender, education level, income level, duration of work experience in the sector and business; intention to leave work depending on education level.