Turist rehberi ile kültürel miras ve turizm meslek elemanı adaylarının kültürel miras algıları üzerine bir çalışma

Abstract

Kültürel miras; medeniyetlerin içinde bulunduğu zaman ve süreç doğrultusunda ürettiği maddi ve manevi kazanımların bir simgesidir. Bu nedenle iyi bilinmesi, tanınması, öğrenilmesi ve de öğretilmesi birçok unsurun sürekliliği bağlamında önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı, kültürel miras ve turizm disiplinlerinin ortak paydasında önemli bir rol üstlenen ‘turizm rehberliği’ lisans ile ‘kültürel miras ve turizm’ önlisans eğitimi alan bireylerin kültürel miras kavramına ilişkin algılarının tespit edilerek yorumlanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda metafor ile analiz yöntemine başvurulmuş olup her bir öğrenciden kültürel miras kavramına yönelik bir metafor geliştirmesi istenmiştir. Bu bağlamda katılımcılara, “Bana göre kültürel miras … gibidir. Çünkü ….” açık uçlu ifadesi yöneltilmiş ve akıllarına ilk gelen metaforu gerekçesi ile birlikte yazmaları istenmiştir. İlgili veriler, 2020- 2021 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi, Turizm Rehberliği bölümü ve Ürgüp Sebahat ve Erol Toksöz Meslek Yüksekokulu, Kültürel Miras ve Turizm programında öğrenim gören 127 bireyden elde edilmiştir. Verilerin değerlendirme aşamalarından evvel; metafor belirtilmeyen, anlamsız metafor veya gerekçe içeren 13 form araştırma kapsamı dışında bırakılmış ve nihai olarak 114 form üzerinden analiz gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgu bilim) deseni kullanılmış olup bulguların yüzde ve frekans değerleri verilmiştir. Elde edilen verilerin analiz edilmesiyle bireylerin 67 metafor geliştirdikleri görülmüş ve en çok “hazine” kavramının tercih edildiği belirlenmiştir. Geliştirilen metaforlar ortak özelliklerine göre 6 kategoride tasnif edilmiştir. Bunlar; ‘önem açısından kültürel miras’, ‘yaşamsal değerler açısından kültürel miras’, ‘toplumsal ve tarihi açıdan kültürel miras’, ‘doğa, iklim ve evren unsurları açısından kültürel miras’, ‘aydınlatıcı ve yön gösterici bir unsur olarak kültürel miras’ ve ‘soyut anlam değerleri açısından kültürel miras’ kategorileri olup araştırma sonuçlarına bağlı olarak bireylerin kültürel miras algısına ilişkin yorum ve önerilerde bulunulmuştur.

Cultural heritage is a symbol of the material and spiritual achievements that civilizations produce in line with the time and process they have been in. For this reason, it is important to know, recognize, learn and teach the cultural heritage in the context of the continuity of many elements. The aim of this research has been to identify and interpret the cultural heritage perceptions of individuals who study "tourism guidance" in the bachelor degree and "cultural heritage and tourism" in the associate degree, both of which play important roles in the common ground of cultural heritage and tourism disciplines. For this purpose, metaphor analysis method was used and each student was asked to develop a metaphor for the concept of cultural heritage. In this context, “In my opinion, cultural heritage is like…. Because ….” open-ended expression was directed to the participants and they were asked to write the first metaphor that came to mind together with its justification. The relevant data were obtained from 127 individuals studying at Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Tourism Guidance Department and Ürgüp Sebahat and Erol Toksöz Vocational School, Cultural Heritage and Tourism program in the spring semester of the 2020-2021 academic year. Before the data evaluation stages; 13 forms with no metaphors, meaningless metaphors or justifications were left out of the scope of the research and finally the analysis was made on 114 forms. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the study, and the percentage and frequency values of the findings were given. By analyzing the obtained data, it was seen that individuals developed 67 metaphors and it was determined that the concept of “treasure” was preferred the most. The metaphors developed were classified in 6 categories according to their common features. These are 'cultural heritage in terms of importance', 'cultural heritage in terms of vital values', 'social and historical cultural heritage', 'cultural heritage in terms of nature, climate and the elements of the universe', 'cultural heritage as an illuminating and guiding element', and 'cultural heritage in terms of abstract meaning values'. By depending on the research results, comments and suggestions were made regarding the cultural heritage perception of the individuals within the determined scope.