Milliyetçi çalışma partisinin Türk siyasetindeki yeri ve önemi ( 1985-1993 )

Abstract

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Ülkücü Hareket, 12 Eylül Darbesi ile başlayan ve Milliyetçi Çalışma Partisi'nin (MÇP) 24 Ocak 1993'te MHP'ye dönüşmesiyle tamamlanan, kendisi için özel şartların oluştuğu ve gelişmelerin yaşandığı bir ""geçiş dönemi" yaşamıştır. 12 Eylül Darbesinden sonra Alparslan Türkeş dâhil ülkücü kadroların büyük çoğunluğu tutuklanarak uzun yargılamalara dönemlerine tabi tutulmuşlar ve siyasi yasaklı hale getirilmişlerdir. Bunlarla birlikte MHP'nin kapatılması MHP ve ülkücü kadrolarda çözülmeyi beraberinde getirmiş ve MHP'li kadroların çoğunluğu Anavatan Partisi (ANAP) başta olmak üzere diğer partilere savrulmuştur. 24 Nisan 1983'te siyasi faaliyetlere tanınan serbesti ile ülkücü kadroların siyasi yasaklı olmayan mensupları tarafından MHP ideolojisini temsilen Muhafazakâr Parti (MP) kurulmuştur. Bir "geçiş dönemi partisi" misyonu taşıyan MP, 30 Kasım 1985'de MÇP'ye dönüşmüştür. MÇP, orijini olan MP'den devraldığı "geçiş dönemi partisi" misyonunu devam ettirmiş ve 12 Eylül Darbesinin getirdiği şartlar altında çözülen ve başta ANAP olmak üzere diğer partilere savrulan MHP tabanını derlemek, toplamak ve bir çatı altında birleştirmek böylelikle kapatılan MHP'yi farklı bir ad ve amblem altında diriltmek gayesi gütmüştür. Ancak "Lider- teşkilat-doktrin" esasına göre eğitilen ve dikey hiyerarşi içerisinde refleks göstermeye alışkın olan Ülkücü Hareket için Alparslan Türkeş'in tutuklu ve siyasi yasaklı bulunması büyük bir otorite boşluğu doğurmuş ve MÇP Genel Başkanları Alparslan Türkeş'in güdümünde olsalar bile Ülkücü Hareket'in gözünde "Emanetçi Genel Başkan" olarak görülmüşlerdir. MÇP'nin aşmakta zorlandığı liderlik sorunu Alparslan Türkeş'in siyasi yasağının kalkması ve 27 Kasım 1987'de MÇP Genel Başkanı olmasıyla birlikte çözülmüştür. Alparslan Türkeş'in Genel Başkanlığı sonrasında bir genel seçim ve bir yerel seçime katılan MÇP sürekli bir oy artışı sağladıktan sonra 20 Ekim 1991 genel seçimlerine Refah Partisi listelerinden ittifak halinde katılmış ve 19 milletvekili ile TBMM'de temsil hakkı kazanmıştır. 3 Temmuz 1992'de 12 Eylül Darbesi ile kapatılan siyasi partilerin yeniden açılmasına izin verilmesi ile MHP tekrar açılmış ve MHP'nin son kurultay delegeleri tarafından MHP'nin isim ve amblem hakkı MÇP'ye devredilmiştir. Bunun üzerine MÇP, 24 Ocak 1993'de ismini MHP, amblemini de ""Üç hilal" olarak değiştirmiş ve 30 Kasım 1985'te MP'den devraldığı misyon ile topladığı bütün maddi ve manevi unsurları MHP'ye devretmiş böylelikle geçiş dönemini tamamlamıştır. Anahtar Kelimeler: 12 Eylül Darbesi, Alparslan Türkeş, Milliyetçi Çalışma Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Muhafazakâr Parti, Ülkücü Hareket, Geçiş Dönemi.

The Nationalist Movement Party (MHP) and the Idealist Movement have lived a transformation process that had started with the September 12 coup d'état and ended when the Nationalist Task Party (MÇP) transformed into MHP on January 24, 1993. After the September 12 coup d'état, the idealist cadres including Alparslan Türkeş had been arrested, subjected to prolonged trials, and became politically banned. More, the closing of the MHP had dissolved the cadres and a majority of these people had been scattered to other political parties and mainly to the Motherland Party (ANAP). With the liberalization of the political activities on 24 April 1983, the non-banned idealist cadres had formed the Conservative Party (MP) representing the MHP's ideology. The MP, which itself was a transitional political party had transformed into the MÇP on 30 November 1985. The MÇP had resumed this transitional party mentality and mainly tried to resurrect the MHP with another name and logo, and to consolidate the MHP grassroots which had been scattered to other political parties within the political environment that followed the September 12 coup.The imprisonment of and the political ban on Alparslan Türkeş was a major source of this absence of authority for the idealist cadres who are used to operate within a vertically structured hierarchical order and were trained according to a principal of: "leader-organization-doctrine." Despite being guided by Alparslan Türkeş himself, all the party leaders of the MÇP were seen as "substitute party leaders" This problem of leadership was overcome with the removal of the political ban on Alparslan Türkeş. He was elected the MÇP leader on 27 November 1987. MÇP entered a general election and a local election under Türkeş's leadership and continuously increased its share of the votes. In the 20 October 1991 general elections, MÇP entered the elections within the Welfare Party (RP)'s lists with an electoral alliance and had 19 members of the parliament elected. With the removal of the ban on the pre-1980 parties, the MHP was re-formed and the last delegates of the MHP caucus had decided to transfer the name and logo rights of the MHP to the MÇP. After this decision, the MÇP had changed its name to MHP and its logo to three crescents on January 24, 1993. MÇP had transferred all the elements and the mission it had inherited from the MP on 30 November 1985 to the MHP and therefore concluded the transitional period. Keywords: The September 12 Coup, Alparslan Türkeş, The Nationalist Task Party, The Nationalist Movement Party, The Conservative Party, The Idealist Movement, Transitional Period.