Diyabetik retinopatisi olan hastalarda özbakımın değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma diyabetik retinopatisi (DR) olan hastalarda öz bakımın değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Çalışma Ekim 2020- Şubat 2021 tarihleri arasında Kayseri Şehir Hastanesi göz hastalıkları retina polikliniklerinde diyabetik retinopati tanısı alan, dahil edilme kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 151 birey ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri, anket formu, hasta takip çizelgesi ve Diyabet Özbakım Ölçeği (DÖBÖ) kullanılarak toplanmıştır.Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U testi, Kruskal-Wallis analizi, Dunn-Bonferroni testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Çalışmada DR'si olan hastaların DÖBÖ puan ortalaması 94.2±23.7 olarak bulunmuştur. Çalışmada erkeklerin, 39 yaş ve altındakilerin, üniversite mezunu olanların, işsiz olanların, sigarayı bırakmış olanların, diyabet tanısı konulduğunda diyabet eğitimi alanların, bir-beş yıl arası DR tanısı olanların ve üç ayda bir göz kontrolüne gelenlerin DÖBÖ puan ortancalarının yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Yerleşim yeri, gelir düzeyi, diyabet tanı süresi, başka kronik hastalığı olan, diyabet kontrol sıklığı, DR evresi, diyabetik makülopati ve vitreus hemorajisi olma durumu ile DÖBÖ puan ortancaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). DÖBÖ puanları ile açlık kan glikozu ve tokluk kan glikozu arasında zayıf düzey negatif ilişki olduğu saptanmıştır (p<0.05). Diğer metabolik değişkenler ile DÖBÖ puanları arasındaki ilişki katsayılarının istatistiksel olarak anlamlı olmadığı bulunmuştur (p>0.05). Çalışmanın sonuçları doğrultusunda, DR'si olan hastalara özbakım düzeyini artırmaya yönelik eğitimlerin düzenlenmesi, konu ile ilişkili uygulamalı ve geniş tabanlı çalışmaların yapılması önerilmektedir.

This study was conducted descriptively to evaluate selfcare of patients with diabetic retinopathy (DR). The study was performed between October 2020 - February 2021 with 151 individuals who were diagnosed with diabetic retinopathy in eye diseases retinal outpatient clinics of Kayseri City Hospital, met the specified criteria and admitted participating in the research. The data of the research were collected by using survey form, patient follow-up chart and Diabetes Self-Care Activities Measure (DSCAM). Descriptive statistics, Mann Whitney U test, Kruskal-Wallis analysis, Dunn-Bonferroni test, and Spearman correlation analysis were used for statistical evaluation of the data. p<0,05 parameter was considered statistically significant. In this study, the mean DSCAM score of patients with DR was found as 94.2±23.7. In the current study, the median DSCAM scores of men, those aged 39 and younger, university graduates, unemployed people, those who quit smoking, those who received diabetes education when diagnosed with diabetes, those who were diagnosed with DR between one and five years, and those who had an eye check-up every three months were higher (p <0.05). There was no statistically significant difference between the median DSCAM scores and settlement, income level, duration of diabetes diagnosis, existence of other chronic disease, diabetes control frequency, DR phase, diabetic maculopathy, and vitreous hemorrhage (p>0.05). There was a poor level negative correlation between DSCAM scores and fasting plasma glucose and postprandial plasma glucose (p <0.05). The relationship between other metabolic variables and DSCAM scores was not significant statistically (p>0.05). In the line with the results of this study, it is suggested to organize trainings to increase the level of self-care for patients with DR, and to conduct applied and broad-based studies related to the subject.