Covid-19 pandemisinin kadın girişimcilerin çalışma yaşamına ve aile içi ilişkilerine etkileri

Abstract

Kadınların çalışma hayatında aktif bir şekilde yer aldığı toplumların güçlü ve gelişmiş toplumlar olduğunu söylemek mümkündür. Buna rağmen kadınların çalışma hayatına katılımları tüm toplumlarda istenilen seviyeye ulaşamamıştır. Toplumsal önyargılar, toplumsal cinsiyet rolleri, cam tavan sendromu gibi nedenler kadınların çalışma hayatına katılımını niceliksel ve niteliksel açıdan olumsuz etkilemektedir. Çalışma hayatına katılım konusunda nicelik önemli bir sorun olsa da çalışan kadınların da çeşitli sorunlar yaşadığı söylenebilir. Bunlarla beraber küresel düzeydeki riskler de kadınların çalışma hayatında yeni problemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Küresel düzeydeki bir risk olarak Aralık 2019' da ortaya çıkan Covid-19 pandemisi çalışan kadınların yaşamlarında önemli değişimlere yol açmıştır. Bu araştırma Covid-19 döneminde kadın girişimcilerin çalışma hayatında ve aile ilişkilerinde meydana gelen değişimleri ortaya çıkarmayı ve değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada kadın girişimcilerin pandemi dönemindeki çalışma yaşamları ve aile yapılarında meydana gelen değişiklikleri daha iyi anlayabilmek için öncelikle kadın girişimcilerin genel özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanıldı. Araştırmanın örneklem grubu belirlenirken kartopu ve amaçsal örneklem tekniğinden faydalanıldı. Örneklem, Ankara'da KOSGEB desteği alan 14 kadın girişimciden oluşmaktadır. Veri toplama sürecinde yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanıldı. Araştırma fenomenolojik desen ile tasarlanarak elde edilen veriler yorumlayıcı fenomenolojik analiz tekniği ile analiz edildi. Veriler kod, kategori ve temalara ayrılarak aktarıldı. Araştırmada kadınların girişimci olurken sosyal sermayelerinden destek aldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Kadınlar girişimci olma sürecinde çoğunlukla sosyal çevrelerinin onaylama ve onaylamama eğilimlerinin etkisi altında kalmakta ve mevcut toplumsal sorumluluklarının üstesinden geldikten sonra çalışma hayatına katılabilmektedirler. Kadın girişimcilerin uzun çalışma saatlerine maruz kaldıkları, ev-iş dengesini sağlama konusunda zorluk yaşadıkları, iş hayatına başlarken malzeme temininde sorun yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Bu sorunlara rağmen çalışma hayatı kadın girişimcilere ekonomik özgürlüklerini elde etme ve özgüvenli olma imkânını sunmaktadır. Pandemi sürecinde kadın girişimcilerin çalışma hayatlarında önemli değişmeler yaşandığı ortaya çıkmıştır. Bu süreçte kadın girişimcilerin çalışma saatlerindeki düzensizlikler olduğu, müşteri sayılarında azalma olduğu gözlemlenmiştir. Pandemi sürecinde kadın girişimcilerin işçilerin ücretlerini ödemede zorlandıkları, sosyal güvencelerini bir süreliğine dondurdukları, belirli bir süre iş yerlerini kapatmak zorunda kaldıkları ve birikim yapamadıkları ortaya çıkmıştır. Çalışma hayatında yaşanan değişiklikler, çok fazla dinlenme fırsatı bulamayan kadın girişimcilerin evde daha fazla vakit geçirmelerine yol açmıştır. Aynı zamanda kadın girişimcilerin evdeki iş yüklerinin de arttığı ortaya çıkmıştır. Pandemi sürecinde evden çalışan kadın girişimcilerin iş yüklerinde artış olduğu gözlemlenmiştir. Bazı kadınlar ise bu süreçte daha sinirli bir kişiliğe sahip olduklarını ve bu durumun aile içi ilişkilerde çatışmaya sebep olduğunu belirtmişlerdir. Zorlu biçimde çalışma hayatında tutunan ve kamusal alanda var olmaya çalışan kadın girişimciler, pandemi ile birlikte tekrardan özel alana dönmek durumunda kalmışlardır. Bu durumun pandemi bittiği zaman kadın girişimcilerin çalışma pratiklerinde zayıflamaya neden olabileceği öngörülmektedir.

It is possible to say that the societies in which women are actively involved in the working life are strong and developed societies. Despite this, women's participation in the work life has not reached the desired level in all societies. Reasons such as social prejudices, gender roles, glass ceiling syndrome affect women's participation in working life quantitatively and qualitatively. Although quantity is an important proplem when it comes to participation in the work life, it can be said that working women also have various problems. In addition risks at the global level cause new problems in women's working life. The Covid-19 pandemic, which emerged in December 2019 as a global risk, has led to significant changes in the lives of working women. This research aims to reveal and evaluate the changes in the working life and family relations of women entrepreneurs during the Covid-19 period. In the study, information was given about the general characteristics of women entrepreneurs in order to better understand the changes in the working life and family structures of women entrepreneurs during the pandemic period. Qualitative research methods and techniques were used in the research. Snowball and purpose sample technique were used when determining the sample group of the research. The sample consists of 14 female entrepreneurs who received KOSGEB support in Ankara. Semi-structured interview technique was used in the data collection process. The data obtained by designing the research phenomenological pattern were analyzed with interpretive phenomenological analysis technique. The data was transferred by decoding it into codes, categories and themes. In the study, it was concluded that women receive support from their social capital while being entrepreneurs. In the process of becoming an entrepreneur, women are mostly under the influence of the approval and disapproval tendencies of their social environment, and they can participate in working life after overcoming their current social responsibilities. It has been revealed that women entrepreneurs are exposed to long working hours, have difficulties in maintaining home-work balance, and have problems in supplying materials when starting their business life. Despite these problems, working life offers female entrepreneurs the opportunity to gain their economic freedom and be confident. During the pandemic, it has emerged that there have been significant changes in the working lives of female entrepreneurs. In this process, it was observed that there were irregularities in the working hours of female entrepreneurs and there was a decrease in the number of customers. It has been revealed that during the pandemic process, women entrepreneurs had difficulties in paying the wages of workers, had frozen their social security for a while, had to close their workplaces for a certain period of time, and could not save. Changes in working life have led to more time at home for female entrepreneurs who do not have the opportunity to rest much. At the same time, it turns out that the workloads of female entrepreneurs at home have increased. During the pandemic process, it was observed that there was an increase in the workloads of female entrepreneurs working from home. Some women stated that they had a more edgy personality in the process, which caused conflict in domestic relations. Women entrepreneurs, who hold on hard in working life and try to exist in the public sphere, had to return to the private sphere again with the pandemic. It is predicted that this may lead to a weakening of the working practices of female entrepreneurs when the pandemic is over.