Türkiye'de genel kolluk teşkilatlarına yönelik olarak uygulanan bütçe politikalarının hizmet etkinliğine yansıması: Jandarma örneği

Abstract

Tarihte ilk kez Fransa'da kurulan Jandarma Teşkilatını zamanla diğer Avrupa ülkeleri kendi ihtiyaçları doğrultusunda farklı modellerle kurmuştur. Türkiye'de 1839 yılında kurulan Jandarma Teşkilatı, kurulduğu günden bugüne kadar faaliyetlerini başarıyla yürütmektedir. Kuruluş amacı, halkın can ve mal güvenliğini sağlamak ve halkla iç içe çalışmak olan Jandarma Teşkilatı, kendisine tevdi edilen mülki, adli ve askeri görevlerini yüksek fedakârlıkla yerine getirmektedir. Jandarma Teşkilatının görevlerini etkili bir şekilde yerine getirmesi için kendisine tahsis edilen bütçeyi yüksek bir verim ile kullanması bu maksatla planlı ve kontrollü bir şekilde harcama yapması gerekmektedir. Çalışmada, bütçenin tarihsel gelişimi ile geçmişten günümüze dek kullanılan bütçe çeşitleri ve bu alanda yapılmış bilimsel araştırmalara yer verilmekte genel olarak kolluk güçlerinin çeşitleri, görev ve yetkileri ile Jandarma Teşkilatının tarihsel gelişimi konu edilmektedir. Jandarma Genel Komutanlığının 2009-2018 yılları arası bütçe durumu sunulmakta ve müteakibinde personel, asayiş, kaçakçılık ve organize suçlarla mücadele, teröristle mücadele, trafik ve kriminal görev alanlarına göre performansı değerlendirmektedir. Jandarma Teşkilatının 2009-2018 yılları arasındaki 10 yıllık verileri analiz edilerek Jandarma Teşkilatının bütçesi ve buna karşılık performansı karşılaştırılmakta ve elde edilen bulgular doğrultusunda Jandarma Teşkilatına tahsis edilen bütçenin harcama verimliliği incelenmektedir. Ayrıca, Jandarma Genel Komutanlığının 2009-2018 yılları arasındaki narkotik ve psikotrop madde yakalamaları, asayiş olay ve kriminal olay verileri ile Jandarma Teşkilatının bu yıllar içindeki nihai bütçesi baz alınarak ekonometrik analizler yapılmakta ve bütçe ile Jandarma Teşkilatı performansı arasında neden-sonuç ilişkisi incelenmektedir. "Panel ARDL Analizi" sonucunda, Jandarma Genel Komutanlığı nihai bütçesi %1 artırıldığında uzun dönemde narkotik ve psikotrop madde yakalamalarında %2,05, kısa dönemde ise %1,65 artış olduğu tespit edilmiştir. Bütçenin çeşitlerine göre narkotik ve psikotrop madde yakalamalarına etkisi incelendiğinde ise, kısa dönemde nihai bütçe %1 artırıldığında en çok artışın %21,09 ile sentetik ecza maddesinin yakalanmasında olduğu gözlemlenmiştir. "Panel ARDL Analizi" sonucunda Jandarma Genel Komutanlığı nihai bütçesi %1 artırıldığında uzun dönemde asayiş olaylarının müdahalesinde %0,45 artış tespit edilmiş; fakat kısa dönemde söz konusu değişkenler arasında benzer bir korelasyon görülmemiştir. Çeşitlerine göre nihai bütçenin asayiş olaylarının müdahalesine etkisi incelendiğinde ise kısa dönemde nihai bütçe %1 artırıldığında en çok artışın %8,96 ile teslim olan terörist sayısında olduğu gözlemlenmiştir. "En Küçük Katsayı Yöntemi" ile Jandarma Genel Komutanlığı kriminal ödeneği %1 artırılmasının kriminal olayların aydınlatılmasına etkisi %0,35 artış olarak gözlemlenmiş, "ARDL Modeli" kullanılarak Jandarma Genel Komutanlığı kriminal ödeneği %1 artırılmasının kriminal olayların aydınlatılmasına etkisi ise %0,16 artış olarak hesaplanmıştır. Yapılan "Dumitrescu-Hurlin Panel Nedensellik Testi" ile nihai bütçeden narkotik ve psikotrop madde yakalamalarına doğru nedensellik ilişkisi olmadığı fakat narkotik ve psikotrop madde yakalamalarından nihai bütçeye doğru nedensellik ilişkisi olduğu saptanmıştır. Asayiş olayları ile nihai bütçe ele alındığında ise söz konusu parametreler arasında karşılıklı nedensellik ilişkisi olmadığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan, "Granger Nedensellik Testi" ile kriminal ödenek ve kriminal olayları arasında karşılıklı nedensellik ilişkisi olmadığı gözlemlenmiştir. Bu çalışmada, kriminal verilerin uygunluğu test edilmiş; otokorelasyon ve değişen varyans sorunu olmadığı saptanmıştır. Bu çalışmada, Jandarma Teşkilatının daha kaliteli hizmet sunmasına ve tahsis edilen bütçeyi daha verimli kullanmasına katkı sağlayabilecek hususlara yer verilmektedir. Ayrıca, Jandarma Teşkilatının bütçesi ile performansı arasında neden-sonuç ilişkisi olduğu saptanmakta ve 2009-2018 yılları arasındaki bütçe artışının Jandarma Genel Komutanlığının hizmet etkinliğine ve başarısına katkı sağladığı değerlendirilmektedir. Sonuç olarak, Jandarma Genel Komutanlığının başarısında bütçe artışının yanı sıra modern teçhizat kullanımı, kritik kadrolara personel alımında liyakat esasının gözetilmesi hususları ile bu doğrultuda uygulanan hükümet politikaları ve İçişleri Bakanlığının özel gayretleri belirleyici olmuştur. Anahtar Kelimeler: Genel kolluk, Jandarma, Jandarma bütçesi, Jandarma performans değerlendirmesi, Jandarma hizmet etkinliği.

Gendarmerie, which is established in France for the first time in history, has been formed in time with various models in other European countries in accordance with their needs. Turkish Gendarmerie General Command has successfully ran its operations since the day it was founded in 1839. With the sole purpose of protecting the public life and the property of the people, the Gendarmerie General Command has thoroughly accomplished the civil, judicial and military duties entrusted upon itself. In order to fulfill its duties effectively, the Gendarmerie General Command is required to use the allocated budget with high efficiency and optimize the use of its resources in a structured and planned manner. In this study, the budget with its various types are analyzed along with the historical evolution and academic researches in this field are presented. The types of law-enforcement forces, their jurisdiction and duties have been discussed in this study. Following the presentation of the budget realizations of the Gendarmerie General Command between the years of 2009 and 2018, performance evaluation of staff and the departments of public order crime, anti-smuggling and the organized crime, counter terrorism, traffic offence and criminal investigation have been assessed. The correlation between the budget of Turkish Gendarmerie General Command and its overall performance has been examined by considering the decennium data between 2009 and 2018 and the spending efficiency of allocated budget for the Gendarmerie General Command has been analyzed. Furthermore, cause and effect relation between the assigned budget and performance of the Gendarmerie General Command is investigated by making econometric analysis using the data based on narcotic and psychotropic substances seizures, public order crime and criminal case between the years of 2009-2018. Panel ARDL analysis has revealed that the amount of narcotics and psychotropic substance seizures is observed to surge by 1.65 % and 2.05 % in short and long term respectively when the assigned budget for the Gendarmerie General Command is increased by 1 %. Considering the numerical relationship between the allocated budget and the seizure of narcotics and psychotropic substance, the highest increase of the forfeiture is observed at 21.09 % on synthetic pharmaceuticals; and this elevation is accomplished by 1 % increase on the allocated budget. Panel ARDL Analysis also shows that a one-percent increase of the allocated budget for the Gendarmerie General Command has led 0.45 % increase on intervention to public order crime in long term although this effect is not observed in short term. When the relationship between the allocated budget and the public order crimes is evaluated, it is observed that the effect of 1 % increase has soared the the number of surrended terrorist 8.96 % by which is the highest one. The findings of Least Square Method (LSM) in this study has revealed that there is a 0.35% increase in the impact on the clarification of criminal case when the Gendarmerie General Command's criminal allowance is increased by 1%. According to ARDL analysis, an increment on Gendarmerie General Command's criminal allowance by 1 % induces 0.16 % increase in solving the criminal cases at hand. Applying the Dumitrescu Hurlin Panel Causality Test, it is determined that there is no causal relationship between the allocated budget of the Gendarmerie General Command and frequency of the seizures of narcotics and psychotropic substances. However, this study determines that there is a causal relationship between those two. Moreover, the paper reveals that there is no reciprocal causality relation between the allocated budget of the Gendarmerie General Command and the rate of the public order crimes. Besides, Granger Causality Test shows that there is no reciprocal causality relation between the criminal allowances and the rate of the criminal case. In this study, the conformity of the criminal data is tested and it is found that there is no autocorrelation and heteroskedasticity. This study reveals various matters that would help to optimize the spending of the assigned budget and would allow the Gendarmerie General Command to serve the public better. In addition, this study reveals the existence of a causal relationship between allocated budget and the Gendarmerie General Command. The increased budget within the years of 2009 and 2018 have greatly contributed to increase the success and the overall perfomance of the Gendarmerie General Command. Lastly, the findings of the study shows that Gendarmerie General Command's success of the operations is not only determined by the allocated budget but also usage of modern equipment, recruitment policy of hiring qualified personnel, implementation of certain government policies and the undying efforts of the Ministry of Internal Affairs. Keywords: General law enforcement organizations, Gendarmerie, Budget of gendarmerie, Performance assesment of gendarmerie, Gendarmerie service efficiency