Geçici koruma altındaki Suriyeli ailelerin kendi çocuklarının Türkçe öğrenim süreçlerine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı geçici koruma altındaki Suriyeli ailelerin, çocuklarının Türkçe öğrenim süreçlerine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesidir. Bu temel amaç doğrultusunda, araştırmacı tarafından 10 soruluk bir görüşme formu hazırlanmış ve Mersin'de ikamet eden Geçici Koruma Statüsün altındaki 51 Suriyeli bireyden derinlemesine mülakat yöntemiyle veri toplanmıştır. Araştırma sonucunda, Suriyeli ebeveynlerin %60'ının Türkçeye ilişkin olumlu görüşe sahip oldukları fakat Arapça ve Türkçe arasındaki yapısal farklılıklardan dolayı Türkçe öğreniminde zorlandıkları belirlenmiştir. Ayrıca, katılımcıların %96'sının çocuğunun Türkçe öğrenmesini desteklediği sonucuna ulaşılmıştır. Çocuğunun Türkçe öğrenmesine destek olan ebeveynlerin %45'i çocuklarını Türk okuluna ve Türkçe eğitim veren kurslara göndererek destek olduklarını belirtmişlerdir. Çocuklarının hazırbulunuşluğunu olumlu etkileyen en önemli faktörlerin topluma uyum sağlama düşüncesi, güzel bir gelecek motivasyonu ve okulun desteği olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çocukların hazırbulunuşluğunu olumsuz etkileyen en önemli faktörün ise Türkçe bilmemeleri olduğu sonucuna varılmıştır. Katılımcıların %40'ının çocuklarının Türkiye'de eğitim almaya başlamadan önce Türkçe hazırlık kursuna katılmasını, gerekirse sadece Türkçe için özel kursların olmasını ve çocukların Türkçe öğrenmekten vazgeçmemesi için motivasyonlarının artmasını sağlayacak şekilde psikolojik destek almasını bekledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, Suriyeli ailelerin %61'inin çocuklarının Türkçe kelimeleri yanlış telaffuz etmekten korktukları görülmüştür. Katılımcılar, Türkçeyle ilgili sorun yaşayan çocuklarının özellikle Türk öğrenciler tarafından alay edilmekten ve dışlanmaktan korktuğunu ifade etmişlerdir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, Suriyeli ailelerin %51'i çocuklarının kendini düzgün bir şekilde ifade etmesi ve arkadaşlarıyla iletişim kurabilmesi halinde onu başarılı olarak göreceğini belirtmiştir. Suriyeli ebeveynlerden alınan görüşlere göre, çocuklarının eğitim sürecinde yaşadığı en önemli sorunun Türk arkadaş edinmede yaşanan zorluklar ve dışlanmak olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Suriyeli ailelerin %76'sının Türkiye'de verilen Türkçe dil eğitimini yeterli bulmadığı görülmüştür. Velilerden alınan öneriler kapsamında okullardan ve öğrencilerden beklenenler olmak üzere iki kategori ele alınmış olup Suriyeli öğrencilerden Türk arkadaş edinmeleri, Türkçe TV kanallarını izlemeleri ve Türkçe kitap okumaları beklenirken okuldan ise okula başlamadan önce Türkçe hazırlık kursu vermeleri, öğrencilerin motivasyonlarının yükselmesi için psikolojik destek sağlanması beklenmektedir. Araştırma sonucunda, okullara Suriyeli öğrenciler ile Türk öğrencilerin kaynaşmasını sağlayacak etkinlikler düzenlemeleri, velilere okul yönetimi ve öğretmenlerle iletişim içinde bulunarak çocuklarının uyum sürecine destek olmaları, Suriyeli öğrencilere ise okula devam etmeleri ve Türkçe öğrenmek ve Türkiye'ye uyum sağlama konusunda azimli olmaları önerilebilir.

The main purpose of this study is to evaluate the views of Syrian families under temporary protection regarding their children's Turkish learning processes. In line with this main purpose, an interview form consisting of 10 questions was prepared by the researcher and data were collected from 51 Syrian individuals with temporary protection status residing in Mersin by in-depth interview method. As a result of the research, it was determined that 60% of the Syrian parents had a positive view of Turkish, but they had difficulties in learning Turkish due to the structural differences between Arabic and Turkish. In addition, it was concluded that 96% of the participants supported their child's learning Turkish. 45% of parents who support their child's learning Turkish stated that they support their children by sending them to Turkish schools and Turkish courses. It has been concluded that the most important factors that positively affect the readiness of their children are the idea of adapting to the society, the motivation for a good future and the support of the school. It was concluded that the most important factor negatively affecting the readiness of children is that they do not know Turkish. It has been concluded that 40% of the participants expect their children to attend a Turkish preparatory course before they start studying in Turkey, to have special courses only for Turkish if necessary, and to receive psychological support to increase the motivation of the children to not give up on learning Turkish. As a result of the research, it was seen that 61% of Syrian families were afraid that their children would mispronounce Turkish words. Participants stated that their children who have problems with Turkish are afraid of being mocked and excluded, especially by Turkish students. According to the findings of the research, 51% of Syrian families stated that they would see their children as successful if they could express themselves properly and communicate with their friends. According to the opinions taken from Syrian parents, it was concluded that the most important problem that their children experience in the education process is the difficulties in making Turkish friends and being excluded. It has been observed that a significant part of the Syrian families do not find the Turkish language education given in Turkey sufficient. Within the scope of the suggestions received from the parents, two categories were discussed, namely what is expected from schools and students, and while Syrian students are expected to make Turkish friends, watch Turkish TV channels and read books in Turkish, they are expected to give Turkish preparatory courses before starting school and provide psychological support to increase students' motivation. As a result of the research, it can be suggested that schools organize activities that will ensure the integration of Syrian students and Turkish students, parents support their children's adaptation process by communicating with the school administration and teachers, and Syrian students should be determined to continue school and learn Turkish and adapt to Turkey.