Kırgız Türklerinin Ulupamir'e göçü

Abstract

Çalışmamızda Kırgız Türklerinin Pamir dağları eteklerinde yaşadıkları tarihi, sosyal, kültürel yaşamları ile birlikte Rus baskısından dolayı Pakistan ve Türkiye'ye olan göç sürecindeki zorlu yaşamları konu edindik. Rahmankul Han önderliğindeki Kırgız Türklerini Ulupamir köyüne yerleşmelerini ve buradaki yaşamlarını inceledik. Hazırlık aşamasına Kırgız Tarihi hakkında yazılan kaynakları tespit ederek başladık. Bunun yanında döneme tanıklık etmiş kişilerin yazdığı kitaplar incelenip,göçdönemine tanıklık eden kişilerin tanık oldukları olayları ropörtaj yaparak kaleme aldık. Birinci Bölümde Kırgız Türklerinin başlangıçtan günümüze kadar uzanan siyasi tarihi ele alınmıştır. Kırgız adının ortaya çıkış süreci, bağlı bulundukları siyasi devletler ve bağımsızlığına kadar olan dönem hakkında bilgi verdik. İkinci Bölümde Pamir Coğrafyası, Kırgızların Alay bölgesindeki siyasi tarihi, Nüfus ve idari yapısı, Yönetim ve Hukuk sistemi Kültürel ve sosyal hayat konusu kapsamında aile yapıları, dini inançları, ekonomik faaliyetleri, eğitim ve sağlık konularını ortaya çıkardık. Üçüncü Bölümde Kırgız Türklerinin, Rus saldırıları sonrası Doğu Türkistan ve Afganistan Pamir'i arasındaki göç sürecini anlattık. Afganistan'da 1978'de gerçekleşen Saur Devrimi sonrasında Pakistan'a olan göçleri ile Pakistan'da yaşadıkları 4 yıllık süreç anlatılmıştır. Bu 4 yıllık süreç zarfında Pakistan'daki yaşam güçlüğünün zorlukları ve ABD ile Türkiye'ye olan göç başvuruları incelenmiştir. ABD yetkili makamları ile olan mektuplaşmalar ve akabinde Türkiye Cumhuriyeti Devletine muhacir olarak kabul edilmesinin ardında Türkiye'ye göçleri konu edilmiştir. Dördüncü Bölümde Kırgızların son hanı Rahmankul'un hayatı ile başlayıp, Kırgızların Türkiye'de Van ve Malatya'ya geçici yerleşmelerinin ardında Ulupamir köyündeki sosyal, kültürel, ekonomik vb. hayatlarını günümüze kadar anlattık. Anahtar Kelimeler: Pamir, Ulupamir, Rahmankul, Kırgız Türkleri, Göç, Afganistan, Pakistan, Türkiye

In our study, Kyrgyz Turks lived in the foothills of the Pamir Mountains historical, social and cultural life due to Russian pressure with which Pakistan and Turkey have acguired life issues in the immigration process. We examined the settlements of the Kyrgyz Turks under the leadership of Rahmankul Han and their livesthere. We started the preparatory phase by identifying the sources written about Kyrgyz History. In addition, the boks written by the people who witnessed the period were examined and we interviewed the events witnessed by the people who witnessed the migration period. In the first part, the political history of the Kyrgyz Turks from the beginning to the present is discussed. We gave information about the emergence of the Kyrgyzname, the political states to which they belong, and the period until their independence. In the second part, we introduced Pamir Geography, political history of Kyrgyz Regiment, population and administrative structure, administration and legal system. In the third part, we talked about the migration process between Kyrgyz Turks and East Turkestan and Afghanistan Pamir after Russian attacks. After the Saur Revolution in 1978 in Afghanistan, their migration to Pakistan and 4 year period in Pakistan are explained. The challenges of life in Pakistan difficulty during this four- year period and immigration applications from Turkey and the US were examined. US authorities behind the correspondence with the migration to Turkey and then to be accepted as refugees in the Republic of Turkey has been subject. In the fourth part, Starting with the end of the life of the Kyrgyz Rahmankul behind the Kyrgyz provisional settlements of Van and Malatya in Turkey in Ulupamir village social, cultural, economic, etc. We told until today life. Keywords: Pamir, Ulupamir, Rahmankul, Kyrgyz Turks, Migration, Afghanistan, Pakistan, Turkey