İş güvencesizliğinin işte var olamama sorununa etkisinde sürekli kaygının aracılık rolü: Konaklama işletmelerinde bir araştırma

Abstract

Günümüzde birçok işletme mevcut koşullara uyum sağlamak ve rakiplerine karşı rekabette üstün olabilmek için yeniden yapılanma, küçülme, şirket birleşmeleri gibi uygulamalara başvurmaktadır. Bu uygulamalar mevcut işletmelerde çalışan işgörenlerde işsiz kalma korkusu yaratmakta ve iş güvencesizliği algısının artmasına neden olabilmektedir. İşini kaybetmekten korkan işgörenler hasta olsalar bile işe gitmeye devam etmekte ve bu durum işte var olamama sorununu ortaya çıkarabilmektedir. İşte var olamama durumunda işgören fiziken işte olmasına karşın kendisinden beklenen verimliliği gösterememektedir. Her bireyin algıladığı iş güvencesizliği ve gösterdiği işte var olamama davranışının farklı nedenleri olabilmekte ve bu nedenlerden birinin de kaygı olduğu düşünülmektedir. Kaygı, durumluk ve sürekli kaygı olarak iki boyuta ayrılmaktadır. Bu çalışmada kişiden kişiye farklılık gösterdiği için sürekli kaygı boyutu ele alınmıştır. Sürekli kaygı bireyin kaygı durumuna olan yatkınlığıdır ve bireyin kişiliğinden kaynaklanmaktadır. Sürekli kaygı düzeyi yüksek olan birey, günlük yaşamda karşılaştıkları çoğu olayı stresli olarak algılar ve tehlikeli bir durumla karşılaşmasa bile kendini huzursuz hisseder. Bu nedenlerden dolayı sürekli kaygı düzeyi yüksek olan bireylerin iş yaşamlarında algıladıkları iş güvencesizliği algısı ve gösterdikleri işte var olamama davranışlarının daha yüksek düzeyde olacağı ve sürekli kaygının iş güvencesizliği ile işte var olamama sorunu arasında aracılık rolüne sahip olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, iş güvencesizliğinin işte var olamama sorunu üzerindeki etkisinde sürekli kaygının aracılık rolünü belirlemektir. Araştırmanın örneklemini Nevşehir ilindeki 4 ve 5 yıldızlı oteller ile butik otellerde çalışan işgörenler oluşturmaktadır. Araştırma bulgularına göre iş güvencesizliğinin işte var olamama sorunu ve sürekli kaygı üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu ortaya konmuştur. İş güvencesizliği ile işte var olamama sorunu arasındaki ilişkide sürekli kaygının tam aracı rolüne sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca çalışmada, bağımsız, bağımlı ve aracı değişkenlerin demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Son olarak tez çalışması kapsamında yapılan geniş çaplı literatür taraması ve uygulama sonucunda yöneticilere, işgörenlere ve akademisyenlere önerilerde bulunulmuştur.

Today, many businesses are resorting to applications such as restructuring, downsizing and mergers in order to adapt to existing conditions and to gain a competitive advantage over their competitors. This creates a fear of unemployment in employees in existing enterprises and causes increasing the perception of job insecurity. Employees who are afraid of losing their jobs continue to go to work even if they are sick, which causes the presenteeism to emerge, the problem of not being able to exist at work. In the case of presenteeism employee physically at work cannot show the efficiency expected from him/her. There may be different causes of job insecurity and presenteeism behavior that each individual perceives. One of these reasons is anxiety. Anxiety is divided into two dimensions as state anxiety and trait anxiety. Since this study differs from person to person, the dimension of trait anxiety is discussed. Trait anxiety is the individual's susceptibility to anxiety and is due to the individual's personality. Individuals with a high level of trait anxiety perceive most of the events they experience in daily life as stressful and feel uneasy even if they do not encounter a dangerous situation. Because of these reasons, individuals with high levels of trait anxiety will have higher levels of job insecurity perceptions of their work life and higher levels of presenteeism behaviors and trait anxiety is thought to have an intermediary role between the job insecurity and presenteeism. The aim of this study is to determine the mediating role of trait anxiety in the impact of job insecurity on presenteeism. The population of the study is constituted by the workers who work in 4 and 5 star hotels and boutique hotels in Nevşehir province. According to the findings of the study, it was presented that job insecurity has a positive impact on presenteeism and trait anxiety. It was also determined that trait anxiety has a complete mediating role in the relationship between job insecurity and presenteeism. Furthermore, the study also examined whether independent, dependent and mediating variable differed or not according to demographic characteristics. Lastly, as a result of extensive literature search and application, some suggestions were made for executives and employees.