Örgütlerde özerklik ve vatandaşlık davranışı ilişkisinde psikolojik sahiplenmenin aracılık rolü: Nevşehir otel işletmeleri örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, otel işgörenlerinin iş özerkliği ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide psikolojik sahiplenmenin aracı rolünü ortaya koymaktır. Çalışma genişletilmiş benlik teorisine dayandırılmış olup, işgörenlere elverişli bir çalışma ortamı sağlandığında işgörenlerin örgütü genişletilmiş benliklerinin bir parçası olarak göreceği ve örgüte ve işe yönelik sorumluluk hissiyle olumlu örgütsel davranışlarda bulunacağı savunulmuştur. Literatürden elde edilen bilgiler doğrultusunda hipotezler geliştirilmiş ve bu temelde araştırma modeli oluşturulmuştur. Çalışmada kavramları ölçmek amacıyla daha önceden geliştirilmiş ve literatür tarafından desteklenen "İş Özerkliği Ölçeği", "Psikolojik Sahiplenme Ölçeği" ve "Örgütsel Vatandaşlık Davranışı" ölçekleri kullanılmıştır. Örnekleme yöntemi olarak yargısal/amaçlı örnekleme yöntemi tercih edilmiş olup, anket veri toplama aracı ile Nevşehir'deki dört ve beş yıldızlı otel işlemelerindeki işgörenlerden veri toplanmıştır. Verilerin analize uygunluğunu ölçmek amacıyla SPSS 23'ten faydalanılırken aracılık analizini gerçekleştirebilmek için SPSS Process kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, iş özerkliği ve örgütsel vatandaşlık davranışının özgecilik, vicdanlılık, nezaket, centilmenlik, sivil erdem boyutlarıyla ilişkisinde psikolojik sahiplenmenin aracı rolü olduğu tespit edilmiştir.

The aim of this study is to reveal the mediating role of psychological ownership in the relationship between job autonomy and organizational citizenship behavior of hotel employees. The study was based on the extended self-theory, and it was argued that employees would see the organization as part of their extended self when they were provided with a favorable working environment and would engage in positive organizational behavior with a sense of responsibility towards the organization and the work. Hypotheses were developed in line with the information obtained from the literature and a research model was formed on this basis. In order to measure the concepts, “Job Autonomy Scale”, “Psychological Ownership Scale” and “Organizational Citizenship Behavior” scales which were previously developed and supported by the literature were used. Judgmental/purposive sampling method was preferred as the sampling method and data was collected from the employees of the four and five-star hotel establishments in Nevşehir with the survey data collection tool. SPSS 23 was used to measure the suitability of the data and SPSS Process was used to perform the mediation analysis. According to the results of the analysis, it is found that psychological ownership is the mediator role in the relationship between job autonomy and organizational citizenship behavior with altruism, conscientiousness, courtesy, sportmanship and civic virtue.