İsmaililik Anadolu’yu Suriye’den başlayarak Azerbaycan da dahil olmak üzere çevreleyen bir
inanç grubudur. İsmaililiğin Anadolu’daki dini inançlara etki etmesi kaçınılmazdır. Anadolu Alevi
Bektaşi dini grupları hulul, tenasüh, ahiret inançları bakımından ve kadın erkek toplu ibadet biçimleri
ile Nizari İsmaililerine benzemektedirler. Özellikle Babagan Bektaşileri hem inanç hem de daha
belirgin bir biçimde namaz ibadeti ile Nizari İsmaililerine benzemektedir. Nizari İsmaili namaz
yorumu ile Babagan Bektaşi namaz yorumu arasındaki benzerlikler vakit, şekil ve içerik olarak ortaya
çıkmaktadır. Nizari İsmaililerinin Hurufi tarikatında yer edinmeleri ve bu tarikatın Balkan
coğrafyasında etkin olmasıyla Babagan Bektaşileri İsmaili etki altında kalmıştır. Nizari İsmaililiği ile
Anadolu Aleviliği namaz yorumları, farklı başka bir dini grubu, muhtemelen Karmati İsmaililerini
akla getirmektedir. Hacıdede ve Şeyhkoyun köylerindeki Babagan Bektaşilerinin namaz ibadetlerinin
uygulanış biçimleri ile Nizari İsmaili etkileri göstermesi bakımından önemlidir.
İsmailism is a belief system which surrounds Anatolia including Syria and Azerbaijan. Thus, it
inevitably has influenced the other belief systems in Anatolia. Anatolian Alevi Bektashi religious
communities for instance, resemble Nizari İsmailis in terms of beliefs regarding hulul
(antropoformism), reincarnation and afterlife, besides practices like men and women praying together.
Specifically Babagan Bektashis resemble Nizari İsmailis in respect to both belief and more
specifically namaz. Similarities between the namaz versions of Nizari İsmailis and Babagan Bektashis
are time, pattern and content of namaz. When Nizari İsmailis gained ground in Hurufi sect which
proceeded to be affective in the Balkans, Babagan Bektashis were inspired by İsmailism. Namaz
versions of Nizari İsmailism and Anatolian Alevism remind another religious group e.g. Karmati
İsmailis. Namaz practices of Babagan Bektashi residents of Hacıdede and Şeyhkoyun villages are
significant with regard to having the characteristics of Nizari İsmailism.
