Mimari miras bağlamında sürdürülebilir destinasyon yönetimi: Aksaray-Demirci örneği

Abstract

Kültürel mirasın en önemli bileşenlerinden biri olan mimari miras unsurları; aynı zamanda ait oldukları toplumların yaşam biçimleri, kültür ve sanat anlayışları hakkında önemli izler taşımaktadır. Görünmez bir geçmişin görünür sembolleri olarak da adlandırılan bu yapılar, turizmin aracı ve öncülüğünde yerellikten evrenselliğe kavuşturulabilmektedir. Hali hazırda önemi günden güne artan kültür turizmi perspektifinden bakıldığında, mimari yapıların otantik, özgün, estetik değerleri turistik destinasyonlar için büyük önem arz etmektedir. Aksaray İli sınırları içerisinde yer alan ve sayısız miras unsuruna ev sahipliği yapan Gülağaç İlçesi’ndeki Demirci Kasabası’nda bulunan mimari yapılarda bölgeye özgü etnik taş işlemeleri ve inşası gözlenmektedir. İnanç ve kültür turizmi bağlamında oldukça kıymetli bir yere sahip olan ve yıl boyu yoğun ziyaretçi ağırlayan Kapadokya Bölgesi sınırları içerisinde bulunan ve antik yol kavşaklarından biri üzerine konumlanan Demirci Kasabası’ndaki özgün mimarinin turizm aracılığı ile kültür rotalarına dahil edilerek tanıtılması, restorasyon çalışmaları ile bu yapıların ayaklandırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması, uygun stratejik planlamalar ile miras unsurlarının korunması ve yaşatılması hususları bu çalışmanın önem ve amacını oluşturmaktadır. Ayrıca bu bölgede bulunan somut ve somut olmayan diğer miras unsurlarının da dahil edildiği bütünleşik bir turistik destinasyon geliştirilerek bu yörenin mevcut ve yakın kültür rotalarına entegrasyonunun sağlanması mümkün gözükmektedir. Öte yandan yoğun ilgi ve ziyarete maruz kalan birçok kültürel yöre, zamanla birer vitrin unsuru haline gelmekte ve kültür turistlerinin bu bağlamdaki otantiklik arayışı artış göstermektedir. Bu nedenle etnik dokusunu koruya gelen yörelerin varlığı ve sürdürülebilirliğinin de bu çalışmanın diğer bir önemli vurgusu olduğu düşünülmektedir. Gözlem yöntemi ile nitel araştırmalarda incelenen sosyal ve somut durumların ayrıntılı olarak açıklanabileceği söyleminden hareketle bir gözlem araştırması niteliğinde olan bu çalışmada konu edinen mimari miras unsurlarının, toplumların kültürel yansımalarının bir çıktısı olduğuna değinilmiştir. Nihai olarak, Demirci Kasabası’ndaki mimari bazlı bu otantik dokunun koruma ve onarım çalışmalarına ihtiyaç duyduğu tespit edilmiş olup bu özgün destinasyonun kültür turizmi ve rotası dâhilinde değerlendirilebileceği önerilmiştir.