Lusignanlar Döneminde Kıbrıs adası (1192-1489)

Abstract

Doğu Akdeniz'in en büyük adası olan Kıbrıs, adını Tunç Çağı'ndan itibaren işletilmeye başlanan zengin bakır yataklarından alır. Kıbrıs Adası'nın konumu, Anadolu ve Orta Doğu arasında bir durak noktası gibidir. Sahip olduğu stratejik konumu nedeniyle Ada, tarih boyunca Orta Doğu'ya açılmak isteyen devletler için vazgeçilmez bir üs olarak görüldü. Bu durum adanın ilk çağlardan itibaren sürekli olarak istilalara uğramasına neden oldu. Deniz yolu ile Kudüs'ü Müslümanların elinden almak için Üçüncü Haçlı Seferi'ne çıkan İngiltere Kralı Aslan Yürekli Richard, çeşitli nedenler sonrası Kıbrıs adasına uğradı ve burayı ele geçirdi. Richard'ın bu hamlesi Kıbrıs adasının tarihinde bir dönüm noktası oldu. Richard, burayı ele geçirdikten kısa bir süre sonra eski Kudüs Kralı olan Guy de Lusignan'a sattı. Böylece Kıbrıs'ta yaklaşık olarak üç asır boyunca hüküm sürecek olan Lusignan Krallığı'nın temelleri atılmış oldu. Kıbrıs adası 1096 yılında başlayan Birinci Haçlı Seferi'nden itibaren Haçlılar ile iyi ilişkiler kurdu ve Haçlılara elinden gelen bütün yardımı yaptı. 1291 yılından sonra Haçlıların Suriye topraklarından tamamıyla temizlenmesi ile Müslümanlara karşı düzenlenen Haçlı harekâtlarının merkezi Kıbrıs oldu. Ayrıca bu tarihten sonra Suriye topraklarında bulunan Haçlı baronları, asilzadeleri, tüccarlar ve tarikat şövalyeleri Kıbrıs'a yerleştiler. Bu çalışmada, dönemin kaynakları değerlendirilerek 1192-1489 yılları arasında Kıbrıs'ta hüküm süren Lusignan Krallığı'nın adada ve bölgede gerçekleştirmiş olduğu siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik faaliyetler ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Kıbrıs, Haçlılar, Lusignan, Levanten

Cyprus, the largest island of the Eastern Mediterranean, took its name from the rich copper deposits that began operating from the Bronze Age. The position of Cyprus ısland is like a stopping point between Anatolia and the Middle East. Due to its strategic location, ısland was seen as an indispensable base for states seeking to open up to the Middle East throughout history. This was caused the island to be continuously invaded since the early ages. Richard the Lionheart, the King of England, who came to the Third Crusade to take Jerusalem by sea from the hands of Muslims, suffered and captured the Cyprus Island after various reasons. This push by Richard was a turning point in the history of Cyprus ısland. Richard sold it to Guy de Lusignan, the King of Jerusalem, shortly after his capture. Thus the foundations of the Lusignan kingdom, which would rule for nearly three centuries in Cyprus, was laid. While Cyprus was under the administration of the Byzantine governor, it established good relations with The Crusaders and do its best for The Crusaders; since The first Crusade starting 1096. Also after this date, the Crusader barons, nobles, merchants and religious knights in the Syrian territories settled in Cyprus. This study, includes the political, social, cultural and economic activities of the Kingdom of Lusignan, ruled in Cyprus between 1192-1489, on the island and in the region by examining the documents which belong to the period. Key words: Cyprus, the Crusaders, the Lusignans, the Levanter