Özet:
Karaçelebi ailesine mensup olan Abdülazîz Efendi, ailesinin diğer fertleri gibi Osmanlı devletinde yönetici kadrolarında yer almış, âlim, şâir, nâsir bir devlet adamıdır. Kardeşi Mehmet Efendi Anadolu ve Rumeli kazaskerliği görevinde bulunmuş, kendisi de şeyhülislamlık makamına kadar yükselmiştir. Devlet adamlığının yanında iyi bir edebiyatçı da olan Abdülaziz Efendi’nin, Azîzî mahlasıyla şiirlerinin bulunduğu bir divançesi vardır. Nesir eserlerini tarih alanında yazmıştır. Kaynakların belagate önem verdiği ve üç dili de iyi bildiği söylenen Abdülaziz Efendi’nin, bu özelliklerini nesir eserlerinde görmek mümkündür. Tarih eserleri üzerine gerek tez, gerek kitap niteliğinde çalışmalar olmasına rağmen Süleymân-nâme üzerine şimdiye kadar bir çalışma yapılmamıştır. Süleymân-nâme Hoca Saadettin Efendi’nin Tâcü’t-tevârih adlı eserine zeyldir. Önemli bir devlet adamı tarafından yazılmasının yanında eseri değerli kılan bir başka özellik ise, Kanûnî öldükten sonra ve 17. yy.da yazılan tek Süleymân-nâme olmasıdır. Süleymân-nâme’nin yurt içinde ve yurt dışında pek çok nüshası bulunmaktadır. Nüshaların çokluğu eserin rağbet gördüğünü göstermesi bakımından önemlidir. Çalışmamızda yurt içinde ulaşabildiğimiz 21 nüsha kullanılmıştır. Nüshalar incelenirken Süleymân-nâme’nin yazar hayatta iken iki defa düzenlendiği ortaya çıkmıştır. Bu yüzden yazarın eserini düzenlediği son şekli çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır.
