Eski Çağ'da darbeler

Abstract

Darbe, bir ülkede baskı kurarak zor kullanarak veya demokratik yollardan yararlanarak hükümeti istifa ettirme ve rejimi değiştirecek şekilde yönetimi devirme biçimidir. Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan Eski Çağ'da Darbeler isimli çalışmamızın amacı, Mezopotamya'da kurulan Sümer, Akad, Babil ve Asur Devletleri, Anadolu'da kurulan Hurri, Hitit, Lidya ve Urartu Devletleri, İtalya coğrafyasında kurulmuş olup sınırları Anadolu'ya kadar uzanan Roma Devleti'nin bünyesinde gerçekleşmiş olan darbe vakalarının belirlenip neden ve sonuçlarının tek bir başlık altında toplanmasıdır. Bu çalışmanın hazırlanmasında çivi yazılı belgeler, kitaplar ve makaleler incelenmiş ardından elde edilen bilgiler yorumlanarak tez haline getirilmiştir. Çalışmanın sonucunda Eski Çağ'da kralların devleti yönetmedeki yetersizliği, iç ve dış politikalarının halk ve ordu tarafından beğenilmemesi, devletin silahlı gücü olan ordunun devleti yöneten kişiye karşı cephe alması, ordunun başındaki komutanların kral olma hevesleri, kral kardeşlerinin ya da devletin üst düzey kişilerinin krallık makamına erişme istekleri, halkın salgın hastalık, kıtlık vb. olaylardan kralları sorumlu tutarak isyan etmesi ve kral eşlerinin kendilerinden olan çocukları bir an önce iktidara getirerek güçlerini artırmak istemeleri darbe vakalarının gerçekleşmesindeki etkenlerdir. Eski Çağ Devletleri'nde gerçekleştirilen darbeleri üç gruba ayırmak mümkündür: Krala yakın kişilerin gerçekleştirdiği saray darbeleri, halkın ayaklanması sonucunda gerçekleşen halk darbeleri ve askerlerinin kendi menfaatlerini ön planda tutan komutanlarını ya da kendilerine daha çok para vaat edenleri destekleyerek yaptıkları askeri darbeler. Bunlardan saray darbelerinin sonuçlarının ülke genelinde büyük etkileri olmamakla birlikte halk darbelerinden ve askeri darbelerden bazılarının Eski Çağ Devletleri'nde yönetim sistemini değiştirecek kadar büyük sonuçları olmuştur. Bu sebeple halk darbeleri ve askeri darbeler Eski Çağ'da yöneticilerin en çok çekindikleri darbe şekilleri haline gelmiş ve krallar bu darbelerin önüne geçmek adına askerlerin ve halkın isteklerine önem vermişlerdir.

A coup is a form of pressure in a country, using force or democratic means to resign the government and overthrow it in a way that will change the regime. The aim of our study titled Coups in Ancient Age, which was prepared as a master's thesis, is the Sumerian, Akkadian, Babylonian and Assyrian States established in Mesopotamia, the Hurri, Hittite, Lydian and Urartu States established in Anatolia, and the borders of which extend to Anatolia. It is the determination of the coup cases that took place within the structure of the Roman State and gathering the causes and effects under a single heading. In the preparation of this study, cuneiform documents, books and articles were examined, then the information obtained was interpreted and turned into a thesis. As a result of the study, the inability of the kings to govern the state in the Ancient Age, their domestic and foreign policies were not liked by the people and the army, the army, which is the armed power of the state, against the ruler of the state, the desire of the commanders at the head of the army to become a king, the kings brothers or high-ranking members of the state access requests, people's epidemic disease, famine, etc. The rebellion by blaming the kings for the events and the kings 'wives' desire to increase their power by bringing their children to power as soon as possible are the factors in the realization of the coup cases. It is possible to divide the coups carried out in the Ancient States into three groups: Palace coups carried out by people close to the king, popular coups as a result of the uprising of the people, and military coups by their soldiers by supporting their commanders who prioritize their own interests or those who promised them more money. Although the consequences of the palace coups did not have great effects across the country, some of the popular coups and military coups had such great consequences to change the administrative system in the Ancient States. For this reason, public coups and military coups became the forms of coups the rulers feared the most in the Ancient Age, and kings gave importance to the wishes of the soldiers and the people in order to prevent these coups.