Sosyobilimsel konulara özgü girişimcilik etkinlikleri ile öğretmen adaylarının sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik eğilimleri ve girişimci özelliklerinin değişimi

Abstract

21. yüzyıl niteliklerine sahip bilimsel okuryazar bireylerin yetiştirilmesinde, sosyobilimsel konulara ve girişimciliğe entegre edilmiş öğrenme ortamları önemlidir. Güncel fen bilimleri öğretim programında yerini alan sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik öğretmen ve öğretmen adaylarının alan ve mesleki bilgileri ile girişimci özelliklerinin yetersiz olduğu sonucuna alanyazında ulaşılmıştır. Buradan hareketle araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik eğilimleri ile girişimci özellikleri üzerinde, sosyobilimsel konulara özgü tasarlanan girişimcilik etkinliklerinin etkilerini incelemektir. Araştırmanın amacı doğrultusunda, fen bilgisi öğretmenliği lisans programının 3. sınıfında öğrenim gören 21 öğrenci gönüllülük ve ulaşılabilirlik esas alınarak araştırmaya katılım sağlamıştır. Araştırma, "sıralı açıklayıcı karma desen" ile iki aşamada yürütülmüştür. Creswell ve Plano Clark’a (2011) göre bu karma araştırma desenin amacı, nicel veri toplama ve analizi ile elde edilen nicel sonuçların, nitel veri toplama ve analizi ile açıklanmasıdır. Dolayısıyla bu araştırmanın nicel boyutunda tek grup ön test-son test deneysel desen, nitel boyutunda durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında çalışma grubuna, sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik eğilimler ölçeği ve girişimcilik ölçeği ön test olarak uygulanmıştır. Ardından sosyobilimsel konulara entegre edilmiş girişimcilik temelli etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Bu uygulama sonrasında aynı veri toplama süreci son test olarak tekrarlanmıştır. Bir akademik dönem yürütülen sosyobilimsel konularda girişimcilik faaliyetlerine dayalı etkinliklerin etkilerini açıklamak için ise, çalışma grubundan amaçlı seçilen altı öğretmen adayı ile odak grup görüşmesi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen nicel verilerin analizinde tek grup ön test-son test karşılaştırması için parametrik test varsayımlarının sağlandığı bağımlı gruplarda t-testi kullanılacaktır. Nitel verilerin analizinde ise, betimsel ve içerik analizi kullanılacak olup, doğrudan alıntı örneklerine yer verilecektir. Araştırmada, sosyobilimsel konulara (SBK) özgü tasarlanan girişimcilik etkinliklerinin, fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik eğilimleri ile girişimci özellikleri üzerinde olumlu etki oluşturacağı beklenmektedir. Araştırmanın birinci alt problemine yönelik, t testi analizine göre öğretmen adaylarının ön test-son test SBK öğretimine yönelik eğilim puanları arasında son test lehine anlamlı bir farkın olacağı tahmin edilmektedir. Araştırmanın ikinci alt problemine yönelik ise, öğretmen adaylarının ön test-son test girişimci özellikleri puanları arasında istatistiki olarak son test lehine anlamlı farkın oluşacağı beklenmektedir. Aynı zamanda, ulaşılacak bu sonuçların, öğretmen adayları ile gerçekleştirilen odak grup görüşmesi verileriyle destekleneceği öngörülmektedir. Uygulama sürecinin mesleki ve girişimcilik yeterliklerine sağladığı katkılar bakımından, öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgisi, özyeterlilik, inovatif düşünme ve yaratıcı olma gibi çeşitli alt temalara vurgu yapacakları düşünülmektedir.