Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde aile merkezli bakım uygulamalarının değerlendirilmesi

Abstract

Aile merkezli bakım uygulamaları hastaneye yatma sürecinde çocuk ve ailesi için oldukça önemlidir. Bu araştırma, yenidoğan yoğun bakım ünitesinde aile merkezli bakım uygulamalarının değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Niğde Eğitim Araştırma Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Eylül 2021- Mart 2022 tarihleri arasında yatarak tedavi gören bebeklerin anneleri (n=350) oluşturmuştur. Etik kurul, kurum izni ve annelerin onamı alınan araştırmada veriler; 'Anne ve Bebek Veri Toplama Formu' ve 'Yenidoğan Aile Merkezli Bakım Ölçeği' (YAMBÖ) kullanılarak annelerle yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesi bilgisayar ortamında tanımlayıcı istatistikler, independent t test, Anova (Posthoc Bonferroni) ve Çoklu Regresyon Analizi kullanılarak yapılmıştır. Çalışmaya katılan annelerin yaş ortalaması 26.92±5.73 yıl ve YAMBÖ toplam puan ortalaması 112.94 ± 19.26 olup, yenidoğan yoğun bakım ünitesinde aile merkezli bakımın iyi düzeyde olduğu belirlenmiştir. YAMBÖ alt boyutlarından alınabilecek en yüksek puanlar dikkate alındığında, anneler 'bakıma katılım' alt boyut puanını yüksek olarak değerlendirmişlerdir. YAMBÖ toplam puanını etkileyen faktörler, annelerin eğitim düzeyi, çalışma durumu, yaşadığı yer, evdeki çocuklarla ilgilenen bireyin varlığı, annelerin bebeğinin hastalığını, tedavilerini, ilaçlarını ve girişimlerin nedenini bilme olarak belirlenmiş ve bu faktörlerin istatistiksel olarak önemli olduğu bulunmuştur (p<0.05). Yapılan çoklu regresyon analizine göre; evdeki çocuk bakımı ile ilgilenen birinin olmasının, olmayanlara göre annelerin YAMBÖ toplam puanlarını 4.38 birim arttırdığı (p=0.038) görülmüştür. Sonuç olarak; eğitim düzeyi düşük, çalışmayan, ilçede yaşayan, birden fazla çocuğu olup evdeki çocuğuyla ilgilenebilecek biri olmayan annelerin, aile merkezli bakıma katılımda riskli grup olduğu düşünülerek hemşireler tarafından bu annelerin sıklıkla takip edilmesi, aile merkezli bakıma katılımının desteklenmesi ve teşvik edilmesi önerilmektedir.

Family-centered care practices are very important for the child and his family during the hospitalization process. This descriptive study was conducted to evaluate family-centered care practices in the neonatal intensive care unit. The sample of the study consisted of mothers (n=350) of infants who were hospitalized in the Neonatal Intensive Care Unit of Niğde Education and Research Hospital between September 2021 and March 2022. Ethics committee, institutional permission and the consent of the mothers were obtained in the study; data was collected through face-to-face interviews with mothers using the 'Mother and Baby Data Collection Form' and the 'Newborn Family Centered Care Scale' (NFCCS). Data were evaluated by using descriptive statistics, independent t test, Anova (Posthoc Bonferroni) and Multiple Regression Analysis in computer environment. The mean age of the mothers participating in the study was 26.92±5.73 years and the mean total score of NFCCS was 112.94 ± 19.26, and it was determined that family-centered care was at a good level in the neonatal intensive care unit. Considering the highest scores that can be obtained from the NFCCS sub-dimensions, the mothers evaluated the 'care participation' sub-dimension score as high. Factors affecting the total score of NFCCS were determined as mothers' education level, employment status, place of residence, the presence of an individual who takes care of children at home, mothers' knowledge of their baby's disease, treatments, medications, and the reason for interventions, and these factors were found to be statistically significant (p<0.05). According to the multiple regression analysis; It was observed that having a caregiver at home increased the mothers' total NFCCS scores by 4.38 units compared to those who did not (p=0.038). As a result; considering that mothers with low education level, unemployed, living in the district, having more than one child and not being able to take care of their child at home, are considered to be a risky group in participating in family-centered care, it is recommended that these mothers should be followed frequently by nurses, and their participation in family-centered care should be supported and encouraged.