Egzersiz bağımlılığı, sosyal görünüş kaygısı ve yeme tutum davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Hareket ihtiyacı, sosyalleşme ihtiyacı ve beslenme ihtiyacı insanlık için elzem olan dinamiklerdir. Bu dinamiklerin dengede tutulamaması çeşitli sağlık sorunlarını beraberinde getirir. İnsanlar sağlığa ulaşmak için çeşitli önleme stratejileri geliştirirler. Bu stratejilerden birisi de egzersiz olgusudur. Başlangıçta faydalı olan bu çözüm, çeşitli olumsuz nedenlerden dolayı bağımlılık haline dönüşür ve egzersiz madalyonunun görünmeyen zararlı yönü ortaya çıkar. Bu doğrultuda çalışmamızın amacı; egzersiz yapan bireylerin egzersiz bağımlılıkları ile sosyal görünüş kaygısı ve yeme tutum davranışları arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Literatürde egzersiz bağımlılığı ile ilgili çok sayıda çalışma olmasına rağmen, belirlediğimiz değişkenlerle olan ilişkilerine birlikte bakılan bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Araştırma; betimsel araştırma yöntemi ile yapılmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu Malatya ilinde egzersize düzenli katılım yapan 327 gönüllü birey oluşturmaktadır. Araştırmada veriler Kişisel Bilgi Formu, Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği ve Yeme Tutum Ölçeğinden oluşan anket yöntemi ile elde edilmiştir. Elde Edilen verilerin SPSS 21.0 paket programında analizleri yapılmıştır. Ölçek puanları hesaplanmış ve puanların normal dağılıma uygunluğunun belirlemesi için basıklık ve çarpıklık katsayıları incelenmiştir. Puanların normal dağılım göstermesi nedeni ile çalışmada parametrik test teknikleri kullanılmıştır. Ölçek puanının demografik özelliklere göre farklılık gösterme durumunun analiz edilmesi için Bağımsız Gruplar T Testi ve ANOVA Testi kullanılmıştır. Analizlerde oluşan farkın kaynağını belirlemek için Scheffe testi kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki doğrusal ilişkinin yönü ve kuvvetinin belirlenmesi için Pearson korelasyon (r) testi kullanılmıştır. Tüm istatistiksel hesaplamalar, % 95 güven aralığında, p<.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları; Katılımcılardan egzersiz bağımlısı olanların oranı % 44.6'dır. Katılımcılardan yeme bozukluğu riski olanların oranı % 31.8'dir. Katılımcıların sosyal görünüş kaygısı puan ortalaması 29.94 puanla orta seviyededir. Egzersiz bağımlılığı ile sosyal görünüş kaygısı ve yeme tutum davranışları arasında pozitif ilişki olduğu görülmektedir. Egzersiz bağımlılığının; cinsiyet, gelir durumu ve BKI açısından farklılık göstermezken, yaş, egzersiz sıklığı ve eğitim durumu açısından farklılık göstermektedir. Sosyal görünüş kaygısının; yaş, BKI ve eğitim durumu açısından anlamlı farklılık gösterirken; cinsiyet, gelir durumu, egzersiz sayısı ve meslek açısından farklılık göstermemektedir. Yeme tutum davranış bozukluklarının ise; cinsiyet, yaş, BKI, eğitim durumu ve meslek açısından anlamlı farklılık gösterirken; gelir durumu ve egzersiz sayısı açısından farklılık göstermemektedir. Sonuç olarak bireylerin fayda sağlamak için, kompülsif amaçla yaptıkları egzersizin, zamanla bağımlılığa dönüşebileceği ve egzersiz bağımlılığının sosyal görünüş kaygısıyla ve yeme tutum davranışlarıyla ilişkili olduğu görülmektedir.

The need for movement, the need for socialization and the need for nutrition are essential dynamics for humanity. Failure to keep these dynamics in balance brings along various health problems. People develop various prevention strategies to achieve health. One of these strategies is exercise. This initially beneficial solution turns into addiction due to various negative reasons and the invisible harmful side of the exercise coin emerges. In this direction, the aim of our study is; The aim of this study is to determine the relationship between exercise addictions, social appearance anxiety and eating attitude behaviors of individuals who exercise. Although there are many studies on exercise addiction in the literature, no study has been found in which the relations with the variables we have determined are examined together. Research; was carried out with the descriptive research method. The sample group of the study consists of 327 volunteer individuals who regularly participate in the exercise in the province of Malatya. The data in the study were obtained by questionnaire method consisting of Personal Information Form, Exercise Addiction Scale, Social Appearance Anxiety Scale and Eating Attitude Scale. The data obtained were analyzed in the SPSS 21.0 package program. Scale scores were calculated and the kurtosis and skewness coefficients were examined to determine the conformity of the scores to the normal distribution. Parametric test techniques were used in the study due to the normal distribution of scores. Independent Groups T Test and ANOVA Test were used to analyze whether the scale score differed according to demographic characteristics. Scheffe test was used to determine the source of the difference in the analyses. Pearson correlation (r) test was used to determine the direction and strength of the linear relationship between the variables. All statistical calculations were evaluated at the 95% confidence interval, at the p<.05 significance level. Findings of the research; The rate of the participants who are addicted to exercise is 44.6%. Among the participants, the rate of those at risk of eating disorders is 31.8%. The average score of the participants' social appearance anxiety is moderate, with a score of 29.94. It is seen that there is a positive relationship between exercise addiction and social appearance anxiety and eating attitude behaviors. Exercise addiction; while they do not differ in terms of gender, income status and BMI, they differ in terms of age, frequency of exercise and educational status. Social appearance anxiety; While there are significant differences in terms of age, BMI and educational status; does not differ in terms of gender, income status, number of exercises and occupation. Eating attitude and behavior disorders; while there are significant differences in terms of gender, age, BMI, educational status and occupation; does not differ in terms of income status and number of exercises. As a result, it is seen that the exercise that individuals do with compulsive purposes for benefit can turn into addiction over time and exercise addiction is associated with social appearance anxiety and eating attitude behaviors.