4.sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programının Stufflebeam'ın bağlam, girdi, süreç, ürün (Cıpp) modeline göre değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, sınıf öğretmenlerinin 2018 yılında güncellenen 4.sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı'nın CIPP Modeli "Bağlam", "Girdi", "Süreç", "Ürün" boyutuna yönelik görüşleri incelenmiştir. Araştırmaya 2020-2021 eğitim öğretim yılında Sivas il genelinde görev yapan 296 öğretmen katılmıştır. Araştırmada nicel araştırma modelinde tarama modeli temel alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen "CIPP Ölçeği" kullanılmıştır. Geliştirilen ölçeğin faktör analizine uygunluğunu belirlemek için yapılan testlerden KMO değeri .925, Bartlett Testi 2726,499 olarak belirlenmiştir. "CIPP Ölçeği"; beşli lilkert tipte, bağlam (7 madde), girdi (7 madde), süreç (5 madde), ürün (5 madde) alt boyutlarında toplam 24 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin güvenirlik ve geçerlilik çalışmaları göz önüne alındığında, bu aracın araştırmada kullanılabilecek bir veri toplama aracı olduğuna karar verilmiştir. Elde edilen veriler SPSS programından yararlanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar şu şekilde özetlenebilir: Bağlam, girdi, süreç ve ürün alt öğelerine ilişkin öğretmen görüşlerinin; cinsiyete, kıdeme, eğitim düzeyine, ders verilen sınıf mevcuduna ve hizmetiçi eğitim alma durumuna göre farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler bağlam boyutunda gerçekleştirilen planlama çalışmalarının ve programla ilgili öngörülerinin (programın yapı ve felsefesi, öğrenci seviyesine uygunluk, toplumun ihtiyaç duyduğu insanın yetiştirilmesi, Sosyal Bilgiler okur yazarlığı geliştirme potansiyeli, coğrafi farklılıkların dikkate alınma düzeyi) Sosyal Bilgiler dersi öğretim programına kısmen temel oluşturduğunu ifade etmiştir. Girdi boyutuna ilişkin öğretmenler, program hedeflerinin okulun amaçları ile tutarlı ve içeriğin diğer derslerle uyumlu olduğunu belirtmişlerdir. Belirlenen ders süresi yeterliliğine, gerekli materyallerin okullarda bulunma derecesine, kaynakların (ders kitabı, kaynak kitap, öğretmen kılavuz kitabı) öğretmenlere yol gösterme düzeyine, programda yer alan konu ve kavramlarının sıralanışına kısmen uygun olduğunu ifade etmiştir. Süreç değerlendirmeye ilişkin sonuçlar incelendiğinde programın bireyi tüm yönleri ile kısmen geliştirebileceği ifade edilmiştir. Programın benimsediği felsefe ve bu felfese çerçevisinde gerçekleştirilen yöntem-tekniklerin öğrenci merkezli yürütülmesinde ders süresinin kısmen yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca içeriğin öğretiminde ders dışı ortamlardan kısmen yararlanılmaktadır. Ürün boyutuna ilişkin öğretmenler, programın uygulanma süreci sonunda öğrencilerin sahip olduğu değerler konusunda olumlu yönde değişim gözlediklerini ifade etmişlerdir. Dijital teknolojilerdeki gelişmeler ve bu gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan sorunlara programın kısmen yeterli olduğunu belirtmişlerdir. Programın öğrencilere ileriki hayatında meslek yaşamlarında gerekli olan bilgi ve becerilere kısmen temel oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dolayısıyla programın uygulamada öngörülen çıktıları sağlama yeterliliğinin kısmen olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada son olarak programının mevcut hâliyle uygulamada yaşanılan sorunların çözümlerine ilişkin öneriler geliştirilmiştir.

In this study, the views of classroom teachers on the CIPP Model "Context", "Input", "Process", "Product" dimension of the 4th grade Social Studies Lesson Curriculum updated in 2018 were examined. 296 teachers working throughout the province of Sivas participated in the research in the 2020-2021 academic year. In the research, the quantitative research model was based on the screening model. The "CIPP Scale" developed by the researcher was used as a data collection tool. Among the tests performed to determine the suitability of the developed scale for factor analysis, the KMO value was determined as .925 and the Bartlett Test as 2726.499. "CIPP Scale"; It consists of a total of 24 items in five-point likert type, context (7 items), input (7 items), process (5 items), product (5 items) sub-dimensions. Considering the reliability and validity studies of the scale, it was decided that this tool is a data collection tool that can be used in the research. The obtained data were analyzed using the SPSS program. The results obtained from the research can be summarized as follows: Teachers' views on context, input, process and product sub-items; It was concluded that there was no difference according to gender, seniority, education level, class size and in-service training. Teachers stated that the planning studies carried out in the context and their predictions about the program (the structure and philosophy of the program, suitability for the level of the student, raising the people needed by the society, the potential to develop Social Studies literacy, the level of consideration of geographical differences) partially form the basis of the Social Studies course curriculum. Regarding the input dimension, the teachers stated that the curriculum goals were consistent with the school's goals and the content was compatible with other courses. He stated that it was partially suitable for the adequacy of the determined course time, the degree of availability of the necessary materials in the schools, the level of guiding the teachers (textbook, resource book, teacher's guide book) and the ordering of the subjects and concepts in the program. When the results of the process evaluation are examined, it is stated that the program can partially improve the individual with all its aspects. It has been concluded that the course duration is partially sufficient in the student-centered execution of the philosophy adopted by the program and the methods-techniques realized within the framework of this philosophy. In addition, extracurricular environments are partially used in the teaching of the content. Regarding the product dimension, the teachers stated that they observed a positive change in the values of the students at the end of the implementation process of the program. They stated that the program is partially sufficient for the developments in digital technologies and the problems that arise due to these developments. It has been concluded that the program partially forms the basis for the knowledge and skills necessary for the students in their professional life in the future. Therefore, it has been concluded that the adequacy of the program to provide the predicted outputs in practice is partially. Finally, suggestions were developed regarding the solutions of the problems experienced in practice with the current version of the program.