Arşag Alboyacıyan'ın Kayseri Ermenileri Tarihi kitabının Kayseri Şehri (I. cilt) adlı bölümünün tercüme ve değerlendirmesi

Abstract

Orta Anadolu'nun merkezinde yer alan Kayseri çağlar boyunca medeniyetlerin ve ticaretin merkezi olmuştur. Arşag Alboyacıyan Kayseri Ermenileri Tarihi (Hay Badmutyun Gesarioy) adlı 2476 sayfadan oluşan 2 ciltlik kapsamlı kitabında hem Kayseri'nin genel tarihini hem de Kayseri Ermenilerinin tarihini kapsamlı bir şekilde ele almıştır. "Arşag Alboyacıyan'ın Kayseri Ermenileri Tarihi Kitabının Kayseri Şehri (I. Cilt) Adlı Bölümünün Tercüme ve Değerlendirmesi" adlı tezimizin amacı daha önce tercümesi yapılmamış olan bu bölümü incelemek ve Kayseri tarihine ışık tutabilecek bilgiler elde edebilmek amacı ve düşüncesi ile bu çalışma yapılmıştır. Tercümesini yapmış olduğumuz 'Kayseri Şehri' adlı bölümü dört ayrı başlık altında ele alan Alboyacıyan, Kayseri'nin geçmişten günümüze, bu bölgede egemen olan imparatorlukları, devletleri ve halklarını geniş bir çerçevede ele almış ve ayrıca çağlar içinde Kapadokya'nın tarihi öneminden de bahsetmiştir. Kayseri'nin Hristiyanlar ve Ermeniler açısından önemini tarihsel ve sosyolojik açıdan ele alıp araştırmıştır. Diğer yandan şehirde, geçmişten günümüze kadar yaşayan halkları ele alıp nüfus konusunu ayrı bir başlık altında sistematik bir şekilde sunmuştur. Kayseri'de ticaretin önemine de değinen Alboyacıyan bu konuda Ermenilerin rolüne ayrıca değinmiştir. Alboyacıyan iki ciltlik kitabını hazırlarken, Ermeni ve yabancı tarihçilere ait seyahat-namelerden, resmi belgelerden, gazetelerden ve Kayseri'ye ait bazı el yazmalarını içe-ren basılı ve basılmamış çeşitli kaynaklardan yararlanmıştır.

The Kayseri Province, located in the middle of Central Anatolia, has been in the center of civilization and trading down the ages. Arshag Alboyadjian has comprehensively addressed the history of Kayseri in general and of Kayseri Armenians in particular in his book "History of Kayseri Armenians" (Hay Badmutyun Gesarioy) which consisted of 2476 pages in two volumes. The aim of our thesis study entitled as Translation and Evaluation of the Section Kayseri Province (Volume I) in the book "History of Kayseri Armenians" by Arshag Alboyadjian was to evaluate the section which hasn't been translated so far and to reveal information that may shed light on history of Kayseri. Arshag Alboyadjian discussed four distinct titles in the section "Kayseri Province" and emphasized empires and states reigning in the region and peoples from past to present in a comprehensive manner and importance of Cappadocia over ages. He investigated importance of Kayseri for Christians and Armenians in historical and sociological manner. Again, he systematically presented population issues as a separate title by discussing people lived in the city from past to present. Alboyadjian also emphasized the importance of trading and role of Armenians in trading in Kayseri. Alboyadjian referred to travels of Armenian and foreign historians, official documents, newspapers and published and unpublished references including manuscripts about Kayseri.