Kamu kurumlarında liderlik tarzlarının örgütsel stres düzeyi üzerinde belirleyicilik düzeyi: Covid-19 döneminde karşılaştırmalı bir inceleme

Abstract

Liderlik görüşü üzerine geçmişten bugüne kadar birden fazla tanımlama yapılmıştır. Bu tanımlamalarda geçen ortak fikirler ele alınarak birden fazla farklı grubun oluşturduğu topluluklarda, insanları bir amaç etrafında toplamak, fakat onların rızalarını alarak başarma güdülerini ortaya çıkararak onları amaca ulaşmaları açısından yollar çizerek marifetlerinin bütünü sempati uyandıran davranış biçimleri şekliyle tanımlanmaktadır. Kamu yönetimleri gözüyle incelendiğinde, yukarda bahsi geçen tanımlamalar kanun, tüzük ve yönetmeliklerle beraber toplum için uygulanabilirliği, refahı açısından da değerlendirilmesi gereken durumdur. Kurumlarda çalışan personelin, yaptıkları işlerden kaynaklı ve bu işlerin kendi öz benliklerinde meydana getirdiği psikolojik travmaları özetleyen "örgütsel stres" kurumlarda çalışan personelin iş adaptasyonlarını olumlu/olumsuz etkileyerek iş tatminini ve dolayısıyla verimliliği olumlu/olumsuz etkileyen en önemli faktördür. Söz konusu olan bu iki tanımlama kamu kurumlarındaki idarecileri yönetimlerinin en üst düzeyde başarı sağlamaları açısından önemli ölçüde ilişkilendirmektedir. Liderlik ile stres arasındaki bu etkileşim, 2019 yılı son döneminde ortaya çıkan ve kısa sürede dünyayı etkisi altına alan Coronavirüs (Covid – 19) Pandemisi özel sektörle birlikte kamu kurum ve kuruluşlarını büyük ölçüde etkilemiştir. Bu sebepten dolayıdır ki kamu kurumlarının doğrudan ya da dolaylı yollarla meydana getirdiği kamu hizmetlerinin daha da ön plana çıktığı gözlemlenmiştir. Salgın döneminde meydana gelen olumsuzluklardan en çok etkilenen kurumların başında sağlık ve eğitim gelmektedir. Liderlik – Stres ilişkisini pandemi döneminde bu iki kurum üzerinde incelemenin faydası olacağı düşünülmüştür. Bundan dolayıdır ki çalışmaya yön veren anket uygulamaları, Taş, Çelik ve Tomul (2007) tarafından geliştirilen "Liderlik Tarzı Davranış Ölçeği" ve "Kurumsal Stres Ölçeği" Kayseri ili Erciyes Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Kayseri il Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde beş ortaöğretim okulundaki personele online şeklinde uygulanmıştır. Anketlerden elde edilen sonuçların analizleri SPSS 20.0 istatistik programı kullanılarak yapılmıştır. En yüksek ortalama ''Demokratik Liderlik'' tarzında çıkmış araştırma neticesinde uygulanan Liderlik Tarzının ''Demokratik Liderlik'' olduğu sonucuna varılmıştır. Kurumsal stres düzeyi ile alakalı ise orta derecede bir stres düzeyi hakim olduğu görülmüştür.

More than one definition has been made on the leadership view from the past to the present. Considering the common ideas in these definitions; In communities formed by more than one different group, the ability to gather people around a goal, but by obtaining their consent, by revealing their motivation to achieve and drawing paths for them to reach the goal and purpose, is defined as the totality of their talents and sympathetic behavior. When examined from the perspective of public administrations, the definitions mentioned above should be evaluated in terms of their applicability and welfare for the society, together with laws, regulations and regulations. "Organizational stress", which summarizes the psychological traumas caused by the work of the personnel working in the institutions and caused by these works in their own selves, is the most important factor affecting the job satisfaction of the personnel working in the institutions positively / negatively by affecting their work adaptations positively / negatively. These two definitions are significantly related in terms of the highest level of success of the administration of the administrators in public institutions. It can be said that the aforementioned relationship has become even more important due to the direct effects on the public service of the negative effects of the Coronavirus (Covid-19) Pandemic, which has started to spread since the end of 2019 and whose impact severity is indisputable throughout the world, reflected in public institutions as well as private institutions. In this respect, it is thought that examining health and education institutions, which can easily be said to be the ones most affected by the aforementioned negativities, will be useful in terms of both seeing the experience levels of public administrators in crisis and stress management and examining the effects of the Pandemic on public employees and public service efficiency. That's why the survey applications that guide the study In the research, the "Leadership Style Behavior Scale" and the "Institutional Stress Scale" developed by Taş, Çelik and Tomul (2007) have five secondary education schools within the body of Kayseri Province Erciyes University Health Application and Research Center and Kayseri Provincial Directorate of National Education. It was applied online to the staff at the school. The analyzes of the results obtained from the questionnaires were made using the SPSS 20.0 statistical program. Democratic Leadership average: 3.9255, Transformational Leadership average: 3.4217 and Democratic Leadership average: 3.4736. The average Institutional Stress Level is 3.0328. Since the highest scoring is in the "Democratic Leadership" style, it was concluded that the Leadership Style applied as a result of the research was "Democratic Leadership".