Nevşehir yöresi yer adları ve bunlar hakkındaki anlatmalar

Abstract

Eski çağlardan günümüze dek önemli bir yerleşim merkezi olan Nevşehir yöresi, bu süreç içerisinde birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Sosyo-kültürel açıdan ve turizm yönünden Türkiye'nin önemli merkezlerinden biri olup Damat İbrahim Paşa, peribacaları gibi tarihi ve coğrafi açıdan da önemli bir yerleşim merkezi olan Nevşehir yöresindeki yer adları ve bunlar hakkındaki anlatmalar bu tez çalışmasının konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Nevşehir yöresindeki yer adlarını ve bu yer adları üzerine söylenegelen anlatmaları derleyip inceleyerek ve değerlendirerek, halk kültürünün önemli bir unsuru olan yer adlarının önemini ortaya koymaya çalıştık. Çalışmamızda, yöredeki yer adlarından yola çıkarak, bu isimlerin oluşumu ile ilgili halk arasındaki anlatmaları tespit edip kayıt altına alarak halkbilimi çalışmalarına kaynak sağlamaya çalıştık. Nevşehir yöresine ait bin civarı yer adı hakkında bilgi verdik. Bu yerlerin adını alış biçimini açıklamaya çalıştık. Bu yer adlarını, adı alış biçimine göre sınıflandırdık. Halkın yer adları yoluyla kendini ifade ediş biçimini, gerek doğayla gerek toplumla olsun iletişiminin yer adlarında kendini nasıl gösterdiğini ortaya koymaya çalıştık. Nevşehir yöresi yer adları hakkında yapılan çalışmaların azlığı tarafımızdan tespit edilmiş olup çalışmamızın bu konuya önemli katkı sunacağı inancındayız. Anahtar Kelimeler: Yer Adları, Nevşehir, Halk Anlatmaları.

Vicinity of Nevsehir, recently being an important settlement, has hosted several civilazations since ancient times. This thesis is a subject for the geographical place names and their narrations in Nevşehir area, being a magnet of Turkey in terms of socio-cultural and touristic structure and its historical and geographical values such as Damat Ibrahim Pasa and fairychimneys there. In this study the importance of place names, one of the most important elements of folklore, in the vicinity of Nevsehir has been underlined with the method of examining and interpreting the gathered place names and narrations about them. Considering the place names in the area, it has been aimed to identify the folkloric narrations about forming process of these names, thus providing new sources to studies about folklore. In this sense nearly 1000 thousand place names belonging to the vicinity of Nevsehir have been mentioned in our study. Forming of these names have discussed and explained. They have been classified according to their forming types. Also self-expression style of people in the area and how their communication shows itself in both nature and public have been discussed. We believe that this thesis will contribute increasing the number of similar studies on this subject because of the lack of researches on place names belonging to the vicinity of Nevsehir. Key Words: Place Names, Nevşehir, Public Narrations.