İş-aile çatışmasının iç girişimcilik üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik turizm sektörü çalışanları üzerinde bir araştırma

Abstract

Yaşam koşullarının giderek ağırlaştığı günümüzde, iş-aile çatışması, hemen hemen her çalışanın farklı şekil ve düzeylerde etkilendiği bir durumdur. Çalışanların performanslarını, kişisel gelişimlerini, kariyer hedeflerini etkilemesinin yanı sıra, işletme çıkarlarını da zedeleyen iş-aile çatışması, yüz yüze iletişimin vermiş olduğu zorluklar nedeniyle hizmet sektöründe daha yoğun olarak yaşanmaktadır. Uzun, yorucu ve karışık çalışma saatlerinin söz konusu olduğu turizm sektöründe özellikle de konaklama işletmelerinde, çeşitli örgütsel problemlerin de etkisiyle iş-aile çatışması sıklıkla görülebilmektedir. İş-aile çatışması bireysel ve örgütsel düzeyde birçok çıktıyı olumsuz şekilde etkileyebilmektedir. Genel anlamda bakıldığında, iş-aile çatışması yaşayan bireyin motivasyonu ve performansı düşmekte, örgüte yaptığı katkı azalmaktadır. İş-aile çatışmasının etkilediği önemli çıktılardan biri de çalışanların yenilikçilik performansları ve iç girişimcilik eğilimleridir. İç girişimcilik, çalışanların içsel durumlarına bağlı olarak işletmelerce gerekli koşulların yerine getirilmesi durumunda ortaya çıkmaktadır. Çalışanlar açısından iş ve kariyer tatmini, işletmeler açısından ise büyümeyi sağlayacak yeni ürün, yeni fikir ve yeni pazarların ortaya konulmasında iç girişimcilik oldukça önemlidir. Bu kapsamda, yapılan bu çalışmanın amacı iş-aile çatışması ve iç girişimcilik konularını teorik olarak açıklayarak, iş-aile çatışmasının iç girişimcilik üzerindeki etkilerini uygulamalı olarak incelemektir. Tez çalışmasının amacına ulaşması için Nevşehir İli'nde bulunan 3, 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerinde bir araştırma yapılmıştır. Araştırma kapsamında yer alan işletmelerde müdür ve şef pozisyonunda görev yapan çalışanların, iş-aile çatışması düzeylerinin belirlenmesi ve yaşanan çatışmaların iç girişimcilikleri üzerindeki etkisinin tespit edilmesi amacıyla dağıtılan 250 anketten geçerli olan 96'sı inceleme konusu yapılmıştır. Araştırma sonucunda turizm sektöründeki uzun ve yoğun çalışma saatleri, çalışanlara yeterince izin kullandırılmaması ve mevsimsel çalışmanın verdiği olumsuzluklar gibi etkenler nedeniyle konaklama işletmelerinde çalışanların iş-aile çatışması yaşadıkları belirlenmiştir. Çatışmaların çalışanların yenilikçiliği, proaktifliği ve genel iç girişimciliği üzerinde düşük düzeyde de olsa negatif etkiye sahip olduğu tespit edilmiş olup, iş-aile çatışmasıyla yeni iş girişimi ve kendini yenileme arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır. Ayrıca çalışmada, yapılan araştırmanın bazı sınırlarının olduğu da belirtilerek, hem uygulamacılara hem de gelecekte bu konuda çalışma yapmak isteyen araştırmacılara bazı önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: İş-Aile Çatışması, İç Girişimcilik, Konaklama İşletmesi

In today's living conditions which is getting hard, a work-family conflict is a situation in which almost every employee is affected in different forms and levels. In addition to affecting employees' performance, personal development and career goals, the work-family conflict, which also affects business benefits, is experiencing more intense in the service sector due to the difficulties given by face-to-face communication. Work-family conflict could often be seen in the tourism sector, where long, exhausting and complicated working hours are subjected, especially in accommodation businesses, under the influence of various organizational problems. The work-family conflict could affect many outputs adversely at the individual and organizational level. In general perspective, the motivation and performance of the individual experiencing a work-family conflict declines and his contribution to the organization is decreased. One of the important outcomes that the work-family conflict affects is the employees' innovation performance and internal entrepreneurial tendencies. Internal entrepreneurship comes up when the necessary conditions are met by businesses, depending on the internal conditions of the employees. Internal entrepreneurship is very important, job and career satisfaction in terms of employees and introducing new products, new ideas and new markets that will provide growth in terms of businesses. In this context, the purpose of this study is to examine the effects of work-family conflict on internal entrepreneurship practically, by explaining the subjects of work-family conflict and internal entrepreneurship theoretically. In order to reach the aim of the thesis study, a research was carried out in 3, 4 and 5 star accommodation enterprises in Nevşehir region. 96 valid questionnaires of 250, distributed for the purpose of determining the level of work-family conflict and the effect of the conflict on the internal entrepreneurship of the employees working in managerial and supervisory positions in the enterprises, were made research topic. As a result of the research, it was determined that people working in the hospitality enterprises experienced a work-family conflict due to factors in tourism sector such as long and intensive working hours, lack of permission for employees and negativities caused by seasonal working. Conflicts have been found to have a negative impact on employees' innovation, proactiveness and overall internal entrepreneurship, and no relationship between work-family conflict and new business venture and self-renewal has been found. In addition by stating that there are some limitations of the research done, some suggestions have been made in the study to the both practitioners and the researchers who want to do this study in the future. Keywords: Business-Family Conflict, Internal Entrepreneurship, Accommodation Management