Konaklama işletmelerinde X ve Y kuşağı çalışanlarının çalışma değer algıları ile birey-örgüt uyumlarının iş tatminine etkisi

Abstract

Turizm emek-yoğun bir sektör olması münasebetiyle makinelerden ziyade insan gücüyle varlığını sürdürmektedir. Bu nedenle turizm sektöründe ağırlanan konuklar kadar işgörenlerin de tatmin edilmesi oldukça önemlidir. İşgörenlerin tatmin edilmesinde ücret, terfi imkânı, çalışma koşulları ve yönetim tarzı gibi faktörler etkili olmakla birlikte; işgörenlerin çalışma değer algıları ile birey-örgüt arasındaki uyum iş tatminini önemli ölçüde etkilemektedir. Bu kapsamda araştırmanın amacı, konaklama işletmelerinde X ve Y kuşağı çalışanlarının çalışma değer algıları ile birey-örgüt uyumlarının iş tatmini üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda literatür ışığında araştırma hipotezleri geliştirilmiş ve kuramsal bir model oluşturulmuştur. Araştırmanın teorik kısmında detaylandırılan kuşaklar, çalışma değer algısı, birey-örgüt uyumu ve iş tatminine ilişkin önermelerin ampirik bazda çözülmesi amacıyla, alan araştırması yapılmış ve veriler anket tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada olasılığa dayalı olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Mersin ilinde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinde çalışan personel oluşturmaktadır. Bu çerçevede Mersin ilinde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinden 17 Temmuz 2022 tarihi ile 30 Eylül 2022 tarihleri arasında 471 personele ulaşılarak veri toplanmıştır. Anket formunda katılımcıların demografik özelliklerine (yaş, cinsiyet, eğitim durumu, kıdem), çalışma değer algılarına, birey-örgüt uyumlarına ve iş tatminine ilişkin ifadeler bulunmaktadır. Yapılan anket çalışması sonucunda elde edilen veriler, uygun analiz programları kullanılarak güvenilirlik ve geçerlilik testleri yapıldıktan sonra frekans, aritmetik ortalama ve yüzde dağılımları hesaplanmıştır. Konaklama işletmelerinde X ve Y kuşağı çalışanlarının çalışma değer algıları, birey-örgüt uyumları ve iş tatminine ilişkin keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmış, daha sonra çalışma değer algıları ile birey örgüt uyumu arasındaki ilişkiyi ve etkiyi tespit etmek için de kısmi korelasyon analizi ile çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. Bu kapsamda elde edilen bulgulara göre, X ve Y kuşağı çalışanlarının çalışma değer algıları, birey-örgüt uyumları ve iş tatmini düzeylerinin 0,05 anlamlılık düzeyinde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca konaklama işletmelerinde X ve Y kuşağı çalışanlarının çalışma değer algısı ile birey-örgüt uyumu arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin olduğu, yine birey-örgüt uyumunun iş tatmini üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Son olarak X ve Y kuşağı çalışanlarının çalışma değer algıları iş tatminini kısmen etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Due to the fact that tourism is a labor-intensive sector, the tourism industry strives to survive with human power rather than machinery. For this reason, it is very crucial to meet the needs of the employees as well as the guests hosted in the tourism sector. While factors such as wages, promotion opportunities, working conditions and management style are effective in the satisfaction of the employees, the employees' perceptions of work value and the person-organization fit affects job satisfaction significantly. In this context, the aim of the research is to reveal the effect of X and Y generation employees' work value perceptions and person-organization fit on their job satisfaction in hospitality businesses. For this purpose, research hypotheses were developed in the light of the literature and a theoretical model was created. In order to empirically resolve the propositions regarding generations, work value perception, person-organization fit and job satisfaction were detailed in the theoretical part of the research, and then a field study was conducted and data were collected using questionnaire technique. Convenience sampling method, one of the non-probability sampling methods, was actualized in the research. The population of the research consists of hospitality businesses operating in Mersin. In this framework, 471 personnel were reached and data were collected from the hospitality businesses operating in Mersin between 17 July 2022 and 30 September 2022. In the questionnaire form, there are expressions related to the demographic characteristics of the participants (age, gender, education level, seniority), perceptions of work value, person-organization fit and job satisfaction. Frequency, arithmetic mean and percentage distributions were calculated after the reliability and validity tests of the data obtained as a result of the survey study were carried out using appropriate analysis programs. Exploratory and confirmatory factor analyzes were conducted regarding the work value perceptions, person-organization fit and job satisfaction of X and Y generation employees in hospitality businesses. Next, partial correlation analysis and multiple regression analyzes were performed to determine the relationship and effect between the perceptions of work value and person-organization fit. According to the findings, it has been determined that the work value perceptions, person-organization fit and job satisfaction levels of the X and Y generation employees differ at a significance level of 0.05. In addition, there is a positive and significant relationship between X and Y generation employees' perception of work value and person-organization fit in hospitality businesses. Again, it has been found out that person-organization fit has a positive and significant effect on job satisfaction. Finally, it was concluded that the work value perceptions of the X and Y generation employees partially affect the job satisfaction.