Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Panel eşik değer analizi

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı doğrudan yabancı sermaye yatırımları (DYSY) ve ekonomik büyümeyi kavramsal olarak inceleyerek, 1995-2017 döneminde gelişmekte olan yirmi ülke için doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisini araştırmaktır. Bu doğrultuda Eşik Otoregresif (Threshold Autoregressive - TAR) modeli kapsamında Hansen (1999) tarafından geliştirilen statik panel eşik modeli kullanılmıştır. Ayrıca, eşik etkisinin istatistiksel anlamlılığını test etmek için Hansen (1999) tarafından önerilen önyükleme (bootstrap) uygulanmıştır. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları girişleri bir eşik değişken olarak belirlenerek eşik değerinin varlığı ve rolü incelenmiştir. Ülkelerin büyüme hızının ölçülebilmesi için GSYİH büyüme oranı bağımlı değişken olarak belirlenmiştir. Ayrıca doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ilişkili bazı makroekonomik değişkenlerin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini kontrol için enflasyon oranı, mal ve hizmet ithalat ve ihracat toplamı ve gayri safi sabit sermaye oluşumu modelde kontrol değişken olarak kullanışmıştır. Uygulama sonuçlarına göre doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ekonomik büyüme arasında doğrusal olmayan bir ilişki tespit edilmiş ve istatistiksel olarak anlamlı tek eşik düzeyi saptanmıştır. Sonuç olarak doğrudan yabancı sermaye yatırımları belirli bir eşik değerinden sonra ekonomik büyümeye pozitif etki ettiği söylenebilmektedir.

The aim of this thesis is to investigate the effects of foreign direct investments on economic growth for twenty developing countries in the period of 1995-2017 by examining conceptually the foreign direct investment and economic growth. In this direction, static panel threshold model developed by Hansen (1999) was used within the scope of Threshold Autoregressive (TAR) model. Furthermore, the bootstrap recommended by Hansen (1999) was implemented to test the statistical significance of the threshold effect. Foreign direct investment inflows are specified as a threshold variable and the existence and role of the threshold value are examined. In order to measure the growth rate of the countries, the gross domestic product (GDP) growth rate is determined as dependent variable. In addition, to control the effects of macroeconomic variables related to foreign direct investment on economic growth, inflation rate, sum of goods and services import and export and gross fixed capital formation were used as control variables in the model. According to the results of the implementation, a nonlinear relationship between direct foreign direct investments and economic growth was determined and a statistically significant single threshold level was determined. As a result, it can be said that foreign direct investments have a positive impact on economic growth after a primary threshold value.