Otel işletmelerinde paydaş baskılarının yeşil inovasyona etkisinde kurumsal çevreciliğin rolü: İstanbul örneği

Abstract

Bu araştırma, paydaş baskıları ile işletmelerin yeşil inovasyon performansı arasındaki ilişkiyi ve kurumsal çevreciliğin bu ilişkideki aracılık rolünü incelemeyi amaçlamaktadır. Bu araştırma, otel işletmelerinin kurumsal çevreci tutumlar geliştirme, yeşil inovasyon performanlarını arttırma ve çevresel politikalarını belirlemede etkili olan paydaşların isteklerine cevap verme ve paydaş gruplarının stratejik yönetimi konusunda teorik yol haritaları içermektedir. Araştırmada, tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme tercih edilerek toplamda 393 üst düzey otel yöneticisinden veri toplanmış ve 299 yöneticinin verileri analize dahil edilmiştir. Veriler, SPSS-20 ve AMOS-20 istatistik paket programları kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, algılanan paydaş baskıları ile yöneticilerin kurumsal çevrecilik tutumları arasında anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Düzenleyici paydaşların etkisinin diğer paydaşlara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca, bu araştırma daha önce yapılan çalışmaların sonuçlarından farklı olarak örgütsel paydaşların (rakipler, müşteriler, tedarikçiler, hisse sahipleri, çalışanlar) ve medya paydaşlarının baskısı ile yöneticilerin kurumsal çevrecilik tutumları arasındaki ilişkinin anlamlı olmadığını göstermektedir. Bu bulgu, işletmelerin özellikle düzenleyici paydaşların (yasa ve yönetmelikler, hükümetin çevre politikaları vb.) beklentilerine daha fazla odaklandığını ve bu düzenlemelere uyum sağladığını göstermektedir. Bu nedenle, düzenleyici paydaşlar işletmeler üzerinde daha doğrudan ve güçlü bir etkiye sahip olabilmektedir. Araştırmada son olarak paydaş baskılarının yeşil inovasyon ile ilişkisinde kurumsal çevreciliğin aracılık rolü incelenmiştir. Araştırmadan elde eldilen bulgulara göre kurumsal çevreciliğin paydaş baskıları ile yeşil inovasyon arasındaki ilişkide tam aracılık rolünün olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç yöneticilerin kurumsal çevrecilik tutumları ve davranışlarının, paydaş baskılarının yeşil inovasyon üzerindeki etkisine aracılık etmede kilit bir rol oynadığını göstermektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalar özellikle yeşil inovasyonun öncüllerine odaklanmış ve organizasyon düzeyindeki faktörler ile üst düzey yöneticilerin rolü üzerinde durulmuştur. Bu noktada hem akademik hem de işletmeler açısından daha kapsamlı bir anlayış oluşturmak için, işletmelerin çevresel yönetim uygulamalarını ve yeşil inovasyonu etkileyen faktörleri daha ayrıntılı ve geniş kapsamlı bir şekilde incelenmesi önerilmektedir.

This research aims to examine the relationship between stakeholder pressures and green innovation performance and the mediating role of corporate environmentalism in this relationship. This research includes theoretical roadmaps on the strategic management of stakeholder groups and responding to the demands of stakeholders who are influential in developing corporate environmental attitudes, increasing green innovation performance and determining environmental policies of hotel enterprises. In the research, data were collected from 393 senior hotel managers in total by using convenience sampling from non-random sampling methods and the data of 299 managers were included in the analysis. The data were analyzed using SPSS-20 and AMOS-20 statistical package programs. The results of the study reveal that there is a significant relationship between perceived stakeholder pressures and managers' corporate environmentalism attitudes. The influence of regulatory stakeholders was found to be higher than that of other stakeholders. In addition, unlike the results of previous studies, this research shows that the relationship between pressure from organizational stakeholders (competitors, customers, suppliers, shareholders, employees) and media stakeholders and managers' corporate environmentalism attitudes is not significant. This finding suggests that enterprises focus more on the expectations of regulatory stakeholders (laws and regulations, government environmental policies, etc.) and comply with these regulations. Therefore, regulatory stakeholders may have a more direct and strong influence on enterprises. Finally, the mediating role of corporate environmentalism in the relationship between stakeholder pressures and green innovation was examined. According to the findings of the study, it was determined that corporate environmentalism has a full mediating role in the relationship between stakeholder pressures and green innovation. This result shows that managers' corporate environmentalism attitudes and behaviors play a key role in mediating the effect of stakeholder pressures on green innovation. Recent studies have focused on the antecedents of green innovation and emphasized the role of organization-level factors and senior managers. At this point, it is suggested that a more detailed and comprehensive examination of the factors affecting environmental management and green innovation of enterprises is recommended in order to create a more comprehensive understanding in both academic and management fields.