Sosyal bilgiler eğitiminde kültürel farkındalık ve ifade yetkinliği kapsamında kuşaklar arası kültür aktarımının incelenmesi

Abstract

Bütün toplumlarda milletleri birbirine bağlayan, toplumları ayakta tutan millet bilinci ve şuuru kazandırmada önemli bir rolü olan kültürel değerlerin ne olduğu kadar nasıl öğrenildiği ve nasıl aktarıldığı da önemlidir. Çünkü bireylerin kültürel değerlerini öğrenme ve öğretme bilincinde olması kültürün ve birbirine bağladığı toplumun varlığını sürdürmesinde önem arz etmektedir. Bu çalışmada kültürel farkındalık ve ifade yetkinliği kapsamında anneanne-anne-çocuk olmak üzere üç kuşak arasında kültür aktarımı incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi seçilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Kayseri ilinde yaşayan 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri, bu öğrencilerin anneleri ve anneanneleri olmak üzere 63 katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için MAXQDA programı kullanılmış ve içerik analizi yöntemi ile analizi yapılmıştır. Verilen cevaplardan kategori ve kodlar ve oluşturulup tabloya aktarılmış ve görselleştirilmiştir. Kültürün ne olduğu ile ilgili kuşaklar arası bilgi aktarımının tam anlamı ile gerçekleşmediği saptanmışken; kültür aktarımının ne olduğu ile ilgili bilgi aktarımının gerçekleştiği ailelerin çoğunlukta olduğu saptanmıştır. Kültürün nasıl tanıtılacağı ile ilgili kuşaklar arası bilgi aktarımının tam anlamı ile gerçekleşmediği ve üst kuşaktan alt kuşağa doğru cevapların farklılaştığı saptanmıştır. Alt problemlere ilişkin analizlerin sonuçlarına göre kuşaklar arası bilgi aktarımı ve görüş benzerliği ile ilgili farklılıklar görülmüştür. Analizi yapılan verilere bulgular kısmında yer verilerek yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara ilişkin önerilere sonuç ve tartışma kısmında yer verilmiştir.

In all societies, cultural values, which have an important role in gaining national consciousness and consciousness that binds nations together and keeps societies alive, are as important as how they are learnt and how they are transferred. Because the awareness of individuals to learn and teach their cultural values is important for the survival of culture and the society it connects. In this study, cultural transfer between three generations, namely grandmother-mother-child, was examined within the scope of cultural awareness and expression competence. Qualitative research method was chosen in the study. The study group consisted of 63 participants, including 4th, 5th, 6th, 7th and 8th grade students living in Kayseri province, their mothers and grandmothers. A semi-structured interview form prepared by the researcher was used as a data collection tool. MAXQDA programme was used for the analysis of the data obtained and analysed by content analysis method. Categories and codes were created from the answers given, transferred to the table and visualised. While it was determined that intergenerational knowledge transfer about what culture is not fully realised, it was found that families in which knowledge transfer about what culture transfer is realised were in the majority. It was determined that intergenerational knowledge transfer about how to promote culture was not fully realised and the answers differed from the upper generation to the lower generation. According to the results of the analyses related to the sub-problems, differences were observed in intergenerational knowledge transfer and similarity of opinion. The analysed data were included and interpreted in the findings section. Suggestions related to the findings obtained are given in the conclusion and discussion section.