Konya Babalık Gazetesi'nin halkbilimi açısından değerlendirilmesi (1935-1952)

Abstract

Yerel gazeteler bölgeyi çeşitli yönler ile tanıtan ve içerisinde birçok kültürel unsuru barındıran yayın organlarıdır. Konya'da çıkan Babalık Gazetesi de bu gazetelerden biridir. 23 Aralık 1910 yılında yayın faaliyetine başlayan Babalık Gazetesi 1952 yılına kadar çalışmalarını sürdürmüştür. Babalık Gazetesi siyasi gelişmelere göre beş döneme ayrılmıştır. Birinci dönem Osmanlı dönemi 1910-1917; ikinci dönem 1917-1918 (Türk Sözü); üçüncü dönem 1918-1930; dördüncü dönem 1930-1946; beşinci dönem ise 1946-1952 yılları arasını kapsamaktadır. 1910-1917 dönemi; Babalık Gazetesi'nin başlık yazısının altında, "Çiftçi, işçi, esnaf kardaşların ilerlemesine çalışır, her şeyden yazar, köylü gazetesidir." ibareleri yer almıştır. 1917-1918 döneminde Babalık Gazetesi yayın hayatını "Türk Sözü" adı ile sürdürmüş ve bu isimle 11 Haziran 1917- 30 Ekim 1918 tarihleri arasında çalışmalarını yürütmüştür. Gazete kaleme alınan yazılar aracılığıyla Türklük bilincini oluşturmayı amaçlamıştır. Üçüncü dönem olarak kabul edilen 1918-1930 yılları döneminde; Babalık Gazetesi 1921 yılından itibaren milli mücadeleyi destekleyen faaliyetler yürütmüş ve bu faaliyetler ile de Mustafa Kemal Atatürk'ün övgüsüne mazhar olmuştur. 1930-1946 döneminde ise, Yusuf Mazhar'ın vefat etmesinin ardından gazetenin yayın yürütücülüğünü eşi Nedime Babalık üstlenmiştir. Gazete, 1935'ten itibaren birtakım maddi zorluklar yaşamış, ayakta kalmak için mücadelesini sürdürmeye çalışmıştır ancak o dönemde yazılar içerik olarak bir hayli zayıflamıştır. Son dönem olan 1946-1952 döneminde ise, 1949'a kadar haftada üç gün basımı yapılan Babalık Gazetesi 1949'dan sonra tekrar günlük çıkmaya başlamıştır. Babalık Gazetesi'nde sanat, siyaset, politika, tarih, resmi duyurular, sanatsal duyurular, müzik, gibi birçok alanla alakalı yazılar yer almaktadır. Bunun yanında sözlü kültür ürünlerine ait örnekler de mevcuttur. Ayrıca gelenek ve görenekler, halk hekimliği uygulamaları, milli şuuru besleyen yazılar gibi birçok konuda sözlü kültür ürünü bulunmaktadır. Bu bakımdan incelendiğinde Babalık Gazetesi, halkbilimi incelemeleri açısından zengin bir kaynak durumundadır. Gazetede, yayınlandığı tarihten itibaren halkbilimi konusunda yazılmış̧ çok sayıda yazı bulunmaktadır. Çalışmamızda Babalık Gazetesi'nde 1935-1952 yılları aralığındaki yer alan halkbilimi unsurlarını içeren yazılar tespit edilmiş ve bu yazılar hakkında kısaca bilgi verilmiştir.

Local newspapers are media organs that promote the region from various aspects and contain many cultural elements. Babalık newspaper published in Konya is one of these newspapers. Babalık newspaper, which started its publication activities on December 23, 1910, continued its activities until 1952. Babalık newspaper is divided into five periods according to political developments. First period Ottoman period 1910-1917; the second period 1917-1918 (Türk Sözü); the third period 1918-1930; the fourth period 1930-1946; The fifth period covers the years 1946-1952. the period of 1910-1917; Under the headline of the newspaper Babalık, "Farmers, workers, shopkeepers work for the advancement of their brothers, they write above all, it is a peasant newspaper." phrases are included. In the period 1917-1918, Babalık newspaper continued its publication life under the name "Türk Sözü" and carried out its works between 11 June 1917 and 30 October 1918 under this name. The newspaper aimed to create the consciousness of Turkishness through the articles written. In the period of 1918-1930, which is accepted as the third period; Babalık newspaper has carried out activities supporting the national struggle since 1921 and has been praised by Mustafa Kemal Atatürk with these activities. In the 1930-1946 period, after the death of Yusuf Mazhar, his wife Nedime Babalık was the editor-inchief of the newspaper. The newspaper experienced some financial difficulties since 1935, but tried to continue its struggle to survive, but at that time, the articles were considerably weakened in content. In the last period, 1946-1952, Babalık newspaper, which was published three days a week until 1949, started to be published daily after 1949. Babalık newspaper contains articles related to many fields such as art, politics, politics, history, official announcements, artistic announcements, music. In addition, there are examples of oral culture products. In addition, there are oral culture products on many subjects such as traditions and customs, folk medicine practices, articles that feed national consciousness. In this respect, Babalık newspaper is a rich source for folklore studies. There are many articles on folklore in the newspaper since its publication. In our study, articles containing folklore elements in the Babalık newspaper between the years 1935-1952 were identified and brief information was given about these articles.